Những “họa sĩ” vẫn đang trong thời gian cải tạo
Trong hai ngày 14 và 15/12/2024, nhóm gần 40 nghệ sĩ đa lĩnh vực gồm các họa sĩ, nhạc công, ca sĩ, nhà thiết kế đồ họa, nhiếp ảnh gia… của Rừng Xòe 6 đã tổ chức các hoạt động nghệ thuật tại trại giam Thanh Cẩm, tỉnh Thanh Hóa. Ở đây, các nghệ sĩ và phạm nhân cùng sáng tác tranh và tượng, sau đó triển lãm ngay tại khuôn viên trại giam. Hoạt động này được sự ủng hộ cả về vật chất và tinh thần của Ban Giám thị Trại giam Thanh Cẩm, tỉnh Thanh Hóa. Dự án cũng đã được Cục quản lý trại giam C10, Bộ Công an phê duyệt.
"Thánh nhân thì cũng có quá khứ, mà tội đồ thì vẫn có tương lai” trích câu nói của Oscar Wilde, đại diện của Rừng Xòe cho biết, thông qua sáng tác của các họa sỹ và triển lãm tranh sau hoạt động tại trại giam, nhóm muốn truyền tải thông điệp về sự vị tha, niềm tin từ xã hội đối với những phạm nhân đã chịu trách nhiệm với tội lỗi của mình, khiến họ hướng tâm tích cực cải tạo sớm tái hòa nhập cộng đồng.
 |
Phạm nhân được hoạ sĩ vẽ chân dung. |
Chương trình đã thu được những kết quả đáng khích lệ: 130 bức tranh nhiều kích cỡ, 110 tác phẩm tượng nhỏ, và 8 bức tranh cổ động được trao tặng lại cho trại giam. Đáng chú ý, nhóm nghệ sĩ còn quyên tặng hơn 1.000 quyển sách về văn học, âm nhạc, hội họa, kiến trúc để hình thành tủ sách nghệ thuật đầu tiên tại trại Thanh Cẩm. Điều này không chỉ mang lại một kênh tiếp cận nghệ thuật mới mà còn khởi dậy niềm say mê sáng tạo cho những người từng lầm lạc.
Theo chia sẻ của nhóm nghệ sĩ, dự án không chỉ giúp các phạm nhân tự tin tái tạo tinh thần, mà còn tăng cường kết nối tình thân qua những món quà nghệ thuật do chính họ tự tay làm ra được gửi trực tiếp về gia đình. “Chứng kiến những nụ cười và cảm xúc trên khuôn mặt phạm nhân khi họ nhìn thấy tác phẩm của chính mình, chúng tôi biết rằng nghệ thuật thực sự có thể thay đổi cuộc đời,” một nghệ sĩ trong nhóm chia sẻ.
Được biết đây là một dự án 100% phi lợi nhuận. Bản thân các nghệ sĩ tham gia dự án không chỉ góp công sức mà còn tự đóng góp kinh phí.
Sức mạnh chữa lành của nghệ thuật
“Yêu nghệ thuật là một chuyện, hiểu được sức mạnh của nghệ thuật lại là chuyện nữa, mà dùng được sức mạnh đấy một cách không vụ lợi như các bạn Rừng Xòe thì thật là đáng khâm phục”, họa sĩ Dương Thùy Dương nhận xét.
Sự thành công của dự án “Nét vẽ tình thân” mang lại nhiều ý nghĩa về tác dụng chữa lành từ nghệ thuật. “Khi phạm nhân vẽ lên những bức tranh hay tạo hình tượng, họ không chỉ xây dựng tác phẩm mà còn tái định hình niềm tin vào bản thân và khả năng thay đổi cuộc đời. Việc thực hành nghệ thuật mang lại cảm giác thành tựu, giúp phạm nhân khẳng định giá trị cá nhân và khơi dậy hy vọng cho một tương lai tốt đẹp hơn”, tiến sĩ tâm lý Mai Hoa chia sẻ.
 |
Các phạm nhân tham gia vẽ tranh cùng các nghệ sĩ tham gia dự án |
 |
Một góc triển lãm “Nét vẽ tình thân” tại Ga Hà Nội |
Rừng Xòe không phải là đơn vị đầu tiên dùng nghệ thuật với mục đích chữa lành cho các phạm nhân. Trước đó, ở Ấn Độ, dự án SRIJAN cũng được thiết kế để khai thác tài năng tiềm ẩn của phạm nhân. SRIJAN cho phép họ thể hiện sự sáng tạo như một lối thoát với căng thẳng, đồng thời trang bị kỹ năng kiếm sống hợp pháp. Các sản phẩm như túi giấy, văn phòng phẩm, chụp đèn và khung ảnh được tạo ra và cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước.
Hay là, ngay vào tháng 6 vừa qua, tại Bảo tàng nghệ thuật đại chúng Thượng Hải (Trung Quốc) cũng đã tổ chức một triển lãm đặc biệt, trong đó 255 tác phẩm do những tù nhân tạo ra. Cảnh sát ở các trại giam cho biết các tác phẩm là thành tựu của quá trình giáo dục, cải tạo tù nhân. Những người đang chịu án tù có thể bình tĩnh, học hỏi và tạo nên những sản phẩm nghệ thuật để thanh lọc tâm hồn họ và truyền cảm hứng cho việc theo đuổi chân, thiện, mỹ. Đây là nền tảng cho tù nhân thuận lợi trở lại xã hội, thích nghi với xã hội và tránh tái phạm tội.
Rừng Xòe 6 "Nét vẽ tình thân" trưng bày tại tầng 2 Ga Hà Nội đến hết 9/2/2025, trong đó các tác phẩm của hoạ sĩ sẽ được bán đồng giá để không tạo sự phân biệt giá cao thấp đối với hoạ sĩ tham gia chương trình thiện nguyện. Riêng với tác tác phẩm của phạm nhân, sau khi lọc ra những sản phẩm tốt bán giá cao hơn nhằm mục đích có thêm kinh phí mua những món quà nhỏ nhân dịp năm mới dành tặng các gia đình phạm nhân là tác giả, với những tác phẩm không có chữ ký, nếu bán được toàn bộ kinh phí sẽ được gửi tới Trại giam Thanh Cẩm để tổ chức liên hoan cho phạm nhân tham gia dự án.
