 |
Minh họa về cuộc sống của các công chúa cổ đại của đế chế Hung Nô |
Phân tích ADN cổ đại và đồ tùy táng từ các ngôi mộ cho thấy các công chúa đã giúp xây dựng một "đế chế rộng lớn" trải dài từ Kazakhstan đến Mông Cổ.
Một nghiên cứu mới cho thấy những người phụ nữ dòng dõi quyền quý, có thể là công chúa, đã đóng một vai trò quan trọng trong việc nắm giữ đế chế Hung Nô, một trong những đế chế du mục đầu tiên của thảo nguyên Á-Âu phía đông.
Người Hung Nô, có thể là một trong những tổ tiên xa xưa của người Mông Cổ, đã thành lập một liên minh các dân tộc du mục kiểm soát phần lớn Trung Á, từ Kazakhstan ngày nay đến Mông Cổ, từ khoảng thế kỷ thứ hai trước Công nguyên cho đến thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên.
 |
Quan tài của một phụ nữ dòng dõi, được trang trí bằng các biểu tượng mặt trời và mặt trăng bằng vàng của đế chế Hung Nô, đã được tìm thấy tại Takhiltiin Khotgor, Mông Cổ Altai. |
Bryan Miller, nhà khảo cổ học tại Đại học Michigan, Mỹ cho biết, có rất ít thông tin về họ, ngoại trừ một số ghi chép của Trung Quốc và các nghiên cứu di truyền gần đây dựa trên ADN cổ đại từ hài cốt được chôn cất.
Ông nói: “Đây là một đế chế với sự đa dạng về di truyền. Tự gọi mình là Hung Nô vào thời điểm đó là tự coi mình là người tham gia vào đế chế rộng lớn này."
Miller là một trong những tác giả chính của một nghiên cứu mới khám phá di truyền học của hài cốt được tìm thấy trong các ngôi mộ người Hung Nô ở chân đồi phía nam dãy núi Altai, gần nơi từng là biên giới của đế quốc. Nghiên cứu này vừa được công bố trên tạp chí Science Advances.
Thử nghiệm ADN tại hai nghĩa trang Hung Nô cho thấy những người được chôn cất trong những ngôi mộ lớn nhất là phụ nữ có quan hệ họ hàng gần với những người đến từ vùng trung tâm của Đế quốc Hung Nô - nằm ở giữa Mông Cổ hiện đại.
Những người phụ nữ được chôn cất với những đồ tùy táng phong phú, bao gồm đĩa vàng trang trí, mảnh xe ngựa bằng đồng và đồ dùng cho ngựa. Họ là đại diện của gia tộc hoàng gia cai trị đế chế. Những liên minh hôn nhân bao trùm toàn bộ đế chế, ngay cả trong những cộng đồng địa phương này.
Miller cho biết những người phụ nữ ưu tú này duy trì địa vị cao trong suốt cuộc đời của họ, điều này được phản ánh trong các lễ chôn cất đặc biệt của họ.
Đế chế Hung Nô cổ đại
Nguồn thông tin chính về Hung Nô đến từ các ghi chép của Trung Quốc, những người coi họ là kẻ thù ngoại bang dọc theo biên giới phía bắc và phía tây của Trung Quốc. Cái tên Hung Nô theo tiếng Trung là một thuật ngữ mang tính miệt thị, có nghĩa là "nô lệ hung dữ".
Miller cho biết, một số công sự sớm nhất của nơi sau này trở thành Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc được xây dựng nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công của quân Hung Nô vào vùng đất Trung Quốc. Ông nói: “Đó là một cách để kiểm soát vùng biên giới rất sôi động đó”.
Cuối cùng, đế chế Hung Nô bị chia cắt bởi các cuộc nội chiến. Một số nhóm trở thành chư hầu của triều đại Trung Quốc, trong khi một số bị các dân tộc thảo nguyên khác chinh phục.
