> Bộ trưởng mất chức vì gạo Thái đắt hơn gạo Việt
> Xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới: Nông dân vẫn nghèo
Từ khi lên nắm quyền năm 2011, Thủ tướng Thái LanYingluck Shinawatra tăng giá thu mua gạo chưa xay xát là 15.000 baht (480 USD) mỗi tấn, nhằm hỗ trợ nông dân.
Chính phủ Thái Lan hy vọng có thể tác động thị trường gạo thế giới bằng cách tích trữ gạo. Tuy nhiên, chính phủ phải đối mặt khoản thâm hụt ngân sách 300 tỷ baht (gần 9,6 tỷ USD) trong năm tài khóa vừa qua, đồng thời phải vất vả duy trì ngân sách để tiếp tục chương trình trợ giá nhiều tỷ USD và tìm khách hàng mua gạo.
Tháng trước, chính phủ Thái Lan cho biết, thua lỗ từ chương trình mua gạo dự trữ tính đến cuối năm 2012 đã lên tới 4,4 tỷ USD.
Lượng gạo tồn kho của Thái Lan lên tới 18 triệu tấn, gần gấp đôi sản lượng xuất khẩu thông thường của nước này và gần bằng một nửa sản lượng thương mại gạo toàn cầu là 38 triệu tấn.
Giá thu mua của chính phủ ở mức 480 USD/tấn gạo chưa xay xát tương đương mức giá 750 USD/tấn gạo xay xát. Trong khi đó, giá gạo xay xát trên thị trường Thái Lan chỉ là 475 USD/tấn và thị trường Việt Nam là 400 USD/tấn.
Từ vị trí số một thế giới về xuất khẩu gạo, Thái Lan đã rơi xuống vị trí thứ ba, đứng sau Ấn Độ và Việt Nam. Theo nhiều chuyên gia, chất lượng gạo trong kho cũng rất thấp vì hầu hết gạo buôn lậu là gạo tấm, sau đó được trộn với gạo nguyên hạt của Thái Lan.
Chính phủ Thái Lan tháng trước thông báo giảm giá thu mua gạo xuống 12.000 baht/tấn, nhưng rồi lại quay về mức giá cũ vì lo ngại nông dân sẽ biểu tình. Thủ tướng Yingluck đã cách chức Bộ trưởng Thương mại Boonsong Teriyapirom vì ông này bị chỉ trích là không đáng tin cậy, không minh bạch về chi phí của chương trình thu mua, tích trữ gạo.
Tân Bộ trưởng Thương mại Niwatthamrong Bunsongphaisan thông báo, từ nay đến cuối năm, chính phủ sẽ bán tới 1,5 triệu tấn gạo mỗi tháng thông qua đấu thầu và cố gắng bán theo hợp đồng chính phủ. Mới đây, Mỹ và một số nước khác đã lên tiếng với Tổ chức Thương mại Thế giới rằng, Thái Lan thiếu minh bạch về giá và lượng gạo dự trữ.
GIA TÙNG
Theo Bloomberg, The Nation, Pattaya Mail
