TPO - “Nếp Tú Lệ, tẻ Mường Lò”, câu ca dao của dân tộc Thái ấy từ lâu không chỉ được truyền tụng khắp vùng Tây Bắc mà hương vị độc đáo của giống gạo quý ấy còn bay xa khắp mọi vùng đất nước. Đặt chân đến Tú Lệ vào ngày mùa tháng 9, cả thung lũng ngập tràn hương thơm của lúa, của đất. Hương vị đậm đà thơm dịu đầy sức quyến rũ ấy khiến ai từng một lần được thưởng thức hẳn không thể quên
 |
Cốm Tú Lệ được làm từ nếp tan, một loại gạo nếp nổi tiếng vùng Tây Bắc. Cốm nơi đây là đặc sản được làm dưới bài tay khéo léo của người Thái sống ở Tú Lệ.
Dọc đường quốc lộ 32, vào cả trong thôn bản, tiếng chày cối giã tay nhịp nhàng của người dân đang chuẩn bị cho ra lò những mẻ cốm Tú Lệ nức tiếng gần xa. 
Người dân tộc Thái ở Tú Lệ, Yên Bái vẫn làm cốm theo cách truyền thống. Lúa được gặt vào sáng sớm, sau đó đem về ngâm trong nước lạnh để loại bỏ những hạt lép. Lúa làm cốm phải đang trong thời kỳ uốn câu, đầu hạt vẫn còn chút sữa, vỏ hơi lam vàng và hạt gạo chưa chín hết. 
Lúa gặt sẽ được chế biến ngay trong ngày. Sau khi loại bỏ hạt lép, lúa được đem rang trong chảo lớn. Lửa phải được duy trì đều trong khoảng 30 phút đến khi nứt hạt và dậy mùi thơm là đạt yêu cầu. 
Những mẻ cốm Tú Lệ là đặc sản làm quà không thể thiếu cho những ai đã từng đến đây muốn mang về. 
Người dân Tú Lệ luôn cần mẫn làm thủ công toàn bộ các công đoạn để cho ra được những mẻ cốm thơm ngon, nức tiếng gần xa. 
Được làm từ gạo nếp tan có hạt tròn to, trắng trong nên cốm Tú Lệ có hương thơm đặc biệt, ngon không kém gì cốm Làng Vòng nổi tiếng Hà Nội. Để làm được những hạt cốm ngon, đậm đà hương vị miền Bắc thì nghệ nhân làm cốm phải làm rất công phu đem theo nhiều tâm huyết.
Mùa lúa chín cũng thu hút rất nhiều bạn trẻ đến với Tú Lệ những ngày này, vừa thưởng thức hương vị cốm mới vừa lưu giữ những khoảnh khắc 'mùa vàng' đẹp nhất trong năm 
Những thửa ruộng bậc thang vàng óng ả đang vào chính vụ là cảm hứng sáng tác bất tận cho các bạn trẻ đam mê dịch chuyển và nhiếp ảnh. 
Vào khoảng trung tuần tháng 9, đầu tháng 10 lúa bắt đầu chín vàng rực óng ánh trên những thửa ruộng bậc thang đặc trưng cũng là lúc những mẻ cốm Tú Lệ nức tiếng ra đời. 
