Rồi người đàn ông lý tưởng là thủy thủ tàu viễn dương, lái xe đường trường. Người đàn bà lý tưởng là nhân viên cửa hàng lương thực thực phẩm, ngoại thương. Niềm mơ ước đỉnh cao là cái đài Orionton, cái tivi Samsung đen trắng, cái xe đạp Eska hay Peugeot, sau này một chút là xe máy Mobylette.
Chiếc áo đẹp là trấn thủ, Tô Châu, Na-tô. Phim hay là phim chiến đấu của Nga, có hợp tác với các nước càng tốt. Phim có Lý Hùng, Diễm Hương cũng từng thành niềm mong đợi, nhất là của giới trẻ trong suốt mấy năm trời.
Những ước mơ, hình mẫu ấy không còn thời sự nữa. Chợt giật mình khi nhìn những hình ảnh từ Cuba – đất nước vừa bước qua 50 năm bị cấm vận, và những hiện vật từ các triển lãm thời bao cấp ở Hà Nội. Giật mình bởi thang bậc và biểu tượng thời nay nhanh sụp đổ, chóng bị thay thế.
Chiếc xe Wave Trung Quốc mới là niềm hãnh diện được vài năm, chợt bị thay thế bởi Dream Việt Nam, rồi xe ga. Mảng xe ga cũng kỳ khôi. Nhiều học sinh nữ đi SH, a còng loại bỏ những bạn gái đi Attila ra khỏi “hội”. Dylan bây giờ cũng bị khinh rẻ. Giới U40 coi chiếc Mercedes, chiếc BMW, Lexus là mục đích phấn đấu.
Vừa tự hào xách chiếc túi hàng nhái fake 1, đã ngậm ngùi khi thấy người ta mặc sơ-mi Pierre Cardin. Người mặc áo Gucci mua từ Vincom lại “đau khổ” khi thấy người khác đi giày Ralph Laurens nhập nguyên…hai chiếc.
Cấp độ thay thế biểu tượng và hình mẫu ấy cho thấy con đường nhập khẩu của chúng ta thông suốt, sự va chạm với thế giới, về mặt hàng hóa, khá ổn.
Nhưng cũng phản ánh sự lúng túng trong nhận thức. Đâu là đỉnh cao? Đâu là thứ phải loại bỏ vì thế hệ sau? Đâu là thứ nên dùng? châu Âu đang trở lại với phương tiện công cộng và xe đạp. Phần lớn thế giới nói không với lông và da động vật.
Quốc gia văn minh nào cũng có tiêu chuẩn khí thải, có mức thuế xứng đáng dành cho những phương tiện và ngành công nghiệp gây hại môi trường. Một chiếc xe chỉ đi trong thành phố thì có cần phải lớn về phân khối, dùng nhiều xăng và xả khí CO ồ ạt không?
Mặc đồ hiệu để đi xe máy trên những con đường luôn luôn bụi bặm ở một trong 10 thành phố ô nhiễm không khí nhất thế giới như Hà Nội là một hình ảnh có tương thích không?
Hình như, có một khái niệm là loạn tinh thần. Nên mới xuất hiện kiểu nhắm mắt nhắm mũi đi xin ấn lễ hội đền Trần, cầu tài đền bà Chúa Kho…vậy.
