Ngày 6/5, Viện KSND tối cao ra cáo trạng truy tố 28 bị can trong vụ án kinh tế, tham nhũng xảy ra tại Tổng cty Sản xuất – Xuất nhập khẩu Bình Dương (SX-XNK Bình Dương).
Bị can Trần Văn Nam, nguyên Bí thư, Trần Thanh Liêm, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương và 20 người khác bị truy tố tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” theo Khoản 3, Điều 219 Bộ luật Hình sự (khung hình phạt 10 – 20 năm tù).
Bị can Nguyễn Thục Anh và vợ chồng Võ Hồng Cường, Trần Đình Như Ý bị truy tố tội “Tham ô tài sản” theo Khoản 4, Điều 353 Bộ luật Hình sự (khung hình phạt tù 20 năm, chung thân hoặc tử hình).
Còn các bị can Nguyễn Văn Minh và Trần Nguyên Vũ lần lượt nguyên Chủ tịch và Giám đốc Cty SX-XNK Bình Dương cùng Huỳnh Thanh Hải, nguyên Phó tổng doanh nghiệp này bị truy tố về 2 tội danh trên, với khung hình phạt tối đa tử hình. Tất cả bị cáo buộc có sai phạm trong chuyển nhượng 2 khu đất tại Bình Dương.
Theo cáo trạng, Trần Văn Minh làm Chủ tịch HĐQT Cty SX – XNK Bình Dương, là doanh nghiệp trực thuộc UBND tỉnh nhưng ông Minh và người thân còn lập các công ty “sân sau” gồm Tân Thành; Cty TNHH Phát Triển; Cty Đầu tư - Xây dựng Tân Phú.
Năm 2011, Cty SX-XNK Bình Dương xin được giao 2 mảnh đất tại Khu liên hợp tỉnh gồm 43ha đất xây khu dân cư Tân Phú và 145ha để xây sân golf, nghỉ dưỡng. Sau khi hồ sơ đến cơ quan thuế, bị can Lê Văn Trang, nguyên Cục trưởng Cục Thuế cùng thuộc cấp đã đề xuất đơn giá gần 52.000 đồng/m2.
Viện kiểm sát cho rằng, nhóm bị can tại UBND tỉnh Bình Dương biết rõ cơ quan thuế lấy quy định của năm 2006 để áp cho năm 2012 là sai nhưng vẫn phê duyệt. Trong đó, ông Trần Văn Nam bị cáo buộc biết sai nhưng “vẫn giao đất”, gây thiệt hại 761 tỷ đồng.
Năm 2015, khi bắt đầu phải cổ phần hóa, Tỉnh ủy ra văn bản yêu cầu chuyển khu đất 43ha nói trên về Cty Impco (ban đầu là công ty con của SX – XNK nhưng từ năm 2016 trực thuộc Tỉnh ủy).
Khu đất 145ha dự kiến xây sân golf được yêu cầu phải “giữ lại sau khi cổ phần hóa”. Tuy nhiên, các bị can trong vụ án làm ngược lại, với “động cơ chiếm đoạt, hưởng lợi từ các khu đất”.
Tại khu 43ha, Nguyễn Văn Minh thống nhất với con rể Nguyễn Đại Dương cùng các đồng phạm bán trái phép bằng cách mang đi góp vốn liên doanh tại Cty Tân Phú. Cụ thể, Cty SX – XNK Bình Dương góp 60 tỷ đồng vào Tân Phú tương ứng 30% cổ phần; Cty Âu Lạc của Dương) góp 70% còn lại.
Sau đó, Nguyễn Văn Minh bán khu đất này cho Cty Tân Phú với giá 250 tỷ đồng. Tiếp đến, Cty SX – XNK cũng bán nốt 30% cổ phần của mình tại Tân Phú cho Cty Âu Lạc với giá 161 tỷ đồng. Như vậy, Cty Âu Lạc của Dương “thâu tóm” 43ha đất nhà nước với chi phí 411 tỷ đồng. Tài sản này sau đó được bán cho Cty Kim Oanh của bà Đặng Thị Kim Oanh (SN 1970, ở TP HCM).
Cơ quan tố tụng cáo buộc, giá trị khu 43ha tại thời điểm khởi tố vụ án năm 2019 là 1.335 tỷ đồng nên các bị can gây thiệt hại 984 tỷ đồng (1.335 tỷ trừ 411 tỷ Âu Lạc đã trả).
Sẽ xét xử cựu Bí thư Bình Dương Trần Văn Nam tại Hà Nội
Viện kiểm sát cho rằng, Nguyễn Văn Minh và con gái Nguyễn Thục Anh cũng tìm cách thâu tóm bằng cách mang đi liên doanh, góp vốn. Tỉnh ủy yêu cầu khu đất phải để lại Cty SX – XNK sử dụng sau khi cổ phần hóa nhưng Minh đưa cả 145ha vào danh mục “tài sản chờ thanh lý” để không xác định giá trị quyền sử dụng đất.
Khu đất sau đó được góp vốn vào Cty Tân Thành rồi “sang tay” giữa các doanh nghiệp sân sau của Trần Văn Minh. Kết quả, Cty SX – XNK chỉ thu về 442 tỷ đồng trong khi giá trị thực khu đất là 4.472 tỷ đồng. Như vậy, các bị can gây thiệt hại 4.030 tỷ đồng.
Với hành vi tham ô tài sản, cơ quan tố tụng cáo buộc sau khi không đưa 145ha vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hoá, Nguyễn Văn Minh chỉ đạo hoàn tất thủ tục để thay đổi quyền sử dụng đất từ Cty SX-XNK Bình Dương sang tên Cty Tân Thành. Qua đây, Minh và con gái cùng các đồng phạm chiếm đoạt 815 tỷ đồng của nhà nước.
Trong vụ án này, cựu Bí thư Trần Văn Nam bị cáo buộc vi phạm pháp luật về đất đai, doanh nghiệp cùng các văn bản liên quan trong việc cho Cty SX – XNK Bình Dương được nhận đất nhà nước rồi chuyển cho tư nhân. Ông Nam bị cho phải: “Chịu trách nhiệm chính về những quyết định và chỉ đạo của mình dẫn đến hậu quả đặc biệt lớn tài sản của Nhà nước”, cáo trạng nêu.
Đáng chú ý, trong vụ án này, Viện KSND Tối cao ủy quyền cho Viện KSND TP Hà Nội thực hành công tố vụ án; TAND TP Hà Nội quyết định về trách nhiệm dân sự và xử lý vật chứng.
