Các đại biểu thanh niên Nga và Ukraina tại Festival 18 ở Quito, Ecuador (ảnh minh hoạ).
Diễn đàn vì hoà bình của thanh niên thế giới
Năm 1945, Hội nghị Thanh niên Thế giới lần đầu tiên được tổ chức tại London (Anh) đã thông qua Liên đoàn Thanh niên Dân chủ thế giới (WFDY). Hội nghị được tổ chức theo sáng kiến của Hội đồng Thanh niên Thế giới, tổ chức được hình thành trong thời kỳ đấu tranh chống phát xít, đại diện cho hơn 30 triệu thanh niên của 63 quốc gia với các tư tưởng chính trị, tôn giáo, văn hoá khác nhau. Cùng với việc thành lập tổ Liên đoàn Thanh niên Dân chủ Thế giới, ý tưởng tổ chức định kỳ Festival Thanh niên, Sinh viên thế giới chính thức ra đời.
Festival là một trong những hoạt động chính trị quan trọng và lớn nhất do Liên đoàn Thanh niên Dân chủ Thế giới tổ chức. Kể từ lần được tổ chức tại Praha năm 1947, Festival đã có 18 kỳ được tổ chức tại nhiều quốc gia khác nhau.
Tại mỗi gia đoạn, mỗi thời điểm cụ thể, nội dung hoạt động của mỗi kỳ Festival có những điểm khác nhau trên nhiều phương diện, nhưng tinh thần nổi bật xuyên suốt qua các kỳ Festival vẫn luôn thể hiện lòng yêu chuộng tự do, hòa bình và phát triển của đông đảo giới trẻ, cùng xiết chặt tay nhau đoàn kết chống lại áp bức, bất công.
Trong số 18 lần đã được tổ chức, 10 kỳ Festival đầu tiên đều được tổ chức tại châu Âu. Kỳ Festival có sự tham gia của đông đại biểu nhất, 34 nghìn người đến từ 131 quốc gia được tổ chức tại Matxcova năm 1957.
Kỳ Festival thứ 11 tổ chức năm 1978 tại La Habana (Cu Ba) là Festival đầu tiên tổ chức ở ngoài châu Âu. Festival có khẩu hiệu hành động "Vì tình đoàn kết chống đế quốc, hoà bình và hữu nghị", với sự tham gia của 20 nghìn đại biểu đến từ 145 quốc gia.
Đoàn đại biểu Việt Nam tham gia Liên hoan Thanh niên, Sinh viên Thế giới từ lần đầu tiên đến nay, đã liên tục tham gia các kỳ Liên hoan tiếp theo và tại các diễn đàn đã luôn nổi bật, được bạn bè quốc tế mến mộ, đánh giá cao...
Festival đầu tiên tổ chức tại Châu Á là Festival Thanh niên, Sinh viên Thế giới lần thứ 13, với sự tham gia của 22 nghìn đại biểu đến từ 177 quốc gia. Festival lần thứ 13 được tổ chức vào tháng 7/1989 tại Bình Nhưỡng, thủ đô nước CHDCND Triều Tiên, có chủ đề: “Vì tình đoàn kết chống đế quốc, vì hòa bình và hữu nghị”.
Sau khi các nước xã hội chủ nghĩa Ðông Âu và Liên Xô cũ sụp đổ, trong điều kiện rất khó khăn, Festival lần thứ 14 được tổ chức vào tháng 8/1997 tại La Havana, Cuba. Sự có mặt của đông đảo thanh niên, đại diện cho hơn 3 nghìn tổ chức thanh niên, đã chứng tỏ sức tập hợp mạnh mẽ của phong trào Festival, thể hiện nhu cầu to lớn và sự gắn bó của thanh niên thế giới với nhau. Festival 14 tiếp tục có khẩu hiệu "Vì tình đoàn kết chống đế quốc, hoà bình và hữu nghị".
Năm 2001, lần đầu tiên diễn đàn tiến bộ này của thanh niên, sinh viên thế giới được tổ chức tại châu Phi là Festival XV diễn ra ở An-giê (thủ đô Angieri). Festival gần đây nhất (lần thứ 18) diễn ra tại thành phố Quito, CH Ecuador với chủ đề “Thanh niên đoàn kết chống lại chủ nghĩa đế quốc vì một thế giới hòa bình, đoàn kết và tiến bộ”.
Năm nay, Festival Thanh niên, Sinh viên Thế giới lần thứ 19 được tổ chức tại thành phố Sochi - Liên bang Nga với khẩu hiệu "Vì hoà bình, đoàn kết và công bằng xã hội, chúng ta đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc - Tôn vinh quá khứ, xây dựng tương lai". Festival diễn ra từ ngày 14-22/10, dự kiến có 12 nghìn đại biểu tham dự.
Festival Thanh niên, Sinh viên thế giới đã trở thành một hoạt động quan trọng, mang tính đại diện cao của phong trào thanh niên, sinh viên trên toàn thế giới, chưa từng có trong lịch sử nhân loại, thực sự trở thành một phong trào dân chủ, tiến bộ và cách mạng, vì tình đoàn kết, chống đế quốc, vì hoà bình và hữu nghị.
Các kỳ Festival luôn là diễn đàn sôi nổi của thanh niên, sinh viên các nước vì cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc và xây dựng một thế giới tươi đẹp hơn, thúc đẩy tình hữu nghị, đoàn kết giữa thanh niên, sinh viên trong sự đa dạng về văn hoá, tư tưởng chính trị, cùng đoàn kết đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa phát xít, chống phân biệt chủng tộc và bất cứ các hình thức áp bức, bóc lột.
(Lược ghi theo Nguồn T.Ư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh)