“Tôi không phải là Phan Kim Liên” là tác phẩm điện ảnh được cải biên từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Lưu Chấn Vân. Câu chuyện kể về một phụ nữ tên Lý Tuyết Liên (do Phạm Băng Băng đóng), vì bị chồng mắng là “Phan Kim Liên”, mà kiện cáo suốt mười mấy năm để lấy lại trong sạch.
Nhờ nỗ lực của dàn diễn viên và ê kíp sản xuất, bộ phim của đạo diễn Phùng Tiểu Cương thắng lớn Lễ trao giải Asian Film Awards lần thứ 11 được tổ chức ở Hong Kong vào tối 21/3, với 3 giải quan trọng: Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất, Quay phim xuất sắc nhất và Bộ phim của năm.
Tuy nhiên, yếu tố khiến bộ phim “nổi đình nổi đám” hơn cả lại bắt nguồn từ lùm xùm “trên trời rơi xuống”.
 |
Poster phim Tôi không phải là Phan Kim Liên.
Bị kiện vì Phan Kim Liên
Buổi sáng ngày diễn ra sự kiện Asian Film Awards 2017, tòa án nhân dân quận Triều Dương, Bắc Kinh, xét xử kín vụ án một người tên Phan Kim Liên khởi kiện đoàn làm phim “Tôi không phải là Phan Kim Liên” vì xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người này.
Trong đơn kiện có đoạn: “Theo ghi chép ở trang 0781 trong quyển Thanh Hà Huyện Chí do nhà sách Trung Hoa xuất bản, Phan Kim Liên là thiên kim tiểu thư của Phan Tri Châu ở Bối Châu, là một người vợ hiền dâu thảo.
Nhưng, nhà văn Lưu Chấn Vân lại bóp méo sự thật, viết ra cuốn tiểu thuyết Tôi không phải là Phan Kim Liên, biến Phan Kim Liên thành một người đại diện cho kiểu phụ nữ lẳng lơ.
Lời mở đầu trong bộ phim điện ảnh Tôi không phải là Phan Kim Liên viết: “Từ thời Tống đến nay, mọi người đều gọi những người phụ nữ không đứng đắn là Phan Kim Liên”, không chỉ bóp méo sự thật, mà còn xúc phạm trực tiếp đến danh dự của nguyên đơn, khiến tinh thần của nguyên đơn bị tổn thương nặng nề”.
 |
Phạm Băng Băng thủ vai Lý Tuyết Liên trong phim.
Trên thực tế, vụ kiện này từng dự kiến xét xử vào ngày 28/12/2016, nhưng do phía bị đơn ít người tham gia nên hoãn đến tháng 3/2017.
Nguyên đơn là bà Phan Kim Liên, 60 tuổi, đến từ thành phố Tăng, Quảng Đông. Tuy nhiên, người khởi kiện thực sự là Hội tông thân Phan ở Trung Quốc.
Hội này cho rằng, bộ phim do Phạm Băng Băng đóng vai chính có ý xúc phạm danh dự của dòng họ Phan. Do đó, tháng 9/2016, Hội tông thân Phan phát động hành động đòi danh dự cho Phan Kim Liên.
Do không tìm được hậu duệ của Phan Kim Liên thời Tống, hội này kêu gọi những người tên Phan Kim Liên đứng ra khởi kiện. Tuy nhiên, nhiều người cảm thấy vụ việc không lấy gì làm vẻ vang nên từ chối. Cuối cùng, bà Phan Kim Liên “Quảng Đông” chấp nhận ra mặt.
 |
Liên quan đến vụ xét xử, đạo diễn Phùng Tiểu Cương và 9 người khác bị kiện (trong đó có Phạm Băng Băng và nhà văn Lưu Chấn Vân) không tham dự phiên tòa mà ủy quyền cho luật sư.
Đại diện bị đơn lập luận, Phan Kim Liên trong phim là nhân vật tiểu thuyết, không phải chỉ nguyên đơn Phan Kim Liên “Quảng Đông”; cho nên, bộ phim Tôi Không Phải Phan Kim Liên không hề gây tổn hại tới thanh danh của nguyên đơn và phía bị đơn từ chối hòa giải.
Vì bệnh tình trở nặng, Phan Kim Liên "Quảng Đông" không thể tới Bắc Kinh tham dự phiên tòa. Thẩm phán tuyên bố nghị án tới ngày 09/04/2017.
Bị kiện thật hay là chiêu trò?
Trên thực tế, vụ kiện Phan Kim Liên có nhiều tình tiết vô lý, thiếu tính thuyết phục.
Đầu tiên, nhắc đến Phan Kim Liên, đối với những người yêu mến văn học và điện ảnh Trung Hoa, không ai không biết đến nhân vật nổi tiếng này trong hai tiểu thuyết kinh điển của Trung Quốc: Thủy Hử của Thi Nại Am và Kim Bình Mai của Vương Thế Trinh.
Nhân vật này vốn là một hầu gái xinh đẹp trong một gia đình giàu có thời Tống (Trung Quốc), vì không chịu làm thiếp cho tài chủ già nên bị ép gả cho Võ Đại Lang, người bán bánh bao thô kệch, xấu xí. Thất vọng về chồng, Phan Kim Liên tơ tưởng đến em chồng Võ Tòng – bậc anh hùng cái thế, nhưng không thể quyến rũ được. Sau đó, Phan Kim Liên thông dâm với đại phú Tây Môn Khánh, rồi cùng nhân tình sát hại chồng.
Từ đó, Phan Kim Liên trở thành đại diện cho kiểu phụ nữ lẳng lơ, đa tình ở Trung Quốc.
Nhân vật này cũng không ít lần xuất hiện trên các tác phẩm đình đám của điện ảnh Trung Hoa, phải kể đến như Thủy Hử, Tân Thủy Hử, Kim Bình Mai, Võ Tòng – Anh hùng Lương Sơn Bạc…
Tuy nhiên, chưa từng có bất kỳ vụ kiện tụng nào liên quan đến nhân vật này. Vậy tại sao phải đến “Tôi không phải là Phan Kim Liên”, dòng họ Phan ở Trung Quốc mới nổi giận và kêu gọi đâm đơn kiện? Bản thân nguyên tác cùng tên cũng phát hành trước đó rất lâu nhưng cũng không bị nói gì.
 |
Tạo hình nhân vật Phan Kim Liên trong Tân Thủy Hử.
Mặt khác, câu bộc bạch đầu phim “Tôi không phải là Phan Kim Liên”: “Từ thời Tống đến nay, mọi người đều gọi những phụ nữ lẳng lơ là Phan Kim Liên”, vốn chỉ là lời trích dẫn và hướng đến nhân vật hư cấu vô tình trùng tên với nhân vật có thật.
Tuy nhiên, đơn kiện lại viết, câu dẫn trên bóp méo sự thật, là nguyên nhân chính khiến nguyên đơn thấy bị xúc phạm nặng nề đến danh dự.
 |
Thẻ căn cước của bà Phan Kim Liên.
Quan trọng hơn, Phan Kim Liên “Quảng Đông” vốn là nguyên đơn, nhưng chưa từng lộ diện, những phát biểu trên báo chí đều do ông Phan Tân Phát, em trai của nguyên đơn, đứng ra.
Ông Phan Tân Phát cho biết trong một cuộc phỏng vấn địa phương, chị gái ông bị ảnh hưởng rất nhiều do cái tên mang lại: Hai con trai lớn không dám gọi tên mẹ, chồng bị so sánh với Võ Đại Lang và khổ chủ luôn hứng chịu lời gièm pha.
Đến khi “Tôi không phải là Phan Kim Liên” ra mắt, tình hình càng tồi tệ hơn. “Bà ấy không thể ngủ đủ vào buổi tối và sức khỏe giảm sút trông thấy”, ông Phan Tân Phát nói.
Tuy nhiên, ngày 22/3, để từ chối phỏng vấn, ông này lại tuyên bố, chị ông đã ở tuổi 60, nhiều năm trước mắc bệnh ung thư vòm họng, hiện chuyển sang giai đoạn cuối, thính lực không còn do hóa trị nhiều.
Rõ ràng, bà Phan Kim Liên “Quảng Đông” giảm sút sức khỏe là do bị bệnh, không phải vì bộ phim.
Bản thân ông Phan Tân Phát cũng thừa nhận khả năng thắng kiện không cao, nhưng vẫn theo đuổi để thu hút sự chú ý từ dư luận.
 |
Những tình tiết trên khiến nhiều người đặt ra nghi vấn, liệu đây có phải là chiêu trò của đạo diễn Phùng Tiểu Cương và ê kíp sản xuất, nhằm quảng bá bộ phim hay không?
