Theo một thành viên ban soạn thảo, trong dân gian hiện đang tồn tại bốn tên gọi, gồm: Họ, hụi, biêu, phường (được Nghị định (NĐ) gọi chung là họ). Có hai hình thức chơi họ để người chơi lựa chọn là chơi không có lãi và có lãi.
Việc góp họ phải là tài sản có thể giao dịch được (tiền, vàng, thóc, gạo...). Đương nhiên, việc góp họ ra sao, lựa chọn chơi hình thức họ nào do chủ họ và các thành viên tự thỏa thuận và lựa chọn. Việc thỏa thuận về họ được thể hiện bằng lời nói hoặc bằng văn bản. Văn bản thỏa thuận về họ được công chứng, chứng thực nếu những người tham gia họ có yêu cầu.
Phải lập sổ họ
Theo quy định, chủ họ là người tổ chức, quản lý họ, thu các phần họ và giao các phần họ đó cho thành viên được lĩnh họ trong mỗi kỳ mở họ cho tới khi kết thúc họ, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Chủ họ phải là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
Chủ họ phải lập và giữ sổ họ. Trong trường hợp họ không có chủ họ thì những người tham gia họ ủy quyền cho một thành viên lập và giữ sổ họ. Tùy theo từng loại họ, sổ họ có thể bao gồm các nội dung sau:
Tên, địa chỉ của chủ họ và các thành viên trong họ; Phần họ, kỳ mở họ, thể thức góp họ và lĩnh họ; Số tiền, tài sản khác đã góp họ hoặc đã lĩnh họ; Việc chuyển giao phần họ; Việc ra khỏi họ và chấm dứt họ; Chữ ký hoặc điểm chỉ của các thành viên khi góp họ và lĩnh họ; Các nội dung khác liên quan đến hoạt động của họ.
Lâu nay, tại các làng quê, người dân vẫn trọng chữ “tín” nên ít khi các chủ họ lập sổ họ. Bởi vậy, khi vỡ họ thường xảy ra cãi lộn, thậm chí tố cáo lẫn nhau nhưng đều không có gì làm bằng chứng. Theo các chuyên gia pháp luật, việc NĐ bắt buộc chủ họ phải lập sổ họ là bước tiến rất quan trọng. Sổ họ sẽ là bằng chứng để tòa án có cơ sở pháp lý giải quyết khi có tranh chấp, hoặc vỡ họ.
Ngoài những quyền trên, chủ họ có trách nhiệm nộp thay phần họ của thành viên trong trường hợp có thoả thuận nếu đến kỳ mở họ mà có thành viên không góp phần họ. Thành viên được chủ họ nộp thay phải chịu lãi suất theo ngân hàng của số tiền nộp thay đó. Với loại họ không có lãi, thứ tự lĩnh họ được xác định bằng hình thức bốc thăm, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Họ có lãi: Chia lãi ra sao?
Họ có lãi là họ mà theo sự thỏa thuận giữa những người tham gia họ, thành viên được lĩnh họ nhận các phần họ khi đến kỳ mở họ và phải trả lãi cho các thành viên khác. Thành viên đã lĩnh họ có nghĩa vụ tiếp tục góp các phần họ để các thành viên khác được lĩnh cho đến khi thành viên cuối cùng lĩnh họ. Thành viên lĩnh họ trong từng kỳ mở họ là người trả lãi cao nhất, trừ trường hợp có thoả thuận khác.
Trong một kỳ mở họ mà có nhiều thành viên cùng trả một mức lãi và mức lãi đó là mức lãi cao nhất thì những người này bốc thăm để xác định thành viên được lĩnh họ, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Thành viên đã lĩnh họ không được tham gia trả lãi trong các kỳ mở họ tiếp theo.
Ví dụ, trong một dây họ có 10 người tham gia, mỗi tháng tổ chức một kỳ họ (một người lấy), với tổng giá trị của họ là 20 triệu đồng/kỳ. Anh A muốn lấy kỳ 1, nên “bỏ giá” 15 triệu đồng (tức chỉ lấy 15 triệu trên tổng giá trị họ là 20 triệu), nhưng anh B “bỏ giá” 14 triệu thì đương nhiên anh B được lấy họ. Số tiền lời (6 triệu đồng) sẽ được chia đều cho 9 thành viên còn lại. Với loại họ hưởng hoa hồng, thì chủ họ được hưởng thêm mức hoa hồng do những người tham gia họ thỏa thuận.
NĐ này có hiệu lực thi hành sau 15 ngày, kể từ ngày đăng Công báo.
| Vỡ họ giải quyết ra sao? Trong trường hợp có tranh chấp về họ, thậm chí là vỡ họ thì tranh chấp đó được giải quyết bằng thương lượng, hòa giải hoặc theo yêu cầu của một hoặc nhiều người tham gia họ, tranh chấp đó được giải quyết tại Tòa án theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự. NĐ nghiêm cấm việc tổ chức họ để cho vay nặng lãi, lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm hoặc các hành vi trái pháp luật khác để chiếm đoạt tài sản của người khác. |
