Ông Đặng Hồng Dương, Đội trưởng đội 4, Phòng cảnh sát kinh tế (Công an TP Hà Nội) cho biết, tại Việt Nam, kinh doanh theo phương thức đa cấp được quy định tại Nghị định số 40/2018/NĐ-CP ngày 12/3/2018 của Chính phủ, quy định về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.
Theo đó, kinh doanh đa cấp phải có hàng hoá, phải có Giấy phép hoạt động của Cục quản lý Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) trước khi hoạt động. Mô hình kinh doanh đa cấp trên thế giới có từ rất lâu. Tuy nhiên, khi về Việt Nam bị nhiều đối tượng biến tướng thành nhiều hình thức. Hiện nay, nhiều đối tượng huy động vốn theo kiểu dạng mô hình đa cấp trái phép. Nếu đủ căn cứ chứng minh kinh doanh đa cấp trái phép, các đối tượng này sẽ xử lý hình sự theo điều 217a Bộ luật Hình sự.
Các đối tượng kinh doanh đa cấp trái phép có nhiều phương thức thủ đoạn mới, tập trung vào người già, phụ nữ ít có khả năng tìm hiểu thông tin. “Với loại hình đầu tư tiền kỹ thuật số trên hệ thống, trang web, thông thường khoảng 3-6 tháng, các trang web này sẽ bị đánh sập, nhà đầu tư mất tiền”, ông Dương cho hay.
Theo ông Dương, các đối tượng có nhiều phương thức, thủ đoạn như: chia sẻ, kêu gọi những người tham gia đầu tư vào các dự án lớn, có khả năng phát triển, có thu nhập cao. Thực tế các dự án này do các đối tượng tự vẽ ra hoặc khuếch trương, thổi phồng. Đưa các dự án hoặc liên kết với các công ty ở nước ngoài có uy tín tăng sự tin tưởng người tham gia hoặc cho người tham gia khó kiểm chứng. Các công ty ở nước ngoài không có liên kết hoặc có liên kết thì là các công ty nhỏ, không có năng lực. Có những dự án nhỏ hoặc liên kết với những người dân đã thực hiện các mô hình đó ở tỉnh ngoài sau đó khuếch trương lên thành các dự án lớn.
Đại diện Công an Hà Nội cho biết, các đối tượng kinh doanh đa cấp trái phép thường lợi dụng kẽ hở của pháp luật để thực hiện ký các hợp đồng hợp tác kinh doanh- dân sự. Liên kết với các doanh nghiệp ở nước ngoài không có năng lực - khó kiểm tra, kiểm soát, đánh giá.
Thời gian qua, Công an Hà Nội đã điều tra, xử lý một số vụ việc liên quan tới đường dây, công ty đa cấp biến tướng.
Ông Dương khuyến nghị, người dân trước khi đầu tư phải tìm hiểu thật rõ năng lực công ty, tìm hiểu căn cứ pháp lý của các dự án đầu tư thông qua các loại giấy tờ bản chính như: Đăng ký kinh doanh, Giấy phép đầu tư, hồ sơ dự án… Nếu công ty đưa ra bản photo, người tham gia cần yêu cầu DN ký xác nhận để đối tượng chịu trách nhiệm với tài liệu đã cung cấp. Nếu nghi vấn cần thẩm tra, xác minh tại các cơ quan chức năng cấp phép, đồng thời nên kiểm tra thực tế dự án để xem xét quy mô, tiến độ, tính khả thi của dự án, nhằm hạn chế những rủi ro thiệt hại khi tham gia.
