Trong lĩnh vực kinh doanh và công nghệ, ông Nguyễn Thanh Mỹ, năm nay 63 tuổi, là người khá nổi tiếng. Ông được mệnh danh là ông trùm của "Thung lũng quang điện tử silicon" tại Việt Nam khi từ bỏ công việc lương cao tại Canada để trở về về quê hương Trà Vinh lập nghiệp. Ông từng cho biết, với hơn 200 bằng sáng chế của mình tại Canada, ông chỉ cần cho thuê lại bằng sáng chế này đã đủ sống sung túc, nhưng ông vẫn quyết định về giúp xây dựng quê hương bởi ông đã từng có tuổi thơ gian khó tại đây. Cái tên của ông như định mệnh gắn ông với mảnh đất này- làng Thanh Mỹ, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh.
Tiến sỹ Nguyễn Thanh Mỹ (bìa trái) xuống đồng với nông dân Năm 2004, nhiều người ngạc nhiên khi thấy một ông Việt kiều từ Canada về nước, bỏ ra hơn 10 triệu USD xây dựng một nhà máy công nghệ cao tại vùng đất " khỉ ho cò gáy" ở Trà Vinh. Tập đoàn Mỹ Lan do ông sáng lập đã làm cho vùng quê nghèo này trở nên khang trang, trù phú, thu hút hàng trăm lao động địa phương. Các sản phẩm in công nghệ cao của công ty ông được xuất ra khắp thế giới và chiếm 60% thị phần tại Việt Nam.
Mười năm sau, người ta lại không khỏi ngạc nhiên khi ông chuyển giao công ty cho vợ để ... nghỉ hưu.
Về hưu để khởi nghiệp
Nói đến doanh nhân khởi nghiệp, nhiều người thường nghĩ rằng đó là những người trẻ. TS Nguyễn Thanh Mỹ cũng cho rằng, người Việt thường hiểu chưa đúng từ “ khởi nghiệp”. Khởi nghiệp là hành trình hình thành, thành lập và phát triển một doanh nghiệp dựa trên một cách làm khác để tạo ra sản phẩm mới, tốt hơn nhằm giải quyết nhu cầu mới của cộng đồng. Theo ông Mỹ, ở Việt Nam, nhiều bạn trẻ kinh doanh nhiều hơn là khởi nghiệp. Kinh doanh là phải có lợi nhuận ngay. Còn với khởi nghiệp, lợi nhuận thường đến sau cùng. Do đó, quan trọng không phải ở độ tuổi nào khởi nghiệp, mà là bạn tạo ra cái gì mới, sáng tạo cho cộng đồng.Tất nhiên, những người trẻ thường là những người có nhiều ý tưởng sáng tạo hơn cả.
Năm 2015, khi 60 tuổi, TS Nguyễn Thanh Mỹ quyết định về hưu như bao công chức nhà nước khác. Ông tâm sự: “Thú thật, khi về hưu, tôi cứ băn khoăn: Nước mình là một quốc gia nông nghiệp, xuất khẩu nông nghiệp đứng đầu thế giới mà người dân phải ăn thực phẩm bẩn thì không chấp nhận được. Thế là tôi nghĩ đến chuyện khởi nghiệp từ nông nghiệp”.
Đúng lúc đó, khoảng năm 2015- 2016 là đợt khô hạn chưa từng có ở đồng bằng sông Cửu Long. Nhà ông nằm ở cù lao Long Trị, xung quanh mênh mông là nước, vậy mà người dân không có nước tưới cây. Hàng ngày đi ghe qua lại trên cù lao này, ông nhận ra có một màu nước khác biệt vào một thời điểm nào đó trong ngày. Đó chính là lúc nước sông không bị ngập mặn.
“Tôi suy nghĩ làm cái phao quan trắc cứ 15phút đo độ mặn, rồi gửi thông số đó về điện thoại thông minh. Do đó, người nông dân ở bất kỳ đâu cũng có thể biết được lúc nào nước mặn và lúc nào nước hết mặn. Lúc đó, tôi bắt đầu nghĩ đến sử dụng công nghệ 4.0 để quản lý nước”, ông Mỹ nhớ lại.
Ước mơ giúp nông dân thoát nghèo bằng điện thoại thông minh
Sau nước, ông Mỹ lại nghe nhiều đến thực phẩm bẩn. Thế là ông nghĩ đến chuỗi giá trị nông nghiệp khép kín từ phân bón đến phương pháp canh tác, thu hoạch, chế biến, phân phối, tiêu thụ.
Nghĩ là làm, ông Mỹ quyết định tiến hành một lúc 3 dự án nông nghiệp công nghệ cao tại Cù Lao Long Trị. Ba dự án startup của TS Nguyễn Thanh Mỹ gồm Smart Fertilizer (chuyên về phân bón thông minh), Rynan Techonologies (chuyên về đồng hồ nước thông minh, cảm biến nhiệt trong xe) và Rynan Agrifoods (chuyên sản xuất bao bì đa lớp giúp bảo quản nông sản trong thời gian dài mà không cần hóa chất).
Cái tên Rynan nghe có vẻ rất Tây, nhưng thực ra nó được ghép từ những chữ cuối trong tên các thành viên trong gia đình ông: Con trai Christopher (R), ông Thanh Mỹ (Y), bà Nhàn, vợ ông (N), con gái Christina (A) và con trai Brian (N).
Ý tưởng sản xuất phân bón thông minh của ông Mỹ cũng xuất phát từ việc đọc sách báo và nhận thấy phân đạm bón tan rất nhanh nên lúa chỉ hấp thụ được 40%, 60% đạm còn lại mất đi do bốc hơi hoặc bị nước mưa trôi rửa. Phân lân, phân cali cũng vậy, mưa trôi xuống sông sẽ gây ô nhiễm nguồn nước, bốc hơi lại sản sinh lượng khí gây hiệu ứng nhà kính.
Mất 3 năm nghiên cứu, tìm hiểu tại nhiều quốc gia có nền nông nghiệp tiên tiến như Israel, Mỹ, công ty của ông Mỹ mới tạo ra được loại phân bọc polymer và lớp vỏ nano 3 lớp bên ngoài giúp tan chậm và kiểm soát được lưu lượng hấp thụ.
Ngoài ra, loại phân bón này chỉ cần dùng một lần mà lại ít sâu bệnh, trong khi bình thường người nông dân trồng lúa phải bón 4 lần/vụ. Do đó, loại phân bón này còn giải quyết được tình trạng thiếu lao động nông nghiệp đang trở nên trầm trọng ở các vùng quê.
Sau phân bón thông minh, ông lại bắt tay vào sản xuất đồng hồ nước thông minh, đồng hồ báo hết gas...
Để tiện cho bà con theo dõi, Rynan Technologies tạo ra một ứng dụng trên điện thoại thông minh kết nối trực tiếp với phao quan trắc đặt dưới sông.
Thông qua ứng dụng này, các chỉ số như độ mặn, độ oxy hòa tan, nhiệt độ, độ PH sẽ được gửi lên hệ thống điện toán đám mây và trả kết quả về cho người dùng. Nhờ đó, nông dân có thể biết được khi nào độ mặn thấp hơn mức cho phép để bơm nước tưới tiêu.
Với các dự án start-up này, ông Mỹ tự nhận mình là “ người nông dân 4.0”. Ông cho biết, cách ông làm cũng giống như Uber hay Grab, đó là áp dụng công nghệ vào nông nghiệp, chứ không thay đổi bản chất của nó.
Ba dự án startup của TS Nguyễn Thanh Mỹ gồm Smart Fertilizer (chuyên về phân bón thông minh), Rynan Techonologies (chuyên về đồng hồ nước thông minh, cảm biến nhiệt trong xe) và Rynan Agrifoods (chuyên sản xuất bao bì đa lớp giúp bảo quản nông sản trong thời gian dài mà không cần hóa chất).
“Tôi cứ băn khoăn: Nước mình là một quốc gia nông nghiệp, xuất khẩu nông nghiệp đứng đầu thế giới mà người dân phải ăn thực phẩm bẩn thì không chấp nhận được”.
TS Nguyễn Thanh Mỹ
