> Nguy cơ di tích thành phế tích
> Di tích lịch sử bị xuống cấp nghiêm trọng
 |
| Việc bạt đồi, cải tạo mặt bằng xây nhà ở đang đẩy bia cổ lăng vua Tự Đức vào tình trạng nguy ngập. Ảnh: Ngọc Văn. |
Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô (Trung tâm bảo tồn) Huế cho biết, bia Dẫn Khiêm Sơn là vật xác định vị trí yếu tố “tiền án” không thể thiếu đối với lăng vua Tự Đức, nằm trên đỉnh đồi Dẫn Khiêm (tên khác là động Án, thuộc phường Thủy Xuân, Huế).
Bia cổ cách la thành lăng Tự Đức khoảng 700m về phía đông nam, cao 88 cm, rộng 43,5 cm, đặt trên bệ đá Thanh cao 40 cm... Đây là một trong những hiện vật có giá trị đặc biệt, xác định các yếu tố phong thủy như tiền án, hậu chẩm, tả thanh long, hữu bạch hổ của lăng vua Tự Đức.
Cuối năm 2010, hiện vật chỉ dẫn địa lý thời phong kiến này từng suýt bị dời đi nơi khác, do một hộ dân muốn “hiến” bia cổ cho bảo tàng. Sau khi xác định tấm bia thuộc hệ thống di tích lăng Tự Đức, Trung tâm bảo tồn Huế yêu cầu giữ nguyên trạng như hiện nay.
Bẵng đi hơn hai năm kể từ sau vụ lùm xùm bảo vệ bia đá Dẫn Khiêm Sơn, tấm bia cổ đứng trước nguy cơ bị sụp đổ bất cứ lúc nào, do một công trình xây dựng dân dụng bên cạnh hạ thấp cốt nền, bạt đồi, nạo đất vào sát chân đế hiện vật cổ.
Công trình nhà ở thi công thuộc lô đất T.477, được UBND TP Huế cấp phép xây dựng ngày 13/3/2013. Bản đồ địa chính không thể hiện khoảng cách ranh giới giữa lô đất với bia di tích. Trên thực địa, khu vực san ủi chỉ còn cách bia cổ khoảng 1 mét, cốt nền bị hạ âm xuống lòng đồi, tạo độ chênh nguy hiểm cho di tích.
Ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm bảo tồn Huế, cho biết: “Lẽ ra, khi thực hiện các thủ tục chứng nhận quyền sử dụng đất, cấp giấy phép xây dựng, triển khai thi công nhà ở bên cạnh bia cổ, các đơn vị chức năng và cá nhân liên quan phải thông qua cơ quan chuyên môn là Trung tâm bảo tồn Huế; để thống nhất khoảng cách, chiều cao, quy mô công trình vì mục đích bảo vệ di tích”.
Ông Hải khẳng định, bia Dẫn Khiêm Sơn tuy không nằm trong vành đai bảo vệ lăng Tự Đức, nhưng đây là yếu tố cấu thành di tích, mang giá trị đặc biệt, nên mọi tổ chức, cơ quan, cá nhân phải có trách nhiệm giữ gìn, bảo vệ và phát hiện, ngăn chặn các hành vi xâm hại theo quy định của Luật Di sản Văn hóa.
Còn theo ông Đồng Sĩ Toàn, chủ tịch phường Thủy Xuân, chính quyền phường không đủ thẩm quyền đình chỉ công trình xây dựng cạnh tấm bia cổ, do người dân có đầy đủ các giấy tờ, thủ tục hợp pháp.
“Trung tâm bảo tồn Huế cũng chưa ban hành bất cứ quy định nào về khoảng cách cấp đất thổ cư, giới hạn quy mô, chiều cao xây dựng nhà ở so với loại công trình cổ như bia Dẫn Khiêm Sơn, nên chúng tôi lúng túng khi xử lý vụ việc”, ông Toàn nói.
