Một thổ địa ở xã Ba (huyện Đông Giang, Quảng Nam) dẫn chúng tôi vào những khu rừng đã bị Cty CP Việt Hàn thuê người chặt phá. Anh nói: Báo chí cần nhanh chóng lên tiếng, nếu không mai mốt Trung Mang chẳng còn rừng tự nhiên.
Xe máy chỉ vào tới bìa rừng, phải đi bộ 20 phút chúng tôi mới tới được những khu đồi giờ đây ngổn ngang thực bì, trơ gốc cây to. Các khu đồi đều đã được rào kẽm gai kiên cố. Tại một khu đồi ở thôn 3, một vài cây cổ thụ bị đốn hạ còn nguyên cây nhánh. Xung quanh, những cây to bị phạt ngang gốc, cháy đen.
Người dẫn đường nói: “Các anh lên đây trước tết mới thấy mức độ tàn phá dữ dội, còn nay gỗ đã bị mang đi hết rồi”.
Rời các khu đồi ở thôn 3, thôn 5, chúng tôi vòng qua thôn 1, mức độ tàn phá còn dữ dội hơn, khi những khoảnh rừng giờ trơ trụi, cháy đen.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện tất cả những công việc mà Cty Việt Hàn xem là dọn thực bì để trồng cao su đều đã bị dừng để kiểm tra. Những khu rừng bị đốn hạ với mục đích trồng cao su, vậy gỗ đi đâu?
Chúng tôi được dân địa phương cung cấp số điện thoại của trung gian buôn gỗ, là một phụ nữ tên N. (01294409….), với lời dặn: Có hết, gỗ to nhỏ gì cũng có.
Rời những khu rừng ở Trung Mang, tôi liên lạc với chị N và được chỉ dẫn ngay: Quan trọng là giá cả em đưa ra như thế nào, ở đây gỗ loại gì cũng có. Nếu em thích mua củi thì có củi, thích mua gỗ cũng được. Xe chở về tận Đà Nẵng cho em luôn.
Phá công khai
Trước thực trạng những cánh rừng ở Trung Mang bị tàn phá, kiểm lâm huyện Đông Giang đã vào cuộc và có kết luận kiểm tra như sau: Cty CP Việt Hàn đã lợi dụng việc thỏa thuận được thuê đất rừng trồng cao su để chặt phá rừng tự nhiên với diện tích 32,1ha. Trong đó, khối lượng cây có đường kính từ 10cm trở lên là 5.134m3; trữ lượng cây tự nhiên bình quân 160m3/ha.
Ông Lê Hoàng Sơn - Hạt trưởng Hạt kiểm lâm huyện Đông Giang trong một văn bản gửi UBND huyện cho hay Cty CP Việt Hàn hoặc trực tiếp, hoặc gián tiếp đã có dấu hiệu phạm tội được quy định tại khoản 3 điều 189 BLHS về tội hủy hoại diện tích rừng đặc biệt lớn.
Theo đó, ông Lê Hoàng Sơn đã chuyển hồ sơ cho phía C.A huyện Đông Giang điều tra, khởi tố vụ án.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, Cty Việt Hàn đã được UBND tỉnh Quảng Nam thỏa thuận cho thuê đất trong thời hạn 50 năm với diện tích đất rừng thuê là 581,5 ha đất (gồm 491,1ha tại xã Ba và 97,4 tại xã Tư). Mặc dù vậy, khi bắt tay vào khai thác rừng để trồng cao su, Cty Việt Hàn chưa được UBND tỉnh đồng ý khai thác.
Theo kiểm lâm huyện Đông Giang, Cty Việt Hàn đã thực hiện không đúng quy trình và thẩm quyền về việc trồng cây cao su trên đất lâm nghiệp theo quy định của Bộ NN&PTNT.
Cụ thể, Cty Việt Hàn mặc dù mới chỉ có thỏa thuận thuê đất rừng, chưa có thẩm định cụ thể hiện trường của Sở TNMT tỉnh trước khi tham mưu cho UBND tỉnh cấp quyết định cho thuê, khai thác rừng nhưng đã chặt phá rừng tự nhiên.
Ngoài ra, trong số diện tích đất rừng được thuê có nhiều vùng là rừng thuộc diện 327, trong khi đó, huyện Đông Giang chưa được thanh lý loại rừng 327 nhưng Cty Việt Hàn vẫn phớt lờ điều này.
Theo kết luận của kiểm lâm Đông Giang, 30ha rừng tự nhiên bị tàn phá đều nằm trong số diện tích đã được thỏa thuận cho thuê giữa UBND tỉnh Quảng Nam với Cty Việt Hàn.
