Khi mắc các bệnh về gan, nhất là viêm gan, sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc chuyển hóa các loại thực phẩm và làm cho người bệnh chán ăn. Mặt khác, trong trường hợp có vàng da do tắc mật, người bệnh thường bị tiêu chảy do mật không được bài tiết xuống ruột đầy đủ để tiêu hóa chất béo. Chính vì vậy, nếu người bệnh có chế độ dinh dưỡng không phù hợp sẽ làm cho bệnh lý về gan càng nặng thêm.
Trong quá trình điều trị trước hết người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, người bệnh cần thực hiện chế độ ăn phải hạn chế các chất mỡ động vật mà nên dùng các loại dầu nhất là dầu đậu nành để giúp thức ăn dễ tiêu hóa hơn. Vì khi tế bào gan bị tổn thương, ở bào tương của nó lập tức xuất hiện những hạt mỡ. Đó là hiện tượng thoái hóa mỡ của tế bào gan.
Hạt mỡ lớn dần, có thể bóp nghẹt nhân tế bào và giết chết tế bào đó. Vì vậy, bệnh nhân gan mật cần phải giảm mỡ trong chế độ ăn. Tăng các loại vitamin, ngoài chức năng chuyển hóa protid, gan còn có chức năng quan trọng là đồng hóa các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K). Khi gan bị bệnh, cơ thể thiếu các vitamin này. Đặc biệt, việc thiếu vitamin K có thể gây chảy máu do giảm tỷ lệ prothrombin huyết thanh.
Ngoài ra, bệnh nhân cần hạn chế các thức uống có tính kích thích, gây độc cho gan: Không dùng rượu, bia, cà phê, chè đặc. Nên dùng các thức uống, đồ ăn có tính lợi mật, nhuận gan, có thể sử dụng các thức uống sau:
Nước chanh: Trong quả chanh có rất nhiều chất tốt cho cơ thể như vitamin C, canxi, sắt, magie, kali, chất xơ,… Thậm chí chanh chứa lượng kali dồi dào hơn táo hay nho rất nhiều. Chính vì vậy, chanh là loại quả giúp lợi tiểu, hỗ trợ tiêu hóa, chống viêm, khử trùng và tiêu diệt vi khuẩn có hại trong cơ thể. Vì thế, thường xuyên uống nước chanh để giải trừ độc tố, tăng cường chức năng của các enzym, giúp gan thận và hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Lưu ý người đau dạ dày không nên uống quá nhiều chanh.
Nước dứa: Nước dứa ép chứa nhiều vitamin và khoáng chất. Dứa có chứa vitamin C, B-Complex (folate, thiamin, pyridoxine, riboflavin). Các khoáng chất như kali, canxi, phốt pho và mangan cũng rất giàu chất xơ hòa tan và không hòa tan tự nhiên và ít calo. Nước dứa tươi là có chứa 75% vitamin C bổ sung cho nhu cầu hàng ngày của cơ thể. Vitamin C giúp cho hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Vitamin B làm tăng hoạt động trao đổi chất của cơ thể. Nước ép dứa cũng giúp hệ tiêu hóa tốt, mau lành bao tử bị viêm, loét. Tái tạo tủy và canxi giúp xương chắc khỏe. Ngoài ra, nó còn là loại quả giải độc tốt, giúp làm sạch các tế bào gan.
Nước mía: Trong nước mía có chứa nhiều canxi, magiê, mangan, phốtpho, kali và kẽm. Ngoài ra, nước mía còn cung cấp sắt và vitamin A, C, B1, B2, B3, B5, B6... Các chất dinh dưỡng này giúp đánh bại các bệnh viêm nhiễm và tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch. Chúng còn bảo vệ gan khỏi bị viêm và góp phần kiểm soát mức sắc tố da cam. Do vậy, các bác sĩ luôn khuyến khích những người bị vàng da tắc mật uống nhiều nước mía, vì đây là một trong số ít các loại đồ uống dễ tiêu hóa mà không gây quá nhiều áp lực cho gan trong việc loại thải độc tố.
Bác sĩ Nguyễn Thị Hoa
