Ngày 14/11/1910 đánh dấu lần đầu máy bay Mỹ xuất phát từ một tàu chiến, khi phi công Eugene Ely điều khiển chiếc máy bay cánh đôi rời khỏi boong tàu tuần dương hạng nhẹ USS Birmingham. Tuy nhiên, cú cất cánh không được như ý khi phi cơ sà xuống biển, va chạm với mặt nước trước khi lấy lại được độ cao, khiến nhiều khán giả thót tim, theo Business Insider.
Đại tá hải quân Washington Irving Chambers, cha đẻ của không quân hải quân Mỹ, trước đó nhận nhiệm vụ "giám sát mọi thứ có ích cho hoạt động hàng không và tạo ảnh hưởng tới chiến tranh trên biển". Ông nhận thấy lợi ích từ hoạt động cất hạ cánh trên tàu chiến. Trong một sự kiện biểu diễn ở thành phố New York, Chambers đề nghị nhà sản xuất máy bay Glenn Curtiss và phi công Eugene Ely thử hạ cánh lên tàu chiến của hải quân Mỹ.
Glenn Curtiss cung cấp một máy bay cánh đôi Pusher được lắp phao nổi dưới cánh. Nó được đưa lên tàu tuần dương USS Birmingham vào sáng ngày 14/11 trong điều kiện thời tiết xấu, trời nhiều sương mù và mưa liên tục. USS Birmingham có đường băng dài 25 m, nhưng Ely chỉ sử dụng được 17 m để cất cánh.
Kế hoạch ban đầu yêu cầu tuần dương hạm Birmingham di chuyển hết tốc lực trên biển để cung cấp thêm lực nâng cho máy bay, nhưng thời tiết xấu khiến USS Birmingham phải nằm trong cảng. Chiều hôm đó, Eugene Ely thực hiện màn cất cánh từ tàu tuần dương.
 |
Eugene Ely trước khi cất cánh từ tuần dương hạm USS Birmingham. Ảnh: Wikipedia.
Sau khi rời boong tàu, Ely cho máy bay chúi mũi xuống mặt biển để tăng tốc độ. Tuy nhiên, phi công này lại tính toán sai tốc độ, khiến chiếc Pusher va chạm mạnh với mặt biển, sau đó nảy ngược trở lại không trung. Cú đâm gây hư hại cánh quạt và bắn nước biển lên buồng lái của phi cơ, khiến các khán giả tưởng rằng Ely đã gặp nạn.
Chưa đầy 5 phút sau, Ely hạ cánh xuống bãi biển cách đó khoảng 5 km, hoàn tất chuyến bay đầu tiên của không quân hải quân Mỹ. Nhiều tờ báo thời đó nhận xét thử nghiệm này chứng tỏ máy bay sẽ trở thành yếu tố quan trọng trong chiến lược hải quân tương lai.
Ely và Curtiss sau đó lập kế hoạch bay trên bờ tây nước Mỹ trong tháng 1/1911, đại tá Chambers tìm cách sắp xếp để họ hạ cánh xuống một chiến hạm, tiếp nối thành công trước đó hai tháng.
Tàu tuần dương USS Pennsylvania được lựa chọn để lắp đặt sàn đáp dài 36 m. Để bảo đảm an toàn, Eugene Ely đội mũ bảo hiểm lót nhiều tấm đệm và bọc khung xe đạp quanh thân mình. Phi công này xuất phát từ đường đua gần đó vào sáng ngày 18/1/1911 trên chiếc Pusher được trang bị móc hạm.
 |
Cụ hạ cánh xuống tàu tuần dương USS Pennsylvania. Ảnh: Wikipedia.
Hàng nghìn người chứng kiến cảnh Ely hạ cánh trên tàu USS Pennsylvania. Sau khi ăn trưa với thuyền trưởng, ông cất cánh rời tuần dương hạm và trở về an toàn. Eugene Ely tiếp tục biểu diễn ở nhiều nơi trên đất Mỹ, nhưng thiệt mạng trong một vụ tai nạn vào ngày 19/10/1911. Dù chỉ là phi công dân sự, ông được hải quân Mỹ truy tặng Huân chương chữ thập vào năm 1933.
