Hầu hết các ý kiến của Thanh tra xây dựng quận huyện cho rằng, tại điểm k, Khoản 2, Điều 89 Luật Xây dựng 2014, đối với công trình xây dựng nhà ở riêng lẻ ở nông thôn thuộc khu vực chưa có quy hoạch phát triển đô thị và quy hoạch chi tiết xây dựng được duyệt sẽ miễn phép xây dựng nếu không nằm trong khu bảo tồn, khu di tích, văn hóa.
Do đó, việc áp dụng xử lý hành vi xây dựng trái phép gặp nhiều bất cập, khó khăn dẫn đến tình trạng vi phạm trật tự xây dựng trên đất nông nghiệp tại các huyện ngoại thành như huyện Bình Chánh, Nhà Bè, Củ Chi, Hóc Môn, Cần Giờ.
 |
Lãnh đạo quận huyện cho rằng do luật chồng chéo rất khó xử lý tình trạng xây trái phép
Đại diện UBND huyện Bình Chánh cho biết, hiện các công trình sai phép, không phép trên địa bàn huyện giảm 60% so với năm ngoái, trước đây tình trạng xây dựng trái phép tràn lan là cũng do một phần về thủ tục hành chính, nay huyện đã đẩy mạnh việc cấp phép không còn nhiều hồ sơ trễ hẹn và các tổ chức kiểm tra chặt chẽ.
Vướng mắc hiện tại của huyện này là việc cấp GPXD đối với nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực nông thôn rất bất cập. Theo Điều 93 Luật Xây dựng thì có thể căn cứ vào quy hoạch điểm dân cư nông thôn để quản lý trật tự xây dựng. Nhưng Nghị định 139 thì không quy định xử lý, như vậy dù huyện cấp CPXD nhưng trong trường hợp người dân xây sai phép thì cũng không biết phải căn cứ vào đâu để xử phạt. Trong khi đó, hiện nay trên địa bàn huyện chỉ có 3 điểm được quy hoạch điểm nông thôn, còn đến 36 điểm đang trình quy hoạch, để triển khai thực hiện.
Ông Tống Đức Tiến - Trưởng phòng CPXD, Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, điều kiện cấp GPXD là phải rà soát theo quy định hiện hành, nhà ở riêng lẻ ở nông thôn được miễn phép xây dựng nhưng không đồng nghĩa với việc không quản lý. Vì vậy, địa phương vẫn phải căn cứ vào quy hoạch xây dựng được duyệt và các quy định của pháp luật liên quan quy định về quản lý quy hoạch kiến trúc, thiết kế đô thị để quản lý.
Hai điều kiện tiên quyết để CPXD là phù hợp quy hoạch xây dựng và mục đích sử dụng đất. Theo đó, đất ở nông thôn hay đất ở đô thị đều là đất ở. Nếu thỏa mãn các điều kiện này thì CPXD. Đối với đất ở nông thôn, nếu đất đó hiện đã được quy hoạch là đất ở đô thị và có đầy đủ quy hoạch chi tiết xây dựng hoặc quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc hoặc thiết kế đô thị thì mới CPXD.
 |
Cưỡng chế trường hợp vi phạm
Trong trường hợp khu vực chưa có quy hoạch xây dựng được duyệt thì các địa phương cần phải quy định về quản lý quy hoạch, kiến trúc để làm cơ sở CPXD và quản lý trật tự xây dựng. Tháng 10/2017 TP đã có chỉ đạo trong công tác khẩn trương triển khai lập thiết kế đô thị để cấp GPXD.
Theo Thanh tra Sở Xây dựng TP.HCM, quy hoạch điểm nông thôn được duyệt trên địa bàn TP rất ít, Thanh tra Sở có nhận nhiều văn bản từ H.Bình Chánh, H.Nhà Bè cho thấy nhu cầu xây dựng trên đất nông thôn rất lớn vì nếu không quản lý tốt thì tình trạng xây trái phép sẽ tăng thêm. Trong khi đó Nghị định 139 thì không quy định xử phạt hành vi xây dựng trái phép đối với nhà ở riêng lẻ ở khu vực nông thôn.
