Bá Anh là diễn viên của Nhà hát Tuổi trẻ, cùng thế hệ với Vân Dung, Đức Khuê, Kim Oanh, Nguyệt Hằng, Anh Tuấn… Anh được biết đến rộng rãi qua vai Văn "nghiện" trong "Những ngọn nến trong đêm". Sau này, Bá Anh còn xuất hiện trong nhiều bộ phim khác như: "Sóng ở đáy sông", "Ngã ba thời gian", "Đừng đùa với tình yêu", "Hà Nội mùa đông năm 46"...
 |
Bá Anh và các đồng nghiệp ở Nhà hát Tuổi trẻ |
Thích vẽ từ nhỏ nhưng lớn lên lại học Sân khấu điện ảnh. Bố mẹ phản đối, Bá Anh vẫn vụng trộm đến sàn tập. Chỉ dám công khai chuyện học nghề khi hết năm nhất phải mời bố đi họp phụ huynh. Được thầy khen, bố về không phản đối nữa dù trước đó bố thừa biết thằng cả của bố độc lập thế nào.
Mười tuổi, mẹ sinh em, bố đi công tác xa, Bá Anh biết hầm gà, hầm chân giò mang vào viện cho mẹ. Mười hai tuổi, vắt vẻo trên cái xe đạp không chuông, không phanh, không gác-đờ-bu đi khắp Hà Nội mua dầu về cho mẹ nấu nướng. Và mười tám tuổi thì nhất quyết đi học nghề diễn viên. Học xong, khả năng làm chủ sân khấu vẫn non, quyết định thi vào Mỹ thuật, để không bỏ sót bất cứ đam mê nào.
 |
Bá Anh trong đời thực |
Thời kỳ sân khấu lao đao cứ nghĩ học Mỹ thuật là có thêm một nghề. Để nếu thất nghiệp dài dài thì ít nhất cũng có thể vẽ tranh bờ Hồ mà kiếm sống. Cái được nhất sau khi tốt nghiệp Mỹ thuật là học được cách hóa thân vào vai diễn nhiều chiều, nhiều góc độ hơn. Cái được nữa là có thêm khả năng trang trí nội thất.
Nhà Bá Anh trang trí bằng tranh của anh. Sơn dầu, sơn mài, vẽ theo lối cổ điển, không trừu tượng, không lập thể. Đồ đạc hợp lý đến độ, riêng một cái bàn cũng đảm nhiệm ba bốn chức năng: vừa làm việc, vừa tiếp khách, vừa đựng đồ, đẩy đi đâu cũng được.
 |
Và trong phim. |
Trong làng diễn viên, chuyện tình của Bá Anh cũng được truyền tụng rộng rãi. Anh và vợ yêu nhau 9 năm mới cưới. Bá Anh cũng nổi tiếng là người chiều vợ và được vợ chiều.
Không có vẻ ngoài của một kép đẹp, cũng không nổi bật ngay từ những lần đầu xuất hiện, Bá Anh từ từ đi vào lòng công chúng bằng những vai diễn được đầu tư công phu và thái độ làm nghề cực kỳ nghiêm túc. Có lần tôi hỏi anh:
Anh mất khá nhiều thời gian để thực sự được khán giả nhớ đến, có lúc nào anh thấy nản không?
Tôi không thuộc tuýp người thích đốt cháy giai đoạn. Mọi việc đều phải có tuần tự của nó. Ngay cả sự chín chắn về nghề cũng vậy. So sánh anh Chí Trung, chị Lê Khanh của mười năm trước với bây giờ khác nhau lắm.
Nhưng diễn viên là nghề của thanh, sắc, thời gian cũng là một áp lực, phải không?
Có vẻ như điều ấy nặng nề hơn với phụ nữ. Tôi cho rằng, những gì mình cống hiến cho khán giả, sự công nhận của đồng nghiệp, sự tự chủ trên sân khấu quan trọng hơn. Nếu mình không làm cho khán giả yêu thích ngay từ lần đầu xuất hiện thì mình phải làm việc ấy dần dần, cũng như con chim, mỗi ngày tha về một chút, dần dần nó thành tổ. Tôi hay nói đùa, xuất sắc như Xuân Hinh, Hoài Linh thì ít, chứ lìu tìu như tôi thì nhiều. Cho nên mình phải chăm chỉ hơn.
 |
Thú vui thường nhật của anh. |
Anh dựa vào đâu để vững tin mình sẽ thành công, và chờ đợi điều đó?
Tôi không chờ đợi. Tôi làm việc. Hàng ngày. Mỗi buổi diễn là một bài học. Mỗi bạn diễn là một người thầy. Tôi tích cóp kinh nghiệm qua từng vai, từng hoàn cảnh sống.
Rất ít diễn viên ở miền Bắc mạnh miệng nói rằng, nghề diễn đủ nuôi sống gia đình, vợ con. Anh có phải ngoại lệ không?
Không. Tôi vẫn phải làm nghề khác để kiếm sống. Cũng có nhiều gợi ý đi làm hẳn việc này việc nọ, nhưng tôi không bỏ diễn được. Xa sân khấu mấy ngày là thấy nhớ.
Vợ anh ủng hộ nghề diễn của anh chứ?
Tất nhiên. Tất cả các vai diễn của tôi, vợ đều đi xem và góp ý. Có khi bụng chửa vượt mặt, cô ấy vẫn dắt thêm cu lớn đến rạp. Chúng tôi yêu nhau 9 năm mới cưới. Từ lúc tôi mới tốt nghiệp nghề diễn, đến khi tôi đi học Mỹ thuật. Vợ tôi là người chiều chồng, chồng làm gì cũng ủng hộ.
Có đồng nghiệp của anh kể rằng Bá Anh rất chiều vợ, vợ đẻ là từ chối lời mời đóng phim để ở nhà đưa vợ đi viện?
Tôi có từ chối một lời mời, vì nghĩ rằng, trong thời điểm này vợ cần mình hơn. Chẳng ai muốn sinh con ra mà bị chồng bỏ rơi cả. Dù ở nhà tôi cũng chẳng giúp gì được nhiều. Cháu lớn thì kịp đưa vợ đến viện rồi về đi diễn. Diễn xong quay lại, vợ đẻ rồi. Cháu thứ hai đưa vợ vào viện lúc nửa đêm. Vợ thấy chồng đứng lóng ngóng, động viên, anh cứ sang phòng chờ ngủ một lúc, chưa đẻ ngay đâu. Tôi ra nằm, nghĩ là phải giữ sức để chiến đấu lâu dài. Đến khi tỉnh dậy thì y tá thông báo, vợ sinh rồi.
 |
Mỗi vai diễn đều được Bá Anh chăm chút và thực hiện với thái độ nghiêm túc. |
Hình ảnh một ông chồng tận tụy với gia đình có mâu thuẫn với những tham vọng lớn hay không?
Tôi là người biết bằng lòng với mình. Tôi thích một quan niệm của đạo Phật: ở đời vạn sự cân bằng là gốc. Tôi ít tham vọng lớn, ít kế hoạch dài hơi. Thay vào đó, tôi đề ra những kế hoạch nhỏ nhưng chắc chắn. Chẳng hạn, trong năm nay chỉ đề ra chừng này việc: như sửa nhà, đóng đồ gỗ, sinh con. Sang năm thì mua ô tô… Tôi giải quyết từng việc một, sắp xếp sao cho khoa học nhất để tất cả những mục tiêu đều có tính khả thi.
