 |
Plesiosaur có được đốt sống mới để tăng gấp đôi chiều dài cổ của chúng. (Ảnh: Qi-Ling Liu) |
Giờ đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra làm thế nào một số loài bò sát biển đầu tiên lại tiến hóa những chiếc cổ dài này khá nhanh chóng - bằng cách thêm các đốt sống mới vào cột sống của chúng.
Các nhà nghiên cứu ở Trung Quốc và Vương quốc Anh đã kiểm tra hóa thạch của một loài bò sát biển có tên là pachypleurosaur từ thời kỳ đầu kỷ Triassic (251,9 đến 201,3 triệu năm trước), khởi đầu cho kỷ nguyên khủng long. Loài mới được phát hiện này được họ đặt tên là Chusaurus xiangensis, có chiếc cổ dài bằng một nửa thân của nó.
Ban đầu, các nhà nghiên cứu không chắc chắn liệu C. xiangensis có phải là pachypleurosaur hay không vì cổ của nó dường như quá ngắn - một số họ hàng của nó từ sau kỷ Trias có cổ dài hơn 80% chiều dài thân của chúng, các tác giả lưu ý trong nghiên cứu, được công bố vào ngày 31/8 trên tạp chí BMC Ecology and Evolution.
Phát triển cổ dài siêu nhanh thế nào?
Để tìm hiểu làm thế nào những loài động vật này phát triển chiếc cổ siêu dài trong thời gian siêu nhanh, các nhà nghiên cứu đã so sánh hóa thạch của eosauropterygian – nhóm bao gồm pachypleurosaurs và các loài bò sát biển cổ dài, cổ đại khác – từ các thời kỳ khác nhau của kỷ Triassic.
Họ phát hiện ra rằng, tỷ lệ giữa chiều dài thân và cổ của khủng long đã tăng từ khoảng 40% lên 90% trong vòng khoảng 5 triệu năm. Sau đó, cổ của chúng ngừng dài ra khá nhanh. Benjamin Moon, một trong những đồng tác giả của bài báo và là nhà cổ sinh vật học tại Đại học Bristol ở Anh, cho biết: “Có lẽ chúng đã đạt đến chiều dài cổ hoàn hảo nào đó cho phương thức sống của chúng. Chúng tôi nghĩ rằng, là loài săn mồi nhỏ, chúng có lẽ chủ yếu ăn tôm và cá nhỏ nên khả năng lẻn vào một bãi cạn nhỏ rồi bay lượn trong nước, phóng đầu theo con mồi bơi nhanh là một khả năng sinh tồn tuyệt vời".
Long Cheng, một trong những đồng tác giả của nghiên cứu và là nhà cổ sinh vật học tại Trung tâm Khảo sát Địa chất Trung Quốc Vũ Hán, cho biết: “Một số loài plesiosaurs cuối kỷ Phấn trắng [100 triệu đến 66 triệu năm trước] như Elasmosaurus thậm chí còn có 72 con và cổ của nó dài gấp 5 lần chiều dài cơ thể. Với rất nhiều đốt sống, những chiếc cổ dài này hẳn phải là loài siêu rắn và có lẽ chúng ngoằn ngoèo cổ để tóm lấy con mồi trong khi vẫn giữ cơ thể ổn định."
Sự tiến hóa nhanh chóng của những chiếc cổ dài vào đầu kỷ Triassic có thể là do sự tuyệt chủng hàng loạt – được gọi là Đại diệt vong – diễn ra trước đó.
Đồng tác giả nghiên cứu Michael Benton, cũng là nhà cổ sinh vật học tại Đại học Bristol, cho biết: “Cuộc tuyệt chủng hàng loạt cuối kỷ Permi là cuộc tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất mọi thời đại và chỉ có một trong số 20 loài sống sót. Kỷ Triassic sớm là thời kỳ phục hồi và các loài bò sát biển tiến hóa rất nhanh vào thời điểm đó, hầu hết chúng là loài săn mồi tôm, cá và các sinh vật biển khác”.
