Vốn từ ngân sách địa phương cao, khó thực hiện
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy cho biết, chương trình được thiết kế với 10 nội dung thành phần, 153 chỉ tiêu chi tiết, 42 nhiệm vụ cụ thể, 186 hoạt động chi tiết. Tổng các nguồn lực huy động thực hiện chương trình khoảng 122.250 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách trung ương hỗ trợ trực tiếp được bố trí tối thiểu 77.000 tỷ đồng (chiếm 63%). “Tổng nguồn vốn này là phù hợp, đảm bảo khả năng đáp ứng nguồn lực của Nhà nước”, bà Thủy nhấn mạnh. Còn lại là vốn ngân sách địa phương khoảng 30.250 tỷ đồng, và nguồn vốn huy động hợp pháp khác khoảng 15.000 tỷ đồng…
 |
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp toàn thể của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội. Ảnh: PV |
Về lộ trình thực hiện, bà Thủy cho biết, Chính phủ đề nghị năm 2025 chỉ tập trung xây dựng khung chính sách, chuẩn bị đầu tư. Sang giai đoạn 1 theo chu kỳ trung hạn 2026-2030, tập trung giải quyết các vấn đề hạn chế, thách thức đặt ra trong thời gian qua. Còn giai đoạn 2, theo chu kỳ trung hạn 2031-2035 tiếp tục phát triển văn hóa trở thành nguồn lực, động lực nội sinh của sự phát triển bền vững đất nước.
“Việc huy động, quản lý, phân bổ và sử dụng các nguồn lực phải có mục tiêu trọng tâm, trọng điểm, xác định đúng và trúng đối tượng cần đầu tư, tránh dàn trải, lãng phí nguồn lực, gắn với trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu, cấp ủy, chính quyền các cấp”, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nói và đề nghị tiếp thu đầy đủ các ý kiến, hoàn thiện dự thảo, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 33 (tháng 5/2024).
Liên quan đến nguồn lực dự kiến, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cho rằng, nhiều nội dung thành phần chưa xác định rõ các nhiệm vụ cụ thể làm cơ sở xác định tổng mức đầu tư. Do vậy, chưa rõ căn cứ xác định nguồn lực thực hiện chương trình, nhất là đối với vốn ngân sách địa phương. Một số ý kiến cho rằng tỷ lệ vốn đối ứng từ ngân sách địa phương chiếm 24,6% là cao, khó thực hiện trong thực tiễn. Do đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ rà soát, cân đối lại nguồn vốn, đặc biệt phải rà soát các nội dung trùng lắp để đưa ra khỏi chương trình.
Tại phiên họp, ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cho rằng chương trình “rất khó và rất rộng”. Ông cho biết, vừa qua chương trình đã có sự điều chỉnh từ quy mô vốn rất lớn giảm xuống chỉ còn hơn 70.000 tỷ đồng cho giai đoạn 5 năm tới. Theo ông Phương, tại thời điểm hiện nay thì khả năng cân đối vốn khó xác định. Nếu dùng vốn 2021-2025 thì không còn tiền; nếu dùng vốn giai đoạn 2026-2030 thì hiện chưa có chủ trương, nên không biết có tiền hay không.
Bảo đảm hiệu quả, khả thi
Cũng theo Thứ trưởng Bộ KH&ĐT, trong quá trình thẩm định, Bộ KH&ĐT dự tính vốn cho các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026 - 2030 là 150.000 tỷ đồng, cao gấp rưỡi giai đoạn trước, nên đã mạnh dạn kiến nghị Bộ VHTT-DL đề xuất vốn nguồn ngân sách trung ương là 50.000 tỷ đồng, đảm bảo trong khả năng cân đối vốn. Tuy nhiên, tới giờ lại có chủ trương xây dựng thêm chương trình mục tiêu quốc gia về phòng, chống ma túy. “Như vậy, 150.000 tỷ đồng vốn giai đoạn 2026 - 2030 dành cho cả 5 chương trình thì phải chia sẻ với nhau và số vốn cho chương trình này là rất khó”, ông Phương nêu.
Theo đại diện Bộ KH&ĐT, với khả năng cân đối đó thì phải xây dựng cách tiếp cận là vốn chỉ có vậy, phải cân đối mục tiêu. “Không thể mục tiêu quá lớn rồi lúc đó chúng ta than phiền là tiền có ít. Bởi vì tiền không thể vô tận được và chỉ có vậy thôi”, ông Phương nói.
Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn (vừa được phân công điều hành hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội cho đến khi kiện toàn chức danh Chủ tịch Quốc hội), nhấn mạnh, đây là nội dung quan trọng, thể hiện sự quan tâm rất lớn của Đảng, Nhà nước đối với sự nghiệp phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, đây là chương trình có dự kiến tổng mức đầu tư lớn, diễn ra trong thời gian dài, có phạm vi tác động lớn, nhận được sự quan tâm lớn của cử tri, nhân dân cả nước.
Ông Trần Thanh Mẫn đề nghị thẩm tra theo đúng quy định, bảo đảm kỹ lưỡng, chặt chẽ. Trong đó cần tập trung làm rõ mục tiêu, quy mô, tổng vốn đầu tư, địa điểm, thời gian, tiến độ, cơ chế và giải pháp, chính sách thực hiện bảo đảm tính hiệu quả, khả thi.
