Đầu tháng 9 âm lịch bà con người Mường ở xã Chí Đạo bắt đầu thu hạt dổi (Ảnh: Hồng Duyên) Cách đây khoảng mươi năm, bà con người Mường ở xã Chí Đạo, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình - nơi được coi là "thủ phủ" của cây dổi xứ Mường, trồng dổi để làm gia vị. Nhà nào cũng trồng khoảng mươi cây vừa để lấy bóng mát, vừa thu hạt, phơi khô bỏ ống ăn dần. Không ai nghĩ, có một ngày hạt dổi lại trở thành mặt hàng đặc sản được người tiêu dùng đón nhận.
Cây dổi trồng bằng hạt sau cả chục năm mới cho quả. Thân cây cao 20-30m, mọc thẳng tắp tựa như những cột chống trời. Ông Bùi Văn Bun, trưởng xóm Be 2, xã Chí Đạo chia sẻ, nhà nào có chục cây dổi quanh nhà, mùa hè cây che bóng nắng, mùa đông bắt đầu cho thu hạt. Sau khoảng 30 năm là thu hoạch được gỗ dổi. Thứ gỗ này dùng làm nhà sàn thì mát và bền, độ bền bằng cả đời người.
Quả dổi rất sai, cây trưởng thành có thể cho tới 70kg hạt tươi. 
Hạt dổi khi chín có mầu đỏ ối. 
Hạt dổi sau khi phơi chuyển sang màu đen. Nếu được bảo quản tốt có thể để được 3-4 năm. So với năm ngoái, năm nay, ông Giang còn sáng tạo ra cách mới đó là làm hạt dổi muối để bán. Thứ gia vị thơm lừng như chắt chiu cả trời đất Mường vào đó được người tiêu dùng đón nhận. Ông Giang hy vọng đây sẽ là món quà quý mỗi khi du khách ghé thăm đất Mường.
Cây dổi này ở xóm Be 2, xã Chí Đạo, huyện Lạc Sơn, Hòa Bình đạt kỷ lục về số hạt thu được. Năm 2016, cây dổi này thu được 25kg hạt khô tương đương 70kg hạt tươi. 
