Thuốc lá lậu đổ vào Việt Nam
Liên tiếp từ cuối năm 2015 đến nay, tình trạng buôn lậu thuốc lá ngoại nhập lậu vào Việt Nam tiếp tục diễn biến phức tạp. Tại các tỉnh giáp biên giới Lào, Campuchia, cơ quan chức năng đã bắt giữ hàng vạn bao thuốc lá lậu. Điển hình như ngày 2/3, Công an huyện Bình Chánh (TPHCM) triệt phá đường dây vận chuyển thuốc lá lậu từ Campuchia về Việt Nam với số lượng lớn lên đến hơn 23.000 bao thuốc lá.
Ngày 12/4 tại Km 647 đường Hồ Chí Minh, đoạn qua huyện Ea H’leo (tỉnh Đắk Lắk), cơ quan chức năng phát hiện trong hầm xe khách giường nằm mang BKS 47B-016.06 chứa 1300 bao thuốc lá nhãn hiệu Jet. Khoảng 0 giờ sáng 16/1, trên tuyến Quốc lộ 1A đoạn qua thị xã Hương Trà, Chi cục QLTT tỉnh TT-Huế kiểm tra ô tô tải mang BKS 29C-139.92 phát hiện 4.150 gói thuốc lá (gồm 1.560 gói hiệu 555, 1.000 gói thuốc Jet, 1.500 gói Hero) được vận chuyển lậu.
Theo Hiệp hội thuốc lá Việt Nam, hơn 85% thuốc lá nhập lậu trôi nổi trên thị trường là Jet/Hero. Viện Kinh Tế Kỹ Thuật Thuốc Lá (KTKTTL) cho biết, thuốc lá Jet/Hero nhập lậu có chứa chất 7-Hydroxy-6-methoxy-2H-1-benzopyran-2-one thuộc nhóm Coumarin - thành phần phổ biến trong thuốc diệt chuột được tìm thấy.
Theo Hiệp hội thuốc lá VN, thống kê cho thấy, số thuốc lá nhập lậu năm 2013 là 21,9 tỷ điếu, chiếm 20,7% thị phần. Năm 2014, thời điểm khi chưa có Chỉ thị 30, thuốc lá lậu tăng lên 30-40% so với năm 2013. Thuốc lá lậu xuất hiện lan tràn ở hầu hết các tỉnh trên phạm vi toàn quốc, và gia tăng về số lượng và chủng loại.
Theo điều tra của Oxford Economics 2014, Việt Nam đã trở thành thị trường tiêu thụ thuốc lá lậu hàng đầu trong số 14 quốc gia và vùng lãnh thổ châu Á được khảo sát (bao gồm: Indonesia, Thailand, Cambodia, Taiwan, Laos, Australia, Philippines, Singapore, Viet Nam, Myanmar, Pakistan, Hong Kong, Malaysia, Brunei). Thuốc lá lậu gây thất thu ngân sách hàng năm trên 9.000 tỷ đồng; làm sụt giảm mạnh sản lượng nguyên liệu: 18.000 tấn/năm (tương đương diện tích trồng là 10.000 ha); gây mất việc làm của nông dân: 5 triệu công lao động không có việc làm/ năm.
Mua bán công khai
Vì sao tình trạng buốn bán trái phép thuốc lá ngoại nhập lậu vẫn tiếp tục gia tăng? Theo một số chuyên gia thì tình trạng này có nguyên nhân quan trọng từ hiệu quả quản lý tại nhiều địa phương, nhất là những địa bàn tiêu thụ lớn như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng. Đây là miền đất màu mỡ để dung túng cho thuốc lá lậu lộng hành.
Không nói đâu xa, ngay tại góc hồ Hoàn Kiếm, “chợ” thuốc lá lậu hoạt động hàng chục năm qua vẫn bình an vô sự. Thay vì căng cả hộp thuốc lá trên vỉa hè thì nay cũng chính con người ấy lại đặt hộp kẹo, chai nước trên chiếc ghế nhỏ để qua mặt cơ quan chức năng. Tuy nhiên, tại đây sẵn sàng cung cấp bất kỳ loại thuốc lá ngoại nào. Trên phố Nguyễn Siêu, mặc dù các tủ thuốc bên ngoài đều bày thuốc lá nội nhưng khi phóng viên hỏi mua một số loại thuốc ngoại, nhiều cửa hàng sẵn sàng bán ngay.
 |
Thuốc lậu rao bán tràn lan trên mạng.
Việc mua bán thuốc lá ngoại nhập lậu còn khá sôi động trên mạng internet. Trên trang facebook có tên “Bán thuốc lá ngoại-hàng chính hãng” chào bán hàng chục loại thuốc lá khác nhau như: Captain black, Mond, Black devil, Raison café, Cigar Hàn Quốc, Vanila, Esse, Richmont, Sobranie, Mallboro, 555, Parliament…
Theo Hiệp hội thuốc lá Việt Nam, hơn 85% thuốc lá nhập lậu trôi nổi trên thị trường là Jet/Hero. Viện Kinh Tế Kỹ Thuật Thuốc Lá (KTKTTL) cho biết, thuốc lá Jet/Hero nhập lậu có chứa chất 7-Hydroxy-6-methoxy-2H-1-benzopyran-2-one thuộc nhóm Coumarin - thành phần phổ biến trong thuốc diệt chuột được tìm thấy. Kết quả này được chuyên gia báo cáo trong hội thảo “Tác hại nghiêm trọng của thuốc lá lậu đối với sức khỏe nam giới” trong tháng 6 vừa qua tại TPHCM. Coumarin dễ gây ngộ độc gan, phổi, hình thành những khối u, dễ dẫn đến bệnh ung thư và các bệnh nan y khác. Coumarin và các chất độc hại khác vượt mức cho phép trong thuốc lá lậu còn gây nguy cơ yếu sinh lý ở nam giới.
