Tài năng trẻ và khát vọng Việt Nam

Thạc sĩ Hồ Thị Thương là nhà khoa học trẻ, sinh năm 1991. Chị Thương là tác giả chính của 1 Bằng độc quyền sáng chế quốc tế năm 2018: Oligomeric vaccine from plants by S-tag- S-protein fusions. World Intellectual Property Organization. Patent Number: WO/2018.115305 A1. Chị Thương cũng đồng thời là tác giả chính của 2 công bố và đồng tác giả của 4 công bố quốc tế uy tín.

Bác sĩ Đồng Phú Khiêm, SN 1985, là Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương. Với vai trò là phó trưởng khoa hồi sức tích cực – BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương, đơn vị tiếp nhận và điều trị những bệnh nhân COVID-19 nặng và nguy kịch, anh đã luôn cố gắng hết sức mình phát huy trí tuệ, tinh thần xung kích đi đầu trong công tác phòng chống dịch bệnh và hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao.

Anh trực tiếp tham gia chăm sóc, điều trị cho các bệnh nhân COVID -19 nặng và nguy kịch vào khoa. Anh cùng với nhân viên trong khoa triển khai thành công nhiều kĩ thuật cao để điều trị cho bệnh nhân COVID-19 nặng như: Thở máy nâng cao, lọc máu hấp phụ phân tử (lọc Cytokines), Trao đổi oxy qua màng ngoài ngoài cơ thể (ECMO) nhờ đó toàn bộ các bệnh nhân nguy kịch vào khoa đã được điều trị khỏi bênh, trong đó có những bệnh nhân rất năng, có tình trạng suy đa tạng, từng có ngừng tuần hoàn vẫn được cứu sống. Kết quả này có ý nghĩa rất lớn góp phần hoàn thành nhiệm vụ chống dịch của bệnh viện Bệnh Nhiệt đới nói riêng và toàn bộ Việt Nam nói chung. Kết quả này cũng góp phần hoàn thành được chủ trương của Chính Phủ và Bộ Y Tế quyết tâm không để bệnh nhân COVID-19 nặng tử vong.

Anh cũng đang tham gia 1 đề tài nghiên cứu cấp nhà nước về thử nghiệm lâm sàng thuốc điều trị bệnh COVID-19.

Tiến sĩ Chu Đức Hà, sinh năm 1988, Bí thư Đoàn Thanh niên Viện Di truyền Nông nghiệp. Ở tuổi 32, anh là tác giả chính/ tác giả chịu trách nhiệm/ đồng tác giả của hơn 90 công bố khoa học và quốc tế trong đó có 51 công trình là tác giả chính  được đăng tại các tạp chí uy tín và có 19 công trình là tác giả chính đăng tại các tạp chí quốc tế. Anh cũng là đồng tác giả 3 sáng kiến hữu ích (1 giống công nhận chính thức, 1 giống công nhận sản xuất thử, 1 quy trình được công nhận cấp cơ sở).

400 đại biểu chính thức tham gia Đại hội được lựa chọn từ 650 hồ sơ đại biểu giới thiệu của các tỉnh, thành Đoàn, Đoàn trực thuộc; các cơ sở Hội LHTN Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam; các bộ ngành, doanh nghiệp và Đại sứ Quán Việt Nam ở nước ngoài.

Phiên trọng thể của Đại hội bắt đầu vào lúc 08h30, ngày 13/12/2020 tại Cung văn hóa Lao động Hữu nghị Việt - Xô, Thủ đô Hà Nội và được phát sóng trực tiếp (livestream) trên các trang mạng xã hội của các cơ quan báo chí thuộc Trung ương Đoàn.

Tại phiên trọng thể, sẽ ra mắt Hội đồng Phát triển Tài năng trẻ Việt Nam (trên cơ sở sáp nhập Hội đồng Bảo trợ Tài năng trẻ Việt Nam và Hội đồng kết nối Tài năng trẻ Việt Nam) nhằm triển khai thực hiện các hoạt động tài năng trẻ sau Đại hội và thúc đẩy công tác tài năng trẻ của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong giai đoạn tới.

Chương trình giao lưu trực tuyến với các tài năng trẻ Việt Nam 2020 diễn ra tại báo Tiền Phong (15 Hồ Xuân Hương, Hai Bà Trưng, Hà Nội) và được tường thuật trực tuyến tại địa chỉ: www.tienphong.vn

Mở đầu buổi giao lưu, nhà báo Phùng Công Sưởng, Phó Tổng biên tập báo Tiền Phong, cho biết, từ ngày 11-13/12/2020, T.Ư Đoàn tổ chức Đại hội đại biểu Tài năng trẻ Việt Nam lần thứ III, năm 2020, với chủ đề: “Khát vọng Việt Nam”. Đây là Đại hội đặc biệt, nhằm tôn vinh những người trẻ tài năng trên các lĩnh vực.

Để tiến tới Đại hội, báo Tiền Phong được T.Ư Đoàn giao nhiều nhiệm vụ, trong đó có thực hiện cuốn Kỷ yếu về 400 đại biểu. Đây là quà tặng ý nghĩa dành cho các tài năng trẻ về tham dự Đại hội Tài năng trẻ Việt Nam lần III.

Theo nhà báo Phùng Công Sưởng, năm nay, đất nước đạt nhiều thành tựu, trong đó nổi bật là cơ bản khống chế và ngăn ngừa thành công dịch COVID-19. Thành công đó, có công sức rất lớn của các bác sĩ ở tuyến đầu chống dịch.

Nhà báo Phùng Công Sưởng cho rằng, hành trình còn dài, các tài năng trẻ cần nỗ lực phấn đấu, cống hiến nhiều hơn nữa. Được tham dự Đại hội là niềm vinh dự đồng thời là trách nhiệm lớn của các bạn trẻ.

“Chúng tôi rất tự hào vì mời được các tài năng trẻ tham gia buổi giao lưu trước thềm Đại hội tại trụ sở báo Tiền Phong. Đến thời điểm này, chúng tôi ghi nhận được nhiều câu hỏi của bạn đọc gửi về cho 4 đại biểu tài năng trẻ giao lưu ngày hôm nay”, nhà báo Phùng Công Sưởng nói, đồng thời chúc các tài năng trẻ có kỳ Đại hội thành công, nhiều dấu ấn.

“Đại hội sẽ là nguồn động lực tích cực để các bạn hoàn thiện, phát triển bản thân nhiều hơn, qua đó, lan tỏa năng lượng tích cực để cộng hưởng trong toàn xã hội nhằm nhân lên hàng vạn, hàng triệu tài năng trẻ. Đất nước có nhiều tài năng trẻ thì sẽ góp phần xây dựng đất nước phát triển hùng cường”, nhà báo Phùng Công Sưởng nói.

Trao đổi tại chương trình, doanh nhân trẻ Nghiêm Tiến Viễn, sáng lập và điều hành Công ty Cổ phần công nghệ GoStream, chia sẻ: GoStream thành lập được 3 năm và phát triển công cụ giúp những người chuyên sản xuất video, những người muốn phát trực tiếp trên mạng xã hội… Trong lĩnh vực truyền hình có thể hỗ trợ thêm hình ảnh, các màn hình khác nhau, chuyển cảnh, mời người ở xa tham gia livestream…

Với những sản phẩm của GoStream, bất cứ người dùng phổ thông nào cũng có thể sử dụng được. Thành tựu của GoStream là giải Nhì Giải thưởng Nhân tài đất Việt 2019, giải Nhất Techfest 2020 và một số giải khởi nghiệp sáng tạo cấp tỉnh…

Trong thời gian tới, GoStream muốn đưa sản phẩm ra thế giới bên cạnh việc giữ vững vị thế ở thị trường trong nước.

Bác sĩ Đồng Phú Khiêm chia sẻ: Phải tiếp cận, điều trị cho những bệnh nhân nặng, phải phụ thuộc vào máy móc, thiết bị y tế để duy trì sự sống. Điều đó đòi hỏi rất cao sự tận tâm của cán bộ y, bác sĩ. Bên cạnh đó cũng đòi hỏi người điều trị cần có nền tảng kiến thức rất tốt.

Năng lực, chuyên môn của giới trẻ Việt Nam được đánh giá cao, có thể tiếp cận được những trang thiết bị, máy móc hiện đại nhất trên thế giới và gần đây tại các bệnh viện T.Ư, lãnh đạo bệnh viện tích cực tạo điều kiện cho bác sĩ trẻ học tập, tiếp cận những kiến thức mới.

Trong công tác khám, chữa bệnh, điều trị cho bệnh nhân, bác sĩ nào cũng như vậy, khi bệnh nhân khỏi bệnh, ổn định, được ra viện, là điều hạnh phúc nhất.

Phó Tổng biên tập báo Tiền Phong Phùng Công Sưởng trao đổi, trong quá trình công tác, đối mặt với những ca bệnh nặng, điều gì làm bạn day dứt nhất?

Theo Đồng Phú Khiêm, mặc dù đã tiếp xúc nhiều nhưng không thể quen được cảm giác thông báo đến người nhà những bệnh nhân không thể chữa trị. “Sau mỗi lần như vậy chúng tôi luôn phải nhìn lại để rút ra bài học kinh nghiệm, trăn trở có phương pháp nào tốt hơn không? Cách nào để không còn trường hợp tương tự, tăng cơ hội cứu sống bệnh nhân. Đây cũng là tiền đề để bắt đầu cho các công trình nghiên cứu khoa học, nỗ lực tìm ra các phương pháp hiệu quả mới để điều trị cho các bệnh nhân”, bác sĩ Khiêm nói.

Tiến sĩ Chu Đức Hà cho biết luôn tự hào khi là một cán bộ nghiên cứu trẻ được đào tạo bài bản trong nước. “Tôi đạt học vị tiến sĩ năm 2019 khi tròn 30 tuổi, là tiến sĩ trẻ nhất Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. Tôi đồng thời cũng tự hào là sinh viên chính quy dưới 3 mái trường đại học là Đại học Nông nghiệp Hà Nội, Đại học Kinh tế Quốc dân, và Đại học Hà Nội. Mặc dù là tiến sĩ với ba bằng đại học, tôi hiện nay vẫn đang là sinh viên năm 2 của Đại học Luật Hà Nội”, Tiến sĩ Chu Đức Hà cho biết.

Tại sao bạn lựa chọn khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ? (Trần Danh Tùng, Khoa điện, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội)

Doanh nhân Nghiêm Tiến Viễn: Công nghệ là lĩnh vực mà tôi được đào tạo và làm việc trong suốt thời gian dài. Do đó, khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ là một điều tự nhiên đến với tôi. Tuy nhiên, ở thời điểm bắt đầu, tôi cũng phân vân giữa một vài hướng đi. Tôi cũng trăn trở với những vấn đề mà đất nước đang đối mặt như về nông nghiệp, tài chính…

Cuối cùng tôi đã chọn một sản phẩm thuần số, là phần mềm sử dụng như dịch vụ (SaaS). Lựa chọn này là tối ưu ở thời điểm đấy, bởi vì sản phẩm số là phương án cần ít vốn đầu tư ban đầu nhất. Khác với nông nghiệp hay các lĩnh vực khác sẽ cần rất nhiều vốn. GoStream ra đời đã đón làn sóng livestream trên mạng xã hội như Facebook và Youtube.

Bạn gặp khó khăn, thách thức gì trong việc thành lập và phát triển doanh nghiệp? Bằng cách nào để vượt qua những khó khăn đó? (tran_hoang_viettel@gmail.com)

Doanh nhân Nghiêm Tiến Viễn: Ở thời điểm thành lập, tôi đã từ bỏ một công việc tốt ở Hà Nội để về Nghệ An. Đây là một quyết định khó khăn, và vấp phải nhiều sự hoài nghi từ gia đình, bạn bè. Động lực lớn nhất để tôi ra quyết định đó là mong muốn thoát khỏi vòng an toàn để va chạm nhiều hơn nữa.

Khi bạn ở trong một công việc ổn định, bạn sẽ chỉ sử dụng những điều bạn đã biết để áp dụng vào công việc chứ khó phát triển được những kỹ năng mới. Và tôi không muốn chọn cuộc sống như vậy. Tôi muốn thay đổi môi trường, chọn một hướng đi khác hẳn để khám phá những khả năng khác của bản thân.

Việc quyết định về Nghệ An là một cái duyên với quê hương. Ban đầu tôi định chọn Đà Nẵng hoặc TPHCM để làm điểm dừng chân tiếp theo. Tuy nhiên đúng lúc đang lưỡng lự thì báo Nghệ An đã mời tôi về theo diện thu hút nhân lực. Và như vậy tôi cũng quyết định về Nghệ An để mong muốn đóng góp phần nào cho tỉnh nhà.

Khi về Nghệ An rồi, tôi nhìn thấy tiềm năng về phát triển công nghệ của tỉnh. Nghệ An không quá xa Hà Nội, có đường bay đi các thành phố lớn, đất rộng và dân số lớn trong khi không có nhiều các công ty công nghệ. Các cấp ban, ngành của tỉnh cũng hết lòng hỗ trợ các đơn vị khởi nghiệp đặc biệt là lĩnh vực công nghệ.

Nhận thấy cơ hội đó, tôi đã quyết định mở công ty khởi nghiệp tại Nghệ An. Khó khăn lớn nhất khi khởi nghiệp ở quê đó là nguồn nhân sự không được như kì vọng, cả về số lượng lẫn chất lượng. Trong suốt một thời gian dài, chúng tôi rất chật vật để xoay xở tuyển những nhân sự chất lượng trong ngành công nghệ.

Hiện tại, chúng tôi có một nửa nhân sự là thu hút từ các thành phố lớn như Hà Nội và TPHCM, một nửa là đào tạo từ sinh viên các trường trên địa bàn.

Nhân đây, tôi cũng mong muốn những bạn trẻ Nghệ An muốn về quê để làm việc, khởi nghiệp và để xây dựng quê hương thì hãy mạnh dạn thực hiện. GoStream sẽ luôn bên cạnh giúp đỡ các bạn trẻ.

Anh có kế hoạch và mục tiêu gì cho năm 2021? (tathutrang_89_76@gmail.com)

Tiến sĩ Chu Đức Hà: Năm 2021 là bắt đầu cho giai đoạn tiếp theo của đất nước 2021 – 2025. Vì vậy, rất nhiều thời cơ và thách thức đang chờ đón tôi và nhóm nghiên cứu. Chúng tôi đã có những kế hoạch và sự chuẩn bị kỹ càng cho việc đăng ký các đề tài phù hợp với tầm vóc của thanh niên. Đồng thời, tiếp tục hướng đến việc chọn tạo thành công các giống lúa ứng phó với biến đổi khí hậu để phục vụ bà con vùng chịu thiệt hại của thiên tai.

Đây có lẽ là kế hoạch dài hạn của nhóm nghiên cứu chúng tôi tại Viện Di truyền Nông nghiệp. Trên tất cả, nhiệm vụ mà tôi được các anh chị Viện Di truyền Nông nghiệp và gia đình giao phó trong năm 2021 là lập gia đình.

Được biết, chị là đồng tác giả sáng chế quốc tế năm 2018: Oligomeric vaccine from plants by S-tag- S-protein fusions. World Intellectual Property Organization. Patent Number. Chị có thể chia sẻ cụ thể về sáng chế này được không? Sáng chế này đã được ứng dụng vào thực tiễn chưa và có ý nghĩa thế nào đối với cuộc sống? (Trần Hiền Lương, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội)

Nhà khoa học Hồ Thị Thương: Cùng với hai thầy của tôi là GS Udo Conrad và TS. Phan Trọng Hoàng (Viện Di truyền Thực vật và Nghiên cứu cây trồng, IPK, CHLB Đức), trong sáng chế này, chúng tôi đã phát minh ra một phương pháp sản xuất protein oligomer trong tế bào nhân thực bằng cách đồng biểu hiện của hai protein dung hợp trong tế bào nhân thực, bao gồm 1 protein dung hợp S-Tag, trong đó protein có thể là kháng nguyên hoặc kháng thể và một protein dung hợp S-protein- tp.

Sáng chế có mục tiêu là tìm ra một chiến lược tiêm chủng hiệu quả và nhanh chóng cũng như một phương pháp dễ dàng để sản xuất các protein oligomer trong tế bào nhân thực, ứng dụng cho việc phát triển vaccine, trong đó có vaccine phòng chống cúm gia cầm A/H5N1.

Cúm gia cầm thể độc lực cao là bệnh truyền nhiễm cấp tính có tốc độ lây lan nhanh với tỉ lệ gây chết cao trong đàn gia cầm bị bệnh. Dịch cúm gia cầm liên tục tái phát hàng năm với tốc độ lây lan nhanh và diễn biến phức tạp. Hàng chục triệu gia cầm và thuỷ cầm đã bị chết hoặc bị tiêu huỷ gây thiệt hại kinh tế nặng nề cho ngành chăn nuôi. Việc chủ động được nguồn vaccine phòng chống cúm gia cầm sẽ giảm chi phí cho nền kinh tế và chủ động đáp ứng nhanh nhu cầu khi có các biến chủng virus mới xuất hiện tại Việt Nam. Một vaccine cúm tiểu đơn vị tiềm năng được phát triển dựa vào kháng nguyên HA có cấu trúc phù hợp, được kỳ vọng sẽ tạo ra đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ.

Trong công bố trước của Phan Trọng Hoàng và cộng sự (2013), HA trimer được chứng minh là có khả năng kích thích đáp ứng miễn dịch tốt trên động vật thí nghiệm. Với mục tiêu tăng cường tính sinh miễn dịch của kháng nguyên HA tái tổ hợp, chúng tôi đã phát minh ra một phương pháp sản xuất HA dạng oligomer từ các HA dạng trimer trong thực vật thông qua việc đồng biểu hiện protein HA trimer S-tag với S protein-tp.

Protein HA oligomer tạo ra đã được chứng minh có khả năng kích thích sản sinh kháng thể IgG đặc hiệu HA và kháng thể trung hòa mạnh mẽ hơn protein HA trimer.

Kết quả này cho thấy tiềm năng ứng dụng của phương pháp sản xuất protein oligomer thông qua việc dung hợp S-tag và S-protein trong việc phát triển vaccine trong tương lai.

Bạn mong muốn đóng góp sức trẻ của mình thế nào đối với sự phát triển của đất nước? (nguyenhoang_tran89@yahoo.com)

Doanh nhân Nghiêm Tiến Viễn: Là một người trẻ, tôi rất mong muốn đóng góp sức mình cho sự phát triển chung của đất nước. GoStream đã có những hành động cụ thể, đó là khởi nghiệp tại Nghệ An. GoStream hiện có trụ sở chính tại Nghệ An với 25 nhân sự và văn phòng đại diện ở TPHCM. Chúng tôi liên tục thu hút các bạn trẻ Nghệ An từ các thành phố lớn về làm việc tại Nghệ An để cùng chung tay xây dựng tỉnh nhà. Mong muốn của GoStream là xây dựng được một hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở Nghệ An và hướng đi này đang được các cấp chính quyền rất ủng hộ và hỗ trợ về mặt chính sách.

Mảnh ghép mà chúng tôi cần nhất hiện tại là các bạn trẻ dám nghĩ, dám làm, dám dấn thân về quê lập nghiệp. Về quê không có nghĩa là sản phẩm của bạn chỉ phục vụ trong địa bàn tỉnh. GoStream đã và đang phục vụ tốt thị trường toàn quốc và hoàn toàn có thể tự tin vào sự thành công ở thị trường quốc tế.

Chắc hẳn thực hiện nhiệm vụ chống dịch COVID-19 vừa qua là khoảng thời gian xa nhà lâu nhất. Vậy bác sĩ có thể chia sẻ đến bạn đọc Tiền Phong quãng thời gian đó? Gia đình đã có những ủng hộ như thế nào với anh? (Lý An An, Cổng thông tin Điện tử Thánh Gióng)

Bác sĩ Đồng Phú Khiêm: Đúng là khoảng thời gian tham gia chống dịch là lần tôi xa nhà lâu nhất. Theo quy định về phòng chống dịch, các bác sỹ trực tiếp điều trị bệnh nhân là những người nguy cơ lây nhiễm rất cao, vì vậy cần phải thực hiện cách ly tại đơn vị điều trị bệnh nhân. Đồng thời sau khi hoàn thành nhiệm vụ và trước khi trở về với gia đình, cộng đồng cần được cách ly thêm ít nhất 2 tuần, có kết quả xét nghiệm âm tính mới được về.

Trong khoảng thời gian cách ly như vậy sự quan tâm động viên từ người thân, bạn bè và cả từ cộng đồng là động lực rất lớn để chúng tôi hoàn thành nhiệm vụ. Sự động viên về tinh thần và cả những vật chất là các phương tiện phòng hộ, phương tiện giúp hỗ trợ điều trị, hay đơn giản là nhưng ly trà sữa, những cốc cà phê gửi từ cộng đồng này là nguồn động viên khích lệ rất lớn, khiến chúng tôi cảm thấy tự tin hơn, quyết tâm hơn trong cuộc chiến này.