Từ hai bài báo “Chuyện lạ ở Bình Phước: Doanh nghiệp năn nỉ xin được phạt” và “Sở Tư pháp Bình Phước lại bị ‘tố’ xét duyệt hồ sơ thiếu minh bạch” đăng trên Báo Tiền Phong, chúng tôi tìm hiểu thêm hoạt động công chứng trên địa bàn tỉnh Bình Phước. Quá trình điều tra, PV phát hiện thêm một số sai phạm liên quan đến công tác quản lý hoạt động các văn phòng công chứng (VPCC) của Sở này. Trong đó có việc để công chứng viên (CCV) không đủ điều kiện làm Trưởng VPCC; không xử lý CCV sai phạm trong hoạt động công chứng theo Luật Công chứng.
Cấp phép cho người chưa đủ điều kiện
Cụ thể, VPCC Bù Gia Mập được thành lập bằng quyết định số 2549/QĐ-UBND ngày 17/12/2013 của UBND tỉnh Bình phước và có trụ sở tại thôn Khắc Khoan, xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập do Công chứng viên Lương Thanh Sơn làm trưởng VPCC và CCV hợp đồng Huỳnh Văn Chiến (ông Huỳnh Văn Chiến được bổ nhiệm CCV tại Quyết định số 3353/QĐ-BTP ngày 17/12/2014 Bộ Tư Pháp).
Sở Tư pháp Bình Phước Theo quy đinh tại điều 22, Luật Công chứng 2014 (có hiệu lực ngày 1/1/2015), Trưởng VPCC phải là CCV hợp danh của VPCC và đã hành nghề công chứng 2 năm trở lên. Đối chiều điều luật này, ông Huỳnh Văn Chiến không đủ điều kiện để làm trưởng VPCC. Bởi, ông Huỳnh Văn Chiến được bổ nhiệm CCV tại Quyết định số 3353/QĐ-BTP ngày 17/12/2014 Bộ Tư Pháp. Thời điểm Sở Tư pháp ra Thông báo số 19/TB-STP ngày 28/1/2015, công nhận ông Chiến làm Trưởng VPCC ông này mới hoạt động CCV mới được 1 năm gần 2 tháng. Quyết định trên khiến dư luận đặt dấu hỏi, phải chăng Sở Tư pháp Bình Phước cố tình bỏ qua luật để hợp thức hóa cho ông Chiến làm trưởng VPCC Huỳnh Chiến?
Hợp thức hóa sai phạm?
Cuối năm 2018, Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước xử đơn tố cáo của người dân liên quan đến hoạt động của VPCC Nguyễn Ngọc Tuyền có trụ sở tại thôn Phú Hưng, xã Phú Riềng, huyện Bù Gia Mập. Cụ thể, ngày 4/6/2018, ông C.V.T cùng vợ đến VPCC Nguyễn Ngọc Tuyền để thực hiện quyền sử dụng đất với diện tích 2.307m2. Hợp đồng công chứng được lập ngày 4/6/2018, số công chứng 002999. Sau đó 2 ngày, bên mua đem hợp đồng công chứng có số công chứng 002999 đến VPCC Nguyễn Ngọc Tuyền yêu cầu sửa chữa thông tin thửa đất nhưng không có mặt của bên bán.
VPCC Nguyễn Ngọc Tuyền đã tự sửa trang 1 và trang 2 của hợp đồng công chứng có số công chứng là 002999. Nội dung sửa: diện tích mua bán tăng từ 2.307m2 lên 5.868,3m2 ; giả mạo chữ ký của vợ chồng ông C.V.T tại trang 1 và 2 của hợp đồng. Do đó, ông C.V.T gửi đơn đến các cơ quan chức năng để tố cáo hành vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức, tư cách của CCV Nguyễn Ngọc Tuyền.
Ngày 20/11/2018, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước Bùi Quang Phụng ban hành văn bản số 829/KL-STP về việc kết luận nội dung tố cáo đối với CCV Nguyễn Ngọc Tuyền. Theo đó, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước kết luận: CCV Nguyễn Ngọc Tuyền khi thực hiện sửa chữa hợp đồng chuyển nhượng chỉ có mặt bên nhận quyền chuyển nhượng nhưng vẫn có đủ chữ ký của hai bên tại trang 1 và trang 2 của hợp đồng là không đúng quy định (giả mạo chữ ký của vợ chồng ông C.V.T).
Hành vi này vi phạm điểm b, khoản 1, Điều 7; khoản 3, Điều 15 Luật Công chứng 2014. Mặt khác, CCV Nguyễn Ngọc Tuyền còn vi phạm khoản 2, Điều 23 Thông Tư số 6/2015/TT-BTP ngày 15-6-2015 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều Luật Công chứng 2014…
Từ đó, Giám đốc Sở Tư pháp giao thanh tra sở xử lý vi phạm hành chính đối với CCV Nguyễn Ngọc Tuyền theo quy định. Tuy nhiên, đến ngày 17/12/2018, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước ban hành Quyết định số 203/QĐ-STP về việc thu hồi, hủy bỏ kết luận số 829/KL-STP ngày 20/11/2018 đã ban hành trước đó với lý do “các tài liệu trong hồ sơ còn nhiều nội dung chưa được làm rõ nên chưa đủ cơ sở để kết luận”.
Đến ngày 25/1/2019, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước đã ban hành kết luận số 74/KL-STP về việc giải quyết đơn tố cáo của CCV Nguyễn Ngọc Tuyền trái ngược hoàn toàn so với kết luận 829/KL-STP ngày 20/11/2018 của đơn vị này. Trong đó có nội dung: ông C.V.T đã rút đơn tố cáo CCV Nguyễn Ngọc Tuyền; ông C.V.T và bên mua cũng đồng ý ký hủy bỏ hợp đồng có số công chứng 002999; việc tố cáo sửa chữa nội dung trong hợp đồng là không đúng; CCV Nguyễn Ngọc Tuyền cho rằng việc sửa chữa nội dung trong hợp đồng là không biết. Việc ông C.V.T tố cáo CCV Nguyễn Ngọc Tuyền có hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm Luật Công chứng và đạo đức nghề nghiệp, tư cách một công chứng viên là không có cơ sở. Do đó không có cơ sở để xử lý vi phạm hành chính đối với CCV Nguyễn Ngọc Tuyền.
Kết luận số 74/KL-STP của Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước trái ngược với toàn bộ hồ sơ, tài liệu thu thập được lần đầu và quyết định xử lý sau đó. Điều đáng nói, hợp đồng có số công chứng 002999 đã có hiệu lực. Do đó, hành vi sửa chữa hợp đồng đã vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức, tư cách của CCV.
Để làm rõ những vấn đề trên, PV báo Tiền Phong đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Trọng Trí – Phó Giám đốc Sở Tư pháp Bình Phước. Ông Trí cho biết, những vấn đề PV đề cập ông không trực tiếp thụ lý nên chưa thể đưa ra nhận định gì. Ông Trí nói sẽ kiểm tra kỹ lại vụ việc và thông tin đến báo trong thời gian sớm nhất. Với các quyết định trước đây do Giám đốc Sở là ông Bùi Quang Phụng nắm vụ việc nhưng vừa nhận quyết định nghỉ hưu cuối tháng 10/2019.
Theo tìm hiểu của PV, trước khi ông Phụng nghỉ việc, sở này dính nhiều bất cập liên quan đến hoạt động cấp phép Văn phòng công chứng trên địa bàn buộc công an phải vào cuộc điều tra. Vài tháng trước, Sở này phải xin lỗi công khai một sinh viên do nhầm lẫn thông tin người này từng nhận “án tù” ở… tỉnh Quảng Ninh gây ảnh hưởng rất lớn đến cá nhân sinh viên và người dân địa phương.
