6 vướng mắc của nền kinh tế cần tháo gỡ

Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2008 và tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2009, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng cho biết để ngăn chặn suy giảm kinh tế, Chính phủ đã chỉ đạo tạm hoãn thu hồi các khoản vốn đầu tư đã ứng trước của kế hoạch năm 2009 và tiếp tục cho tạm ứng thêm đối với các giải pháp cấp bách, có khả năng hoàn thành trong năm 2009 và 2010, cho phép kéo dài thời gian giải ngân số vốn còn lại của kế hoạch năm 2008 đến hết tháng 6/2009.

Cùng với đó Chính phủ đã thực hiện một số biện pháp miễn, giảm, giãn, điều chỉnh thuế suất cho một số đối tượng nhất định. Chính phủ cũng triển khai gói kích thích kinh tế 17.000 tỉ đồng hỗ trợ 4% lãi suất vay vốn ngân hàng cho các doanh nghiệp...

Những biện pháp này đã góp phần đưa tình hình kinh tế - xã hội những tháng đầu năm chuyển biến theo chiều hướng tích cực.

Bên cạnh những kết quả đạt được, đại diện Chính phủ cũng thẳng thắn chỉ ra 6 khó khăn, hạn chế cần sớm được khắc phục trong thời gian tới.

Theo đó, GDP quý I/2009 chỉ tăng 3,1%. Dù nhiều chỉ tiêu phát triển của các ngành sản xuất, kinh doanh tuy đã tăng dần trong tháng 4, tháng 5 nhưng vẫn đạt thấp hơn mục tiêu kế hoạch và thấp hơn so với cùng kỳ các năm trước.

Cùng với đó suy thoái kinh tế thế giới tiếp tục tác động tiêu cực đến thị trường xuất khẩu trong khi cơ cấu hàng xuất khẩu của ta chưa được cải thiện nhiều, năng lực cạnh tranh của hàng hoá còn thấp. Kim ngạch xuất khẩu 4 tháng đầu năm chỉ đạt 18,64 tỷ USD, xấp xỉ cùng kỳ năm 2008.

Về mặt cân đối ngân sách, do sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn, nguồn thu ngân sách nhà nước bị co hẹp, trong khi nhu cầu chi lại tăng lên, buộc phải có những biện pháp cân đối bổ sung.

Cùng với đó, do ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh và những tác động do sản xuất bị thu hẹp, công tác giải quyết việc làm và đời sống nhân dân ở nhiều vùng còn khó khăn.

Các chế độ, chính sách an sinh xã hội triển khai chậm, lúng túng và còn có hiện tượng tiêu cực.

Vấn đề cần tập trung giải quyết nữa là ô nhiễm môi trường, ách tắc giao thông và vệ sinh an toàn thực phẩm, dịch bệnh vẫn đang là những vấn đề bức xúc của toàn xã hội.

“Trong thời gian tới sẽ tập trung thực các giải pháp quyết liệt với những trọng tâm như sử dụng tốt các gói kích thích kinh tế để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao năng lực của nền kinh tế cả về cơ sở hạ tầng, tạo tiền đề xử lý tốt các "điểm nghẽn phát triển"- Phó Thủ tướng cho biết.

Ngoài ra Chính phủ tiếp tục mở rộng hình thức hỗ trợ lãi suất vay vốn cố định nhằm giúp các doanh nghiệp tận dụng thời cơ giá thấp để đầu tư trang thiết bị, công nghệ, tăng năng lực sản xuất cũng như đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, phát triển thị trường trong nước, mở rộng thị trường xuất khẩu.

Chính phủ cũng đề nghị Quốc hội điều chỉnh một số chỉ tiêu kinh tế xã hội,trong đó có điều chỉ tiêu tăng trưởng GDP năm 2009 từ khoảng 6,5% xuống còn khoảng 5%; điều chỉnh chỉ tiêu tỷ lệ bội chi ngân sách so với GDP từ 4,82% lên không quá 8%.

Tăng trưởng 5% là một thách thức lớn

Đánh giá tổng quan về kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2008, ông Hà Văn Hiền, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết so với số ước thực hiện đã báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 4 (tháng 10/2008), có 10 chỉ tiêu có thay đổi, trong đó có 6 chỉ tiêu đạt kết quả tốt hơn, như: chỉ số giá tiêu dùng tăng thấp hơn 4,11%; tổng thu cân đối NSNN tăng 4,45% (17.783 tỷ đồng), tỷ lệ hộ nghèo thấp hơn 0,6-1%, tuyển mới cao đẳng nghề và trung cấp nghề tăng 21,6% so với số đã báo cáo Quốc hội.

“Trong điều kiện nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, bất lợi cả từ bên trong và bên ngoài, những kết quả đạt được trong năm 2008 là tích cực. Về cơ bản đã đạt được mục tiêu tổng quát nêu trong Nghị quyết của Quốc hội”- Ủy ban Kinh tế nhận xét.

Về đề xuất của Chính phủ liên quan đến các chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế, ông Hiền cho biết hầu hết các ý kiến trong Ủy ban đều đề nghị cần điều chỉnh giảm, nhưng đề xuất các mức khác nhau, cụ thể là: 5-5,5%, 5%, 4,5-5% hoặc thấp hơn.

Các ý kiến trong Ủy ban Kinh tế cũng cho rằng, do tăng trưởng kinh tế quý I chỉ đạt 3,1% nên mục tiêu tăng trưởng kinh tế bình quân cả năm 5% là một thách thức rất lớn. Bởi vì, qua tính toán sơ bộ, giả định GDP có tốc độ tăng dần qua các quý, muốn đạt tăng trưởng bình quân cả năm 5% thì phải có gia tốc tăng mỗi quý còn lại là khoảng 1,3%, theo đó, quý II đạt 4,4%, quý III đạt 5,7%, quý IV đạt 7%; tức là đã đạt gần mức tăng của quý I năm 2008 (giai đoạn trước khủng hoảng).

“Đây là nhiệm vụ rất khó khăn. Do vậy, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ báo cáo phân tích làm rõ cơ sở và tính thực tế của việc xác định chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 5% để Quốc hội xem xét, quyết định”- Ông Hiền cho biết.

Về gói kích cầu của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế cũng kiến nghị phải tăng cường công tác kiểm tra của Chính phủ và giám sát của Quốc hội để số tiền hỗ trợ đến được đúng địa chỉ cần thiết, sử dụng đúng mục đích, hiệu quả, thực sự góp phần kích thích kinh tế.