Rắc rối xung quanh nội dung lá phiếu thăm dò
Sau khi nghe UBND tỉnh báo cáo giải trình và thảo luận ý kiến, các đại biểu được phát phiếu thăm dò. Cứ tưởng sẽ bỏ phiếu kín, ai ngờ, phiếu được bỏ theo kiểu kín... nửa hở. Bởi vì trên tờ phiếu thăm dò có ghi rõ họ tên, chức vụ của người bỏ phiếu.
Trả lời phỏng vấn báo Người Lao động ông Chủ tịch HĐND tỉnh TT-Huế nói rằng “người nào không ghi tên tuổi mình vào cũng không sao” (?). Đúng là không sao nhưng với hình thức này, chưa chắc người bỏ phiếu “dám” bày tỏ hết ý kiến của mình. Và mặc dù ở nơi này, nơi nọ, kể cả khi thảo luận tại hội trường đã có không ít đại biểu không tán thành, nhưng kết quả bỏ phiếu như chúng ta đã biết là 48 thuận, chỉ có 1 phiếu chống.
Ngay sau khi có kết quả đã xuất hiện nhiều câu hỏi trong dư luận và trên một số tờ báo. Một trong những cơ quan đầu tiên ở TT-Huế chịu tác động là Hội Cựu chiến binh tỉnh. Đại tá Trần Văn Sang - Chủ tịch Hội - cho biết, ông và văn phòng Hội liên tục nhận được điện thoại từ các nơi gọi về thắc mắc tại sao, tập thể Hội CCB tỉnh trước đó đã thống nhất thái độ không đồng tình với dự án Vọng Cảnh, nay lại bất ngờ bỏ phiếu thuận?
Bất ngờ lại tiếp tục xảy ra, khi ông Trần Đình Tùng - Phó Chủ tịch Hội CCB TT-Huế, đại biểu HĐND tiết lộ nội dung cụ thể của lá phiếu được ghi lại cẩn thận: “1. Đồng ý để UBND tỉnh báo cáo xin phép Thủ tướng Chính phủ triển khai dự án khi chủ đầu tư chuẩn bị thêm 1-2 phương án về vị trí, kiến trúc, cảnh quan để được các cơ quan chức năng lựa chọn trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Hoàn chỉnh báo cáo đánh giá tác động môi trường, trong đó làm rõ các biện pháp xử lý rác thải, nước thải đúng quy định hiện hành (nếu đồng ý đánh vào ô vuông bên cạnh). 2. Không đồng ý đầu tư dự án (cũng đánh vào ô vuông bên cạnh)”.
Nghiên cứu cách đặt vấn đề thăm dò ý kiến như trên, chúng tôi nhận thấy, lá phiếu của HĐND tỉnh có vẻ giống như một bài test trắc nghiệm ! Giữa hai vế “đồng ý” và “không đồng ý” không hợp logic về cách giải quyết vấn đề cho một tổng thể, bởi một bên là “đồng ý” (cho phương án nào đó) với “không đồng ý” (về tổng thể dự án).
Chính sự thiếu rõ ràng này khiến ông Tùng và một số đại biểu dự họp cảm thấy lúng túng khi quyết định “chọn” hay “chống”. Việc ghi lại nội dung tờ phiếu - theo ông Tùng - là nhằm phòng khi báo chí nêu thông tin chưa hết ý, khiến dư luận hiểu nhầm đại biểu ủng hộ xây dựng KS tại đồi Vọng Cảnh.
Ông Tùng kể rằng, đã có không ít đại biểu đề nghị ông phát biểu yêu cầu HĐND tỉnh không nên bỏ phiếu, và nếu bỏ phiếu kín sao lại ký tên (?). Theo nhận xét của ông, khi lá phiếu đặt vấn đề thay đổi phương án xây dựng, dịch chuyển địa điểm, tăng cường xử lý nước thải như phần 1 (đồng ý), hầu hết các đại biểu đều tán thành.
Vì điều này phù hợp với ý kiến phát biểu của ông Hồ Xuân Mãn - Bí thư Tỉnh uỷ - tại cuộc họp chiều 5/4: không xây được bờ nam thì chuyển về bờ bắc, nếu dài thì cắt ngắn, cao thì hạ thấp...; mặt khác, cách đặt vấn đề này không trái với ý kiến dư luận.
Vì thế, kết quả 48/49 phiếu thuận có thể hiểu, các đại biểu chỉ đồng tình với phương án, địa điểm mới... dành cho khu Life - Resort, chứ không có nghĩa đồng tình về tổng thể thực hiện dự án khu du lịch cao tầng tại đồi Vọng Cảnh.
Cũng do cách đặt vấn đề thăm dò thiếu logic giữa chi tiết và tổng thể, nên đại biểu duy nhất bỏ phiếu chống là ông Võ Quê - Chủ tịch Hội VHNT tỉnh, giờ đây có thể bị dư luận “suy diễn” là “đồng tình” với việc tránh di chuyển dự án ra khỏi Vọng Cảnh. Thực chất, cách lựa chọn của ông Võ Quê là “không đồng ý đầu tư dự án” (tại đồi Vọng Cảnh).
Xét cho cùng, giữa 2 vấn đề: đồng tình (thay đổi phương án thực hiện thích hợp, di dời địa điểm) và không đồng tình đầu tư dự án (theo nguyên trạng trước đây) là không mâu thuẫn nhau, thậm chí còn bổ sung cho nhau. Lựa chọn đồng ý hay phản đối theo cách đặt vấn đề nêu trên, về hình thức, có thể được hiểu theo là không ủng hộ dự án đầu tư KS cao tầng tại Vọng Cảnh.
Có thể thấy rằng, phiếu thăm dò như một đề thi lắt léo, “đố mẹo” với các “thí sinh”. Đại biểu phải bỏ phiếu tán thành hay phản đối khi chưa được tiếp cận với hồ sơ, luận chứng kinh tế– kỹ thuật, chưa được thông tin một cách đầy đủ về những vấn đề liên quan đến dự án, chưa có những phương án khác để suy nghĩ, lựa chọn...
Vì vậy, một số đại biểu trước sau vẫn khẳng định là họ bỏ phiếu đồng ý có điều kiện. Đồng ý để Chính phủ xem xét dự án với những điều kiện kèm theo: Triển khai ở địa điểm khác; phương án kiến trúc khác; dự án không xâm hại, làm xấu sông Hương, không làm hư hại môi trường, không làm ô nhiễm nguồn nước... Có đại biểu cho biết là đã ghi rõ ý kiến của mình ở phía dưới tờ phiếu thăm dò.
Ở một khía cạnh khác, thông tin 48/49 phiếu thuận cũng có thể là lý do làm cho nhà đầu tư Hà Lan đột ngột thay đổi ý kiến của mình ?
Có hay không sự “tiền hậu bất nhất” của ông Louk Lennaerts - Tổng GĐ Cty Life resorts?
Sáng 6/4, một ngày sau khi cuộc họp của HĐND tỉnh TT-Huế kết thúc, ông Louk Lennaerts - Tổng GĐ Cty Life Resorts làm việc với báo Văn hoá. (Có thể thời điểm này ông chưa biết kết quả thăm dò ý kiến tại HĐND?)
Nội dung cuộc trao đổi giữa ông với Tổng Biên tập báo Văn hóa Trần Đăng Khoa sáng 6/4 tại báo Văn hóa lại theo một tinh thần khác: Hỏi: Ban đầu ông nói đã có ý tưởng dịch chuyển thì ông đã có mô hình về phương án này chưa? Trả lời: Tinh thần chung là sẽ điều chỉnh dự án về phần cuối. Tức là, chạy về phía bên tay trái. Hỏi: Dịch xuống hạ lưu hay thượng lưu sông Hương? Trả lời: Xuống bên kia nhà máy nước, tức là về phía bên tay trái. Hỏi: Có nghĩa là dịch xuống hạ lưu sông Hương và đã thoát khỏi diện tích đồi Vọng Cảnh? Khoảng bao nhiêu mét? Trả lời: Vâng. Và nó đã lùi vào trong, không phải đóng cọc nữa. Hỏi: Nếu thế sẽ phải thay đổi phương án kiến trúc? Trả lời: Thay đổi lại chứ, theo kiểu anh nói là kiến trúc cung đình Huế, đó là mái ngói âm dương, gạch truyền thống và kiến trúc cung đình. Hỏi: ý tưởng đó đã thể hiện trên mô hình chưa? Trả lời: Đang cho tiến hành trong thành phố Hồ Chí Minh. Địa điểm trên kia là quá tuyệt vời, nhưng bây giờ chuyển xuống gần làng chài gì đó. Và như để ông Louk Lennaerts khẳng định những câu trả lời ở trên cho thật chắc chắn, báo Văn Hoá hỏi lại: Rõ ràng đã tách ra khỏi đồi Vọng Cảnh rồi đúng không? Trả lời: Nó đã lùi về phía tay trái rồi, cách đó xa lắm.
(Đây là trích lại một phần cuốn băng ghi âm gần 3 tiếng đồng hồ cuộc trao đổi tại báo Văn Hoá, phiên dịch là người đi cùng ông Louk Lennaerts chứ không phải người của báo Văn hóa).
Thế nhưng chỉ một ngày sau (7/4), khi trả lời phỏng vấn VTV, ông Louk Lennaerts đã “cài số lùi” với nội dung: sẽ dịch chuyển dự án cách vị trí hiện tại khoảng 100m nhưng không ra khỏi đồi Vọng Cảnh. Như để nhấn mạnh ý kiến của mình, một ngày sau (8/4) trả lời VnExpress ông nói: Chúng tôi không lên kế hoạch thay đổi địa điểm, tuy nhiên, chúng tôi thuận theo yêu cầu của Hội đồng Nhân dân di chuyển từ trung tâm đồi tới phía góc của đồi. Và ông giải thích về ý kiến trước đó của mình là “Phát biểu của tôi trong một cuộc phỏng vấn không chính thức đã không được trích dẫn cẩn thận”!
Những thông tin trao đổi, phỏng vấn của cùng một người là ông Louk Lennaerts nhưng lại có quan điểm và nội dung hoàn toàn khác nhau kể trên cho thấy thêm phần nào sự phức tạp phía sau dự án xây dựng khách sạn trên đồi Vọng Cảnh. Ứng xử với danh thắng, di sản luôn cần một sự cẩn trọng và hợp với mong muốn của lòng dân: Hãy công khai, rõ ràng và minh bạch !
