Bước đi này diễn ra trong bối cảnh các chính trị gia Mỹ đang muốn gia tăng sức ép lên Trung Quốc, nước mà họ coi là một mối đe dọa đối với việc làm và an ninh của Mỹ, bất chấp việc Tổng thống Donald Trump cho biết ông sắp tiến tới nhất trí thỏa thuận thương mại giai đoạn một với Bắc Kinh.
Nếu được thông qua, Đạo luật chiến lược an ninh kinh tế toàn cầu sẽ đòi hỏi tổng thống phải báo cáo định kỳ về tính cạnh tranh, những mối đe dọa từ Trung Quốc đối với an ninh kinh tế và cách đối phó với những đe dọa đó.
Dự luật này được trình lên bởi 4 Thượng nghị sĩ, gồm hai Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio và Todd Young, cùng hai Thượng nghị sĩ đảng Dân hủ Jeff Merkley và Chris Coons, theo thông báo trên trang web của ông Rubia hôm qua.
Dù mục tiêu của dự luật là thúc đẩy “các quan hệ kinh tế tự do, công bằng và có đi có lại” với các đối tác kinh tế của Mỹ, các thượng nghị sĩ tập trung vào mối đe dọa từ Trung Quốc.
“Đây là lần đầu tiên trong gần 3 thập kỷ, Mỹ đang đối đầu với một đối thủ cạnh tranh gần như ngang bằng trên đấu trường toàn cầu ở Trung Quốc”, ông Rubio nói trong thông báo.
“Chúng ta phải chiến đấu với những cách làm kinh tế kiểu săn mồi của Trung Quốc bằng cách hợp tác với các đối tác và đồng minh cùng chung tư tưởng trên toàn cầu”, Thượng nghị sĩ Young nói trong đoạn tweet giới thiệu về dự luật.
Tháng 4/2018, nhóm thượng nghị sĩ này đưa ra dự luật tương tự, mang tên Đạo luật chiến lược an ninh kinh tế quốc gia, nhưng trong đó không đề cập cụ thể tên Trung Quốc.
Họ ví dự luật lần này giống như Chiến lược an ninh quốc gia (NSS), dù trọng tâm của nó là an ninh kinh tế chứ không phải an ninh quốc phòng. Giống như NSS, dự luật sẽ được mỗi tổng thống đưa ra không lâu sau khi lên nhậm chức.
Chiến lược an ninh quốc gia của ông Trump, được đưa ra vào tháng 12/2017, dán nhãn cho Trung Quốc là “đối thủ cạnh tranh chiến lược”, và xác định rằng Bắc Kinh, cùng với Mátxcơva, muốn “định hình một thế giới đối ngược với các giá trị và lợi ích của Mỹ”.
Trong bài phát biểu về chính sách tại Trung Quốc vào tháng trước, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence nói rằng Mỹ không tìm cách đối đầu và cũng không muốn “tách” khỏi đối thủ kinh tế chính. Nhưng ông nói rằng rất nhiều tập đoàn Mỹ đang cảm thấy bớt hấp dẫn trước đồng tiền và thị trường Trung Quốc khi họ chọn cách lên đề cao các giá trị Mỹ.
Trong ngày 12/11, Thượng nghị sĩ Josh Hawley có bài phát biểu tại Trung tâm an ninh Mỹ mới, một tổ chức nghiên cứu tư vấn chính sách ở Washington, về mối đe dọa từ Trung Quốc đối với việc làm và an ninh quốc gia của Mỹ.
“Trung Quốc đang xây dựng sức mạnh kinh tế và chính trị của riêng họ trên lưng tầng lớp lao động của chúng ta”, ông Hawley nói, và cáo buộc Trung Quốc “tàn phá” việc làm trong ngành chế tạo ở Mỹ.
Đứng lên chống lại Trung Quốc ở châu Á là điều quan trọng đối với thương mại, việc làm và phúc lợi quốc gia của Mỹ, ông Hawley kêu gọi.
