Cao tốc Mai Sơn – Quốc lộ 45: Kiến nghị xử lý Ban QLDA chưa làm hết trách nhiệm

Dự án cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45

Qua thanh tra, TTCP đã chỉ ra một số vi phạm, thiếu sót. Cụ thể, đối với Bộ GTVT, chủ đầu tư dự án (đại diện là Ban QLDA Thăng Long) và nhà thầu thi công, bị TTCP xác định trong công tác điều tra, khảo sát, đánh giá trữ lượng, chất lượng của các mỏ vật liệu phục vụ dự án chưa đáp ứng yêu cầu thực tế xây dựng, tỷ lệ sai số lớn, số mỏ theo khảo sát là 37 nhưng thực tế thi công chỉ có 17 mỏ cung cấp được vật liệu (tỷ lệ 46%).

Nguyên nhân các mỏ còn lại không cung cấp được vật liệu do không đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật, không còn trữ lượng, chưa được cấp phép, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng...

Đáng chú ý, nhiều điểm mỏ tại tỉnh Thanh Hóa có công suất khai thác thấp, không đáp ứng nguồn cung lớn trong thời gian ngắn..., do đó, Ban QLDA Thăng Long, đơn vị tư vấn và các nhà thầu thi công phải bổ sung thêm 45 mỏ, trong đó: tại tỉnh Ninh Bình bổ sung 2 mỏ, tại tỉnh Thanh Hoá phải bổ sung 43 mỏ, bãi tập kết.

“Như vậy, kết quả khảo sát, lấy mẫu thử nghiệm và lựa chọn các điểm mỏ của đơn vị tư vấn là chưa phù hợp với thực tế. Đây là nguyên nhân dẫn đến nhà thầu bị động trong việc tìm kiếm nguồn cung VLXD, ảnh hưởng lớn đến tiến độ dự án”, TTCP kết luận.

TTCP cho rằng, phía thầu thi công phụ thuộc việc cung cấp vật liệu xây dựng từ các đơn vị vận tải nên tại một số thời điểm khi giá xăng dầu tăng cao, đơn vị cung cấp vật liệu cũng như đơn vị thi công cầm chừng, nhưng chủ đầu tư chưa kịp thời có phương án tháo gỡ, xử lý phù hợp.

Việc xây dựng giá đất đắp trong hồ sơ đấu thầu thực hiện theo quy định song còn thiếu thực tế, chưa chính xác, dẫn đến khi gặp biến động của thị trường, cước phí vận tải tăng cao, hoặc khi nguồn cung khan hiếm, giá đất đắp sẽ biến động tăng, trong khi nhà thầu thi công chỉ được thanh toán theo giá trúng thầu nên thi công cầm chừng, làm ảnh hưởng tiến độ, trong khi tỷ lệ đất đắp là rất lớn, chiếm khoảng 70% khối lượng (khoảng 13% chi phí xây dựng).

Trách nhiệm những sai phạm trên được TTCP kết luận thuộc về Ban QLDA Thăng Long; Tổng công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải - CTCP (đơn vị tư vấn thiết kế); các nhà thầu thi công Dự án.

Đối với UBND các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, TTCP cho rằng quá trình triển khai hai nghị quyết của Chính phủ, UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản cho phép các mỏ đất khác trên địa bàn tỉnh được nâng công suất theo nhu cầu của dự án đường cao tốc; nhưng thiếu yêu cầu các mỏ hoàn thiện thủ tục để được nâng công suất theo hướng dẫn.

Ngoài ra, qua xem xét 19 hồ sơ cấp phép các dự án khai thác khoáng sản làm VLXDTT cung cấp cho dự án do các Sở TN&MT các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa cung cấp, TTCP xác định có một số vi phạm.

Chuyển cơ quan điều tra nếu có vi phạm

Trên cơ sở kết quả thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT, chấn chỉnh, nâng cao chất lượng công tác điều tra, khảo sát các mỏ VLXDTT, ban hành quy định cụ thể áp dụng cho công tác khảo sát mỏ VLXDTT cho ngành GTVT nhằm đảm bảo chính xác về trữ lượng theo thời gian, tiến độ, tiêu chuẩn kỹ thuật trước khi phê duyệt dự án.

Xử lý nghiêm các Ban QLDA, đơn vị tư vấn chưa làm hết trách nhiệm, có vi phạm trong công tác điều tra, khảo sát nguồn cung VLXD cho các dự án giao thông trọng điểm quốc gia.

TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ GTVT xử lý theo quy định pháp luật đối với các nhà thầu thi công cầm chừng, không tuân thủ hợp đồng đã ký, không đảm bảo tiến độ được phê duyệt của các dự án giao thông trọng điểm quốc gia. Tiến hành kiểm tra việc thanh, quyết toán khối lượng VLXDTT cung cấp tại dự án, trường hợp phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển cơ quan điều tra xử lý.

Về xử lý trách nhiệm, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ GTVT chỉ đạo Ban QLDA Thăng Long, đơn vị tư vấn và các cơ quan, đơn vị có liên quan kiểm điểm trong công tác khảo sát, lấy mẫu, lựa chọn các mỏ vật liệu xây dựng thông thường chưa đạt yêu cầu, ảnh hưởng tiến độ dự án…