 |
Đi tìm một dấu ấn giữa nhân loại
| Bạn chọn hoa nào làm quốc hoa? |
|
Đi Campuchia về mấy ngày, tai tôi vẫn văng vẳng tiết tấu của bộ gõ, một hình thức nhạc cụ gồm rất nhiều chiếc chiêng (hay chuông) đồng xếp liền nhau. Xach xe xeng xom crômmom oon oi bach mech xa kha...
Lời bài hát nói về tình yêu một em gái da trắng, thể hiện trong một giai điệu dân gian tươi vui, lặp đi lặp lại. Cũng vậy với điệu múa đầu Hàn Quốc độc nhất vô nhị. Trong âm thanh rộn rã và cuồng nhiệt của bộ trống dân gian thùng chang thủng chang thùng chang thủng, với chiếc mũ Sangmo gắn những biểu tượng phồn thực, điệu múa Sangmo làm nên dấu ấn độc đáo không thể quên được của xứ Hàn.
Cũng vậy là các bạn Lào sôi động với điệu Lăm vông (Namvon). Trong tiết tấu tango Lào, họ nối kết chặt chẽ và nhịp nhàng trong một nhóm cộng đồng tươi trẻ mà ta cũng ước ao.
Điều này thuộc về vấn đề bản sắc và biểu tượng.
Không có bản sắc và biểu tượng, sẽ thấy rời rạc. Đôi khi là trống trải, lạc loài.
Thời gian vừa qua, báo chí và dư luận bàn chuyện quốc hoa. Một chuyện tốt đẹp nếu nhìn từ góc độ bản sắc và biểu tượng. Quốc hoa chỉ là một phần trong hệ thống nhận diện hình ảnh quốc gia.
Vì sao lại là quốc hoa?
Tìm bản sắc và biểu tượng. Vì sao là việc phải làm ?
Vì đó là văn hóa. Tập trung văn hóa để cân bằng với phát triển kinh tế của thời kỳ quá độ ngổn ngang. Để hài hòa giữa cuộc sống bận rộn xô bồ. Để đề cao giá trị tinh thần. Sau những năm tháng chiến tranh, nhận đường, Đổi Mới, đây là thời điểm thuận lợi để thảo luận những công việc của một đời sống dân sự, trong mạch cảm hứng dấu mốc ngàn năm.
Chỉ một phần trong hệ thống nhận diện hình ảnh đất nước và con người, nhưng tại sao trước nhất lại là lựa chọn quốc hoa?
Vì đây là việc dễ làm, chỉ là một quy ước cộng đồng, có thể thể nghiệm trước.
Vì hoa, trong biểu trưng ngôn ngữ của nó, nghĩa là đẹp. Hoa đẹp, ta cũng đẹp. Cái đẹp làm lắng dịu tâm thức, làm khoan hòa cuộc sống. Ta cắm hoa thì tay ta cũng thơm. Cả nước chọn quốc hoa thì tâm hồn dân tộc cũng nổi hương.
Thường thì hoa nở trong vườn hoặc đâu đó. Nay hoa nở trên toàn quê hương. Nở trong vườn tâm của mỗi người một đóa hoa chung. Một niềm vui khoan dung nào hơn thế? Một niềm vui thống nhất nào hơn thế?
Nước, ánh sáng, hạt giống làm nên một bông hoa. Tính cách dân tộc, lý tưởng, khát vọng và hy vọng ẩn chứa trong một bông quốc hoa.
Cây keo vàng, nở những chùm hoa nhỏ vàng ối, là biểu tượng của quốc gia Australia. Màu xanh, vàng của nó lấy làm màu cờ Australia. Cây keo vàng nở hoa đầu tiên để hoan hỉ báo cho người dân Úc mùa xuân đã về. Loài cây này phát triển rất mạnh bất chấp các vụ cháy rừng và điều kiện sống khắc nghiệt của xứ sở rộng lớn này.
Hoa phù dung Hàn Quốc, hay còn gọi là hoa hồng sharon là mong ước về sự phát triển không ngừng và sự thịnh vượng của đất nước Hàn Quốc, biểu tượng những trang sử vinh quang, những thử thách đau khổ mà dân tộc này đã trải qua.
Vậy thì hoa gì cho nước Việt?
Vì sao tôi chọn sen?
Con người Việt Nam hôm nay cần tìm lại những giá trị biểu tượng đã có của toàn dân tộc, đặc biệt là trong những giai đoạn hào hùng của chiến tranh giữ nước: Tình cảm cao cả, sống một đời sống không tầm thường, có lý tưởng cao đẹp, vẻ vang. Vinh dự như một đài gương.
Sen mọc lên từ đất và nước. Con người sinh ra từ đất nước. Con người Việt Nam đã từng có hệ giá trị như sen.
Sen không gần bùn. Bùn là sen mà sen cũng là bùn. Sen tàn tạ thành ra bùn, bùn chuyển hóa mà thành sen. Đất nước Việt Nam đang ở trong một sự chuyển hóa chưa từng có trong lịch sử dân tộc. Từ một nước nông nghiệp mấy nghìn năm đang trong một cuộc chuyển hóa vĩ đại thành một nước công nghiệp. Từ một nước chiến tranh sang một quốc gia hòa bình.
Và niềm kiêu hãnh dịu dàng. Và hình ảnh giàu mỹ cảm. Và sự thuần khiết, thanh cao. Là sự chính trực, tinh tấn. Là cõi tâm linh. Rất tươi mát và thanh tịnh, hoa sen còn là biểu tượng của tình thương yêu. Những tính cách và lý tưởng đó đều là giá trị có thực mà con người Việt Nam đang có và đang hướng tới, để tạo được sự lắng dịu trong tâm thức, sự khoan hòa trong cuộc sống mà thực chất đang là cuộc chiến đấu khốc liệt của cạnh tranh kinh tế và sự sống còn của đời sống văn hóa tinh thần.
Muốn là được
Có thể là sen, mà cũng có thể một loài hoa khác. Quốc hoa sẽ có. Muốn là được. Xứ Hàn mới chính thức quyết định lựa chọn quốc hoa năm 1990. Chưa lâu. Vậy mà quốc hoa nở trên quốc huy, quốc hoa nở trên những gói đường uống cà phê nhỏ xíu trên máy bay, quốc hoa nở trên những họa tiết xây dựng, nở trên cả những biển số xe ô tô chạy trên đường, nở trên bao bì hàng điện tử Samsung xuất khẩu khắp thế giới... Là chiếc logo của đất nước Hàn, nó không chỉ là sứ giả văn hóa. Nó thực sự là sứ giả kinh tế, xã hội, lịch sử...
Là ý tại ngôn ngoại, thay bao lời muốn nói.
