Tổng giám đốc VWS David Dương: Công nghệ đốt rác phát điện phải hiệu quả, an toàn

Với kinh nghiệm và hiểu biết cặn kẽ của mình về xử lý rác tại Mỹ và Việt Nam, ông David Dương - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty California Waste Solutions (CWS) và Công ty TNHH xử lý chất thải VN (VWS) đã có những chia sẻ với báo Tiền Phong xung quanh những vấn đề liên quan đến công nghệ đốt rác phát điện hiện nay.

Theo xu thế phát triển chung của thế giới trong ngành xử lý chất thải, chính quyền TPHCM muốn VWS thay đổi công nghệ đốt rác hoàn toàn. Là người nhiều năm đầu tư, vận hành xử lý rác cho hơn 10 triệu dân của TPHCM, ông David Dương cho rằng, hiện nay nhiều nước vẫn sử dụng phần lớn công nghệ chôn lấp rác, kể cả Mỹ. Một số nước đang có nhà máy đốt rác phát điện thì rác của họ đa phần là rác thải công nghiệp hoặc rác ở các khu dân cư. Nhưng thành phần rác của họ hầu hết là nhựa, hoặc thành phần dễ cháy. Như vậy mới tạo được nhiều nhiệt, khi có nhiệt cao và nhiều thì mới phát ra được điện công suất lớn. Còn ở Việt Nam, thành phần rác như hiện tại thì đốt rác phát điện hoàn toàn là không phù hợp.

Lý giải rõ hơn, ông David Dương cho biết, rác của Việt Nam độ ẩm rất cao. Độ ẩm đạt trên 60%, chất thải hữu cơ cũng chiếm trên 80%, nên khi đốt sẽ không thể cho được nhiệt độ cao và kéo dài để sản xuất ra được nhiều điện. Công nghệ xử lý rác nào nhà đầu tư cũng tính bài toán hiệu quả kinh tế gắn liền với môi trường. Từ thực trạng rác ở Việt Nam, nếu đầu tư đúng, đủ những công nghệ đốt rác tiên tiến thì chi phí xử lý rác rất cao, cao hơn sức chi trả của nền kinh tế Việt Nam hiện nay. Mặc khác, với công nghệ gì đi chăng nữa, nếu nằm dưới đất thì sẽ dễ dàng xử lý trong trường hợp gây ra ô nhiễm. Còn sử dụng công nghệ đốt rác mà để khói thải trên bầu trời gây ô nhiễm thì mình không thể nào xử lý được.

Chia sẻ quan điểm khi một số người lại nghĩ rằng công nghệ chôn lấp không còn phù hợp, ông David Dương khẳng định: “Nếu nói công nghệ chôn lấp gây ô nhiễm là không đúng. Nếu như chúng ta làm đúng, làm đủ kỹ thuật thì hoàn toàn không gây ô nhiễm môi trường. Bằng chứng là hơn 80% công nghệ xử lý rác ở Mỹ đều là chôn lấp. Nếu có xảy ra sự cố thì họ sẽ khoanh vùng khống chế nước và thu nước đó lại, họ sẽ xử lý cho đến khi đến đáy rất dễ dàng”.

Lãnh đạo VWS cho biết thêm, nếu muốn đốt rác phát điện tại Việt Nam thì mình phải đầu tư công nghệ rất hiện đại với số tiền rất lớn, mới đảm bảo 100% khí đốt được xử lý và không thể để phát tán khí thải độc hại ra môi trường. Vì nếu khí độc hại thải ra sẽ không cách nào xử lý được. “Ai nói đầu tư dự án đốt rác phát điện chỉ cần từ 30-50 triệu USD thì tôi chắc chắn những nhà đầu tư đó sẽ dùng những công nghệ không đạt tiêu chuẩn. Tôi xin nhắc lại, với thành phần rác như ở Việt Nam thì tính đến chuyện đốt rác hoàn toàn để phát điện là không hợp lý” – ông David Dương khẳng định.

Theo ông David Dương, công nghệ cao không có nghĩa là đem rác đi đốt. Mà công nghệ cao là công nghệ nào xử lý rác được an toàn nhất, phù hợp với thành phần rác mình đang có với giá phù hợp nhất và đặc biệt là bảo vệ được môi trường lâu dài. “Chúng tôi cũng đang thực hiện để thay đổi công nghệ theo yêu cầu của thành phố. Nhưng chúng tôi sẽ không đốt rác hoàn toàn mà chỉ đốt những thành phần rác không thể nào sử dụng được cho việc tái chế khác. Những thành phần rác còn lại chúng tôi sẽ sản xuất ra các sản phẩm có lợi nhất cho xã hội. Chẳng hạn sản xuất đất sạch, phân hữu cơ, điện và khí nén lỏng CNG… Công nghệ xử lý rác này vừa phù hợp với thành phần rác ở Việt Nam, vừa đem lại rất nhiều lợi ích. Ví dụ điện cung cấp cho sinh hoạt; phân vi sinh bồi bổ cho cây cối, đất sạch trồng hoa màu góp phần cho nền nông nghiệp sạch và bền vững; khí nén lỏng CNG dùng cho các loại xe chạy bằng năng lượng sạch không xả khói và chất thải độc hại...” – ông David Dương nói.

Trường hợp TPHCM vẫn kiên quyết yêu cầu VWS đốt rác phát điện hoàn toàn, lãnh đạo Công ty VWS khẳng định, hoàn toàn có khả năng đầu tư được. Nhưng Công ty VWS cũng khẳng định, công nghệ đốt rác phát điện được chào bán cho VWS để sử dụng ở Đa Phước là những công nghệ giá rẻ thì đơn vị này quyết không thể “gật đầu” mua để xử lý rác cho thành phố, để cuối cùng không giải quyết được gì cho môi trường. Thậm chí nó còn tồi tệ hơn việc rác được chôn lấp như hiện nay.

“Chúng tôi là nhà đầu tư đàng hoàng, hiện đứng hạng thứ 23/100 công ty hàng đầu của Mỹ về xử lý rác. Chúng tôi không đánh đổi uy tín đã tạo dựng tại Mỹ cũng như ở Việt Nam, nhất là không bao giờ muốn đánh đổi sức khỏe của người dân Việt Nam cho việc làm như thế. Tôi đã nói nhiều lần rồi, nếu về Việt Nam để đầu tư vì lợi nhuận tôi sẽ chọn đầu tư ở những lĩnh vực khác. Tâm huyết của tôi trước sau như một là làm sao mang lại môi trường sạch hơn, xanh hơn nữa cho Việt Nam và phải có giá cả hợp lý với tình hình kinh tế tại Việt Nam theo công nghệ G7 đã được minh chứng” – ông David Dương bộc bạch.

Chia sẻ thêm về Khu Liên hợp xử lý chất thải ở Đa Phước ở huyện Bình Chánh, ông David Dương nói rằng ở nhiều nước giàu có, tiến bộ hầu hết họ vẫn áp dụng công nghệ chôn lấp rác. Việc này đã tính toán rất kỹ, theo đó đối với rác hữu cơ có vòng đời 15 năm thì mình chọn 3 khu đất làm 3 ô chôn lấp. Ô chôn lấp thứ nhất, sau 15 năm đầy rác sẽ đóng bãi. Mình sẽ tạo ô chôn lấp thứ 2 cũng sau 15 năm đầy thì mình đóng bãi. Sau đó, làm thêm ô chôn lấp thứ 3. Đến ô số 3 đầy thì bắt đầu quay lại ô chôn lấp số 1 để sản xuất thành phân hữu cơ, rồi tiếp đến ô số 2. Cứ lặp lại như vậy, không phải sợ hết chỗ chôn lấp và gây ô nhiễm môi trường.

Về mục tiêu của TPHCM là năm 2025 thì tỷ lệ chôn lấp rác của thành phố sẽ giảm xuống còn 25%, đến 2030 thì sẽ giảm xuống còn 0%, thì đồng nghĩa với việc 100% rác sẽ được xử lý hoàn toàn không chôn lấp. Ông David Dương cho biết, rất tán thành những mục tiêu mà thành phố đặt ra, nhưng những mục tiêu này sẽ rất khó thực hiện được. Cụ thể, giá bán điện ở Mỹ hơn 25 cents/1kwh trong khi ở Việt Nam giá bán điện thì thấp hơn một nữa so với giá ở Mỹ.