Năm ngoái, IKEA – nhà tiêu thụ gỗ lớn thứ ba thế giới - đạt doanh thu 45 tỷ USD, đón 936 triệu khách và đạt 2,3 tỷ lượt truy cập trang chủ. Vậy mà gã khổng lồ 74 năm kinh nghiệm nuôi dưỡng triết lý coi con người là trung tâm đã làm cái quảng cáo khờ khạo.
Clip 25 giây phát trên truyền hình TQ về một bữa tối gia đình căng thẳng đúng dịp Đại hội 19 ĐCS TQ. Cô gái bồn chồn: “Má…”. Mẹ buông đũa: “Không mang bạn trai về nhà, đừng gọi má”. Một chàng bảnh choẹ xuất hiện cùng hoa. Cha mẹ bừng sáng, lôi các đồ IKEA ra, dọn bữa, chất đống thức ăn vào bát chàng.
Các mạng dậy sóng. “Kỳ thị với phụ nữ đơn thân. Không bạn trai thì cả nhà coi khinh. Đấy có phải cái họ muốn nói không?”, một cư dân trên Vi Bác (Weibo), mạng xã hội kiểu Twitter lớn nhất TQ với 361 triệu người dùng mỗi tháng tính đến tháng 6/2017, hỏi.
Năm 2007, truyền thông và ngành giáo dục TQ đẻ ra từ “thặng nữ” dán nhãn phụ nữ quá 27 vẫn “tồn kho”. Liên đoàn Phụ nữ Toàn TQ vào hùa. Website của tổ chức nhà nước này năm 2011 còn mỉa chị em học vị cao mà đơn thân. Tình hình chẳng vì thế được cải thiện. Điều tra Liên Hợp Quốc 2012 cho thấy 1/4 phụ nữ TQ 25-29 vẫn “phòng không”, gấp ba lần tỷ lệ so với Ấn Độ. Còn nam dưới 30 tuổi nhiều hơn 20 triệu so với nữ cùng lứa.
Hỗn danh “thặng nữ” bị lên án khi bộ phận lười “chống lầy” ngày một phình to. Tháng 4/2016, hãng mỹ phẩm SK-II danh tiếng Nhật Bản dựng một quảng cáo bốn phút bênh các “thặng nữ”. Loáng cái, clip được 4.000 like, hơn 20.000 chia sẻ; đến tháng 2/2017, nó đạt 46 triệu lượt xem trên Youtube; và đáng nói hơn cả, doanh thu của họ ở TQ tăng 50%.
Đây không phải lần đầu tập đoàn với 183.000 nhân viên mắc lỗi. “Các người có dám bắn quảng cáo ấy ở nước mình không? Giờ là 2017, đâu phải Thanh Triều”, chất vấn được sáu triệu người đọc. IKEA, do một thanh niên Thuỵ Điển 17 tuổi lập, từng gây phiền kiểu vậy ở Saudi Arabia. Mấy ông lớn khác như Audi chẳng hạn, nhà sản xuất xe hơi Đức, còn ví phụ nữ với xe cũ trong một quảng cáo cũng ở TQ tháng 7 rồi. Xem ra, các thương hiệu “ông kễnh” không đồng nghĩa với tự miễn dịch trước các lỗi văn hoá ngớ ngẩn.