Gareth Southgate chưa chính thức được bổ nhiệm làm HLV trưởng đội tuyển Anh, nhưng việc ấy có lẽ chỉ còn là thủ tục. Đánh bại Malta 2-0, Scotland 3-0 và hòa Slovenia 0-0, có lẽ Southgate đã vượt qua được bài kiểm tra từ Liên đoàn bóng đá Anh (FA). Bài kiểm tra ấy tất nhiên không quá khó, hoặc chính FA cũng đã chủ động "hạ điểm chuẩn". Daniel Storey, một cây viết của Football365, có bình luận khá chua chát: "Để bổ nhiệm một HLV giúp tuyển Anh chơi tốt ở vòng loại và tệ hại ở vòng chung kết các giải đấu lớn thì thật ra cũng không cần quá cầu kỳ".
FA quả thực không có nhiều lựa chọn, nhất là sau khi lựa chọn đỡ tồi nhất của họ - Sam Allardyce - đã phải rời nhiệm sở sau bê bối về tiền bạc. Và từ tỷ lệ cược 20/1 (đặt 1 ăn 20) để trở thành HLV "Tam sư" hồi đầu tháng Sáu, Southgate chứng kiến tỷ lệ ấy vào thời điểm này rớt xuống còn 1/20.
"Ông ấy đã làm tất cả những gì có thể và theo quan điểm của tôi, Southgate sẽ là ứng viên số một cho vị trí HLV trưởng", Wayne Rooney phát biểu trên Sky Sports. Ở Anh lúc này, hầu như không ai hoài nghi quan điểm của anh.
Vấn đề là nước Anh có chút nào chạnh lòng khi phải trao đội tuyển vào tay một cái tên không thật sự sáng giá như Southgate. Giải đấu quốc tế duy nhất của ông trên cương vị HLV đội U21 Anh là ở vòng chung kết U21 châu Âu, nơi Anh đứng bét bảng. Còn thành tích tốt nhất của ông ở cấp độ CLB là vị trí thứ 12 Ngoại hạng Anh mùa giải 2006-2007, trước khi mang Middlesbrough... xuống hạng.
Southgate quả thực đã thể hiện đủ tốt trong ba trận đấu vừa qua. Nhưng chừng ấy không đủ che giấu một sự thật: ghế HLV tuyển Anh không còn là một vị trí đủ hấp dẫn nữa. HLV người Anh đang đứng cao nhất tại Ngoại hạng Anh hiện nay là Sean Dyche. CLB mạnh nhất mà ông từng cầm quân là Burnley. Chỉ có ba HLV người Anh khác đang cùng làm việc với Dyche ở hạng đấu cao nhất nước Anh là Eddie Howe, Alan Pardew và Mike Phelan. Người đầu tiên từ chối thẳng thừng khi có lời mời, người thứ hai đang chật vật giữ ghế và người thứ ba khởi sự cầm quân ở tuổi 54.
Điều này cũng nói lên sự thật: Southgate không có lỗi, lỗi lớn hơn thuộc về cả một nền bóng đá, khi họ không còn đào tạo ra được những HLV thật sự chất lượng. Ở giai đoạn chuyển giao thế kỷ, Bobby Robson là một HLV khả kính, được Barca trải thảm mời về để làm thầy của những Luis Figo, Pep Guardiola và Ronaldo.
 |
Thời bóng đá Anh tự hào với những HLV ra châu Âu và thành danh như Bobby Robson (giữa) đã là dĩ vãng nhạt nhoà. Ảnh: EPA.
Nhưng bây giờ, người Anh đang bị lãng quên ngay chính quê hương. Những đầu tư vào bóng đá nền tảng, hệ thống đào tạo có vẻ vẫn chưa cho trái ngọt. Mùa bóng trước, chỉ có 31% cầu thủ thường xuyên đá chính ở Ngoại hạng Anh mang quốc tịch Anh. Ba đội dùng cầu thủ Anh nhiều nhất là Bournemouth, Norwich và Crystal Palace, nhưng lại không có người nào được cùng tuyển Anh dự Euro 2016.
Tuyển Tây Ban Nha, đối thủ của họ trong trận giao hữu tới đây ở Wembley, cũng rơi vào tình trạng tương tự. Các HLV tốt nhất của họ lại không mặn mà với công việc ở đội tuyển, dù so với ở Anh, dàn tuyển thủ Tây Ban Nha chất lượng hơn rất nhiều.
Julen Lopetegui được chọn để thay Vicente del Bosque bởi Liên đoàn bóng đá Tây Ban Nha (RFEF) thật sự cũng không có nhiều lựa chọn. Unai Emery (PSG), Guardiola (Man City), Luis Enrique (Barca) chưa sẵn sàng từ bỏ bóng đá cấp CLB. Họ đành chọn Lopetegui, HLV của Porto hai mùa giải gần nhất. Trước đó, kinh nghiệm của ông ở Tây Ban Nha chỉ là 10 trận đấu với Rayo Vallecano ở giải hạng Nhì trước khi làm bóng đá trẻ cho RFEF ở các lứa U19, U20 và U21. Tuy nhiên, với chức vô địch U21 châu Âu cùng với U21 Tây Ban Nha hồi 2013, Lopetegui vẫn là một cái tên sáng giá hơn nếu đặt cạnh Southgate.
 |
Lopetegui (áo xanh, thứ ba từ trái sang) cũng là lựa chọn bất đắc dĩ của Tây Ban Nha, khi những tên tuổi sáng giá hơn đều ngoảnh mặt với cơ hội nắm ĐTQG. Ảnh:EPA.
Sáng giá, nhưng cũng không cứu nổi sự mất giá ở ghế HLV đội tuyển. Ở Italy, HLV thay Antonio Conte là Giampiero Ventura, đã 68 tuổi và thành tích tốt nhất trong toàn bộ sự nghiệp ở Serie A là... cán đích thứ bảy.
Ở Brazil, HLV Tite mãi đến lần thứ ba mới được chọn, sau khi Liên đoàn bóng đá nước này (CBF) sa thải Mano Menezes, Luiz Felipe Scolari và Carlos Dunga. Nghĩa là Tite chỉ được chọn khi CBF không còn ai để mà lựa. Bồ Đào Nha bao lần mời Jose Mourinho, chỉ để bấy nhiêu lần nhận lại cái lắc đầu từ chối, cuối cùng đành phải hài lòng với một HLV đã thất bại tại Hy Lạp là Fernando Santos.
Một HLV như Santos đứng trên ngôi bá chủ châu Âu thì đấy là chuyện đáng vui hay đáng buồn của làng cầm quân lục địa già?
