Như thường lệ, vào các tháng cuối năm, chị Huyền (35 tuổi, Đà Nẵng) lại tất bật với công việc. Ba ngày trước, đi làm về, chị cảm thấy nóng sốt, sáng ra vùng lưng của chị mọc lên chùm mụn nước sau đó loét ra, gây đau rát. Đây là căn bệnh zona thần kinh hay còn gọi là giời leo chị Huyền đã mắc nhiều năm nay. Bệnh thường “ghé thăm” mỗi khi chị căng thẳng, thời tiết thay đổi gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt và cuộc sống. Biến chứng zona thần kinh khiến chị mệt mỏi, không ăn, ngủ được, người phờ phạc.
“Tôi chưa tiêm vaccine thuỷ đậu vì trước đây tôi nghĩ không cần thiết phải tiêm vaccine này, đến khi mắc thuỷ đậu và bây giờ là zona tôi rất hối hận. Mẹ tôi cũng mắc bệnh tương tự”, chị Huyền cho hay.
Theo các chuyên gia, thời tiết chuyển mùa đông, mưa lạnh nhiệt độ thấp, độ ẩm không khí cao như hiện nay là điều kiện thuận lợi cho virus, vi khuẩn gây nhiều bệnh truyền nhiễm có triệu chứng biểu hiện trên da như HPV, thủy đậu, zona thần kinh, sởi, rubella… Đây là các bệnh dễ mắc, dễ lây, tốn kém chi phí, khiến người bệnh mặc cảm, tự ti, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống. Trong một số ít trường hợp, nhiễm trùng da là “cửa ngõ” cho vi khuẩn xâm nhập vào máu, dẫn đến nhiễm trùng huyết và gây tử vong.
Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết các bệnh kể trên đã có vaccine phòng ngừa hiệu quả, tiết kiệm nhưng vẫn còn nhiều người chưa biết hoặc chưa tiêm chủng đầy đủ.
 |
Tiêm vaccine là biện pháp phòng đơn giản, hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Ảnh: Mộc Thảo |
Bệnh thủy đậu do virus varicella zoster, nếu không theo dõi và điều trị đúng cách, bệnh nhân có thể gặp các biến chứng như nhiễm trùng da, nhiễm trùng huyết, viêm phổi, viêm thận cấp... Các nốt thủy đậu bị nhiễm khuẩn, mưng mủ dễ để lại sẹo lõm vĩnh viễn, khó phục hồi.
Không chỉ vậy, sau khi khỏi thủy đậu, virus vẫn “ngủ yên” trong các hạch thần kinh và tái hoạt động khi gặp điều kiện thuận lợi như tuổi cao, căng thẳng, hệ miễn dịch suy yếu… gây bệnh zona thần kinh (giời leo). Biểu hiện của zona thần kinh là phát ban và mụn nước tập trung thành từng chùm. Mụn nước khi vỡ tạo thành những vết loét, rỉ dịch, nếu không được chăm sóc tốt gây zona bội nhiễm để lại vết thâm, sẹo xấu. Thống kê tại Mỹ, hơn 99,5% người từ 50 tuổi nhiễm virus gây thủy đậu tiến triển thành zona thần kinh, cứ 1 trong 3 người lớn mắc zona trong suốt cuộc đời.
Tiêm vaccine thủy đậu cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn có hiệu quả đến 98%, ngăn ngừa các tổn thương da và biến chứng nguy hiểm do thủy đậu và gián tiếp giảm mắc bệnh zona thần kinh cũng như biến chứng zona thần kinh.
 |
Hình ảnh zona thần kinh. Nguồn: Hiệp hội Da liễu Philippines |
HPV, “thủ phạm” gây ra gần 700 triệu ca nhiễm trên thế giới mỗi năm, ngoài gây nhiều bệnh ung thư nguy hiểm, HPV là tác nhân gây nhiều bệnh da liễu như mụn cóc thông thường, mụn cóc sinh dục, tổn thương da ở loạn sản biểu mô mụn cóc. Bệnh làm sưng, tiết dịch, loét, dễ chảy máu ở vùng u nhú, diễn biến thành ung thư hậu môn, cổ tử cung, âm hộ…
Có 1 trong 8 phụ nữ mắc mụn cóc sinh dục ít nhất một lần trước 50 tuổi. 10% dân số sẽ nhiễm ít nhất một lần mụn cóc sinh dục. Các phương pháp điều trị bằng thuốc, đốt sùi, phẫu thuật có thể gây mất nhiều thời gian, đau đớn và để lại tác dụng phụ cho người bệnh.
Vaccine HPV hiện được tiêm ngừa tốt nhất cho nam, nữ từ 9-26 tuổi, không giới hạn yếu tố quan hệ tình dục, có hiệu quả phòng 94% các chủng virus có trong vaccine gây mụn cóc sinh dục và các bệnh ung thư.
Sởi và rubella có thể gây các phát ban, nốt sẩn trên da và các biến chứng nghiêm trọng. Sởi gây viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, viêm não. Mẹ bầu mắc rubella gây sảy thai, thai chết lưu, hội chứng rubella bẩm sinh ở con như điếc, tim bẩm sinh, tật đầu nhỏ, đục thủy tinh thể, viêm não… Hai liều vaccine sởi hoặc sởi - quai bị - rubella có hiệu quả đến 97% nguy cơ mắc bệnh, triệu chứng phát ban đỏ và biến chứng nặng, tử vong.
Hệ thống tiêm chủng VNVC có gần 150 trung tâm trên toàn quốc, cung cấp đầy đủ các vaccine quan trọng cho trẻ em và người lớn, phòng các bệnh có triệu chứng trên da như thủy đậu, sởi, rubella, HPV… với giá bình ổn, nhiều chương trình ưu đãi. Tất cả vaccine được bảo quản ở hệ thống kho và dây chuyền lạnh chuẩn quốc tế, thực hiện trong quy trình tiêm chủng an toàn.
Từ ngày 23 - 25/11/2023, Hội nghị Da liễu toàn quốc thường niên 2023 diễn ra, thu hút hơn 1.000 đại biểu tham gia, cập nhật và chia sẻ kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm thực hành và ứng dụng mới trong lĩnh vực da liễu thẩm mỹ.
Tại hội thảo, trình bày báo cáo “Vaccine phòng bệnh da liễu - Hiệu quả vượt ngoài giá trị cơ bản”, bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC đã dẫn nhiều nghiên cứu có giá trị đề cập biện pháp phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm biểu hiện trên da có thể gây biến chứng, tử vong như thủy đậu, zona thần kinh, sởi, rubella, HPV bằng vaccine đơn giản, hiệu quả, tiết kiệm và dễ thực hiện.
Thống kê của Trung tâm Tiếp cận vaccine Quốc tế của Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg (Mỹ) năm 2021 cho thấy cứ 1 USD (hơn 20.000 đồng) đầu tư cho mỗi liều vaccine sẽ tiết kiệm 20 USD (khoảng gần 500.000 nghìn đồng) điều trị y tế.
