Bị phạt tù vì dắt trâu thuê qua biên giới

Nhận lời dắt trâu của người lạ

Báo Tiền Phong nhận được đơn kêu cứu của bà Đinh Thị Niềm (SN 1985 tại xã Ngọc Côn, Trùng Khánh, Cao Bằng) liên quan vụ án “Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới” mà bà bị xác định là chủ mưu. Hiện tại, bà Niềm phải chữa bệnh suy nhược thần kinh tại Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, gần báo Tiền Phong nên thường xuyên qua tòa soạn kêu cứu trực tiếp.

Bà Niềm cùng người nhà đến kêu cứu tại báo Tiền Phong

Theo hồ sơ vụ án, ngày 1/9/2020, tại xã Ngọc Côn, huyện Trùng Khánh, lực lượng chức năng bắt giữ nhóm người định dắt đàn trâu qua biên giới Việt - Trung. Vật chứng là 15 con trâu, được định giá hơn 525 triệu đồng. Ngày 24/11/2020, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Trùng Khánh khởi tố bị can và ra lệnh bắt tạm giam bà Niềm về tội “Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới”; những người còn lại không bị xử lý hình sự. Ngày 29/7/2021, Tòa án nhân dân (TAND) huyện Trùng Khánh ra bản án hình sự sơ thẩm số 63/2021/HS-ST, kết án bà Niềm 5 năm tù giam.

Theo bà Niềm, bà làm nghề buôn bán hàng hóa qua biên giới. Liên quan vụ dắt trâu, bà Niềm nhận được cuộc điện thoại của một người phụ nữ lạ thuê bà dắt trâu từ Việt Nam sang Trung Quốc. Dù chưa biết mặt chủ hàng nhưng vì kém hiểu biết pháp luật nên bà vẫn đứng ra tìm người cùng dắt trâu để kiếm tiền. Hiện tại, cơ quan tố tụng không xác định được chủ trâu để khởi tố vụ án buôn lậu mà chỉ xử bà tội vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới...

Một trong số những bức ảnh đàn trâu - tang vật vụ án

Bà Niềm còn kêu cứu về việc định giá đàn trâu có sai sót (HĐĐG phải giải tán - PV) nên khung hình phạt được áp cho bà có thể không đúng. Theo Điều 189, Bộ luật Hình sự hiện hành, nếu 15 con trâu được định giá dưới 500 triệu, bà Niềm có thể chỉ bị phạt 200 triệu đến 1 tỷ đồng hoặc bị phạt tù 2-5 năm. Nếu định giá trên 500 triệu, bà Niềm bị áp dụng mức phạt 1-3 tỷ đồng hoặc 5-10 năm tù (như án sơ thẩm đã tuyên). Ngoài ra, bà Niềm đã đề nghị hội đồng xét xử xem xét chỉ áp dụng hình phạt tiền thay vì hình phạt tù như điều luật nêu trên nhưng không được hội đồng xét xử sơ thẩm chấp thuận.

Định giá “quạ” 664 triệu, thanh lý 200 triệu

Bà Niềm kháng cáo nên từ ngày 27 đến 29/10/2021, TAND tỉnh Cao Bằng xử phúc thẩm và quyết định hủy án sơ thẩm, trả hồ sơ vì Hội đồng định giá tài sản Tố tụng hình sự huyện Trùng Khánh (gọi tắt là HĐĐG) trong vụ án này hoạt động không đúng quy định. Sau đó, UBND huyện Trùng Khánh lập HĐĐG mới và 15 con trâu lại được định giá lên tới 664 triệu đồng (trung bình hơn 44 triệu đồng/con) để làm cơ sở xét xử cho vụ án sắp tới.

“Tôi mong đàn trâu được định giá chính xác để tội được định đúng khung. Khi xác định hình phạt, tôi đề nghị cho tôi được xử lý bằng kinh tế để có điều kiện chữa bệnh, làm ăn, nuôi con nhỏ”. Bà Niềm kêu cứu

Ông Nông Quốc Vỹ, Ủy viên HĐĐG, người trực tiếp khảo sát giá cho biết, mức giá 664 triệu được xác định bằng hình thức dùng hình ảnh đàn trâu để hỏi ý kiến những người có kinh nghiệm buôn bán trâu bò ở địa phương. Theo ông Vỹ, Nghị định 30/2018/NĐ-CP của Chính phủ (Quy định chi tiết việc thành lập và hoạt động của hội đồng định giá tài sản; trình tự, thủ tục, định giá tài sản trong tố tụng hình sự) quy định, những mặt hàng phổ biến trên thị trường có thể được định giá bằng việc khảo sát giá thị trường nên việc làm này là có cơ sở pháp lý. Ông Vỹ cho hay, ở giai đoạn điều tra, có bản đo kích thước trâu bò nhưng bản này của HĐĐG trước và HĐĐG trước đã có những vi phạm, đã bị giải tán nên các ông không sử dụng. Hiện tại, đàn trâu 15 con, trong quá trình nuôi nhốt bị chết 3 con; 12 con còn lại được thanh lý với giá 200 triệu đồng.

PV gặp trực tiếp 2 trong 5 người được khảo sát để làm rõ. Ông Hoàng Văn Tam, xã Ngọc Côn, huyện Trùng Khánh cho biết: “Tôi nhìn vào ảnh rồi đoán vậy thôi. Nếu biết định giá phục vụ cho vụ án hình sự thì tôi không dám đoán bừa. Vì định giá qua ảnh chỉ chính xác khoảng 50 đến 60%”, ông Tam cho biết. Ông Hoàng Văn Quang, thị trấn Trùng Khánh, huyện Trùng Khánh cho biết, ông được nhờ “đoán giá” 7 con trâu trong 7 tấm ảnh. “Muốn đoán tương đối thì phải có ảnh ở nhiều góc độ; còn chụp mỗi con một kiểu cố định một góc như người nhờ định giá đưa cho tôi, thì không thể đoán chính xác được”, ông Quang nói.