Vào mùa đông, thời tiết lạnh giá, không phải gia đình nào cũng có điều kiện để sử dụng điều hòa, máy sưởi, quạt sưởi. Những gia đình có thu nhập trung bình, thấp hoặc ở một số xưởng máy, xí nghiệp thường tìm dùng giải pháp làm ấm bằng than, than gỗ, than củi hoặc than tổ ong, đốt dầu, đốt gas... Tuy nhiên, cách làm này đã được khuyến cáo sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, thậm chí tử vong.
Mới đây, tại thôn Thạnh Mỹ, xã Điện Quang, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam, cháu bé một tuổi tử vong còn bố mẹ bất tỉnh do đốt lò than sưởi ấm trong phòng ngủ. Người nhà cho biết thời tiết trở lạnh nên bố mẹ đốt lò than đặt dưới gầm giường sưởi ấm cho con trai. Ngày hôm sau 3 người được phát hiện nằm bất động trên giường, cháu bé đã ngừng thở còn bố mẹ trong tình trạng ngất lịm.
Năm ngoái, một gia đình ở Thanh Hóa phải nhập viện do ngạt khí than. Cô con gái nhỏ đã không qua khỏi. Ở Can Lộc, Hà Tĩnh, 3 mẹ con tử vong trong phòng đốt than củi để sưởi ấm. Tại Nghệ An, trong căn phòng dùng than hoa để sưởi ấm, người mẹ bị ngộ độc khí khi đang bế đứa con một tháng tuổi, ngất và đánh rơi bé vào chậu than.
Theo Giáo sư Trần Hồng Côn, giảng viên hóa học, Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội, dùng than để sưởi ấm trong phòng là đặc biệt nguy hiểm, nếu đốt trong phòng kín sẽ thoát ra khí CO và CO2 vô cùng độc hại. Khí CO thoát ra trong quá trình đốt than không màu, không mùi nên nhiều người không biết, dần cảm thấy khó thở rồi ngất hoặc lịm đi ngay khi đang ngủ. Nạn nhân hít phải khí CO thường sẽ bị tổn thương não và tim, nhẹ thì mắc các bệnh hô hấp như hen, viêm phế quản, viêm phổi, để lại di chứng thần kinh - tâm thần, nặng hơn có thể tử vong.
Phương pháp sưởi ấm này đặc biệt nguy hiểm với người già và trẻ nhỏ, những người hệ hô hấp yếu hoặc chưa hoàn thiện. Ngoài ra, khi đặt than trong nhà, phòng để sưởi cũng có thể gây hỏa hoạn hoặc bỏng nặng.
Giáo sư Côn khuyên, nếu thấy người nằm bất tỉnh mà trong phòng hoặc xung quanh có bếp, chậu than củi thì ngay lập tức phải mở tất cả các cửa để không khí tràn vào pha loãng khí CO. Đưa nạn nhân ra ngay khỏi khu vực khí độc. Sơ cứu bằng cách hô hấp nhân tạo hoặc nếu có thể, cho nạn nhân thở oxy 100% ngay trong lúc chờ, đưa đi cấp cứu.
Dưới đây là những lưu ý khi sử dụng lò sưởi:
- Tuyệt đối không dùng than để sưởi ấm trong phòng kín. Trong nhà có người già và trẻ nhỏ thì không được dùng biện pháp này.
- Nếu thời tiết quá lạnh và buộc phải sử dụng than thì chỉ dùng tối đa một tiếng đủ để làm ấm phòng, sau đó phải tắt đi.
- Không dùng qua đêm hay đặt ngay dưới gầm giường, gần những chỗ dễ bắt lửa, cửa ra vào.
- Khi sử dụng thì phòng phải có lối để thoát khí như mở hé cửa sổ.
- Sử dụng các loại than sinh nhiệt an toàn.
