Theo The Guardian, các nhà cung cấp thuốc lớn trên web đen gần đây đã bắt đầu tự nguyện cấm giao dịch nhóm thuốc giảm đau opioid tổng hợp, vì cho rằng nó quá nguy hiểm.
Theo Cơ quan xử phạt quốc gia Anh Quốc, các đại lý trên web đen đã “loại bỏ” loại thuốc này, và liệt nó vào một trong số các mặt hàng có nguy cơ quá cao để giao dịch.
Tại sao fentanyl lại nguy hiểm đến vậy?
Fentanyl là loại thuốc tổng hợp do một nhà hóa học người Bỉ điều chế ra vào những năm 1950.
Loại thuốc này thường được kê cho những người mắc ung thư và các chứng đau mãn tính, và nó được bán hợp pháp ở Úc dưới nhiều loại với giá vài đô la mỗi loại. Fentanyl đã gây ra một cuộc khủng hoảng trên khắp nước Mỹ và Canada trong những năm gần đây.
Vì tính chất được tổng hợp tự nhiên, dễ dàng sản xuất hàng loạt mà không phải phụ thuộc vào mùa cây anh túc nên loại thuốc này bắt đầu được sản xuất như một thuốc giảm đau giá rẻ.
Nhưng rắc rối lớn nhất đối với loại thuốc này chính là tác dụng cực mạnh của nó. Nó được cho là mạnh hơn heroin từ 30 đến 50 lần, và mạnh gấp 100 lần so với morphine, nên thường được gọi là “thuốc xác sống”.
Năm ngoái, trong một phát biểu với trang tin News.com.au, giáo sư David A Scott, Chủ tịch Trường Cao đẳng gây mê Úc và New Zealand (ANZCA) cho biết: “Fentanyl thường được sử dụng trong gây mê trong hơn 30 năm qua nhưng với liều dùng rất nhỏ, so với khi nó được sử dụng như một loại thuốc bất hợp pháp.
“Các chuyên gia gây mê ưu thích sử dụng fentanyl bởi vì nó giúp gây mê một cách nhanh chóng và cũng hết hiệu lực sau một khoảng thời gian tương đối ngắn. Những phiên bản khác của thuốc cũng có thể được điều chế từ những hàm lượng thuốc khá mạnh, nhưng được sử dụng trong chăm sóc y tế với tác dụng cung cấp một liều thấp, từ từ để duy trì một mức nền không đổi của hàm lượng fentanyl”.
Chắc chắn, các loại thuốc giảm đau opioid hiện có đang gây tổn hại nhiều hơn bất kỳ loại thuốc nào. Trong một số trường hợp, chúng có thể gây tử vong.
Giáo sư David A Scott giải thích:"Mọi người chọn nó vì lý do tương tự như khi họ dùng các opioid khác như heroin. Nó là một chất ma tuý mạnh và vì vậy sẽ tạo ra một mức độ hưng phấn nếu sử dụng một liều lượng lớn".
Theo giáo sư Scott, những người có nguy cơ cao nhất là những người sử dụng thuốc lậu, họ dùng fentanyl mà vô tình không biết nó đã được trộn lẫn với một liều lượng heroin nhỏ, hoặc những người thiếu hiểu biết về sức mạnh khủng khiếp của thuốc.
Ông nói: "Với hàm lượng cao, thuốc sẽ có tác dụng như heroin hay morphine, tạo ra cảm giác hưng phấn. Bạn phải nhớ một số người bị phụ thuộc vào thuốc, họ tìm mua heroin để có cảm giác hưng phấn, và dễ dẫn đến quá liều. Và nếu mua phải một loại thuốc mạnh, đặc biệt là những hỗn hợp bất hợp pháp, không được kiểm soát chất lượng, điều này thậm chí còn nguy hiểm hơn. Thuốc sẽ gây khó thở cho người sử dụng, bất tỉnh và cuối cùng là ngừng thở. Nên rất cẩn trọng với các loại fentanyl lậu và việc sử dụng nó một cách bất hợp pháp, bởi vì nó rất mạnh. Khoảng cách để đạt được sự hưng phấn vừa đủ và việc ngừng thở là quá mong manh với nguy cơ tử vong quá cao.”
Tại Úc, thị trường chợ đen đã phát triển mạnh trong vài năm qua. Chỉ có dưới 2.000 ca tử vong liên quan đến ma túy trong năm 2016, nhưng các chuyên gia lo sợ tình trạng này đang lan rộng.
Tháng 4 năm ngoái, Lực lượng Biên giới Úc (ABF) đã triển khai các sĩ quan không gian mạng để chống lại việc buôn bán các loại thuốc tổng hợp như fentanyl trên web đen, nơi một liều có thể được bán lại với giá 100 đô la.
Động thái này liên quan tới một cảnh báo nghiêm trọng từ phía các đối tác của Mỹ, khi cho rằng Úc có thể đang hướng đến một đại dịch sử dụng ma túy quá liều.
Phát biểu trước tập đoàn truyền thông News Corp, cựu chỉ huy lực lượng Biên giới Úc Roman Quaedvlieg, cho biết:"Fentanyl đã gây tử vong cho rất nhiều người trên khắp Bắc Mỹ trong một vài năm và chúng tôi lo sợ, giờ đây điều tương tự có thể xảy ra ở Úc".
Theo trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, hơn 72.000 người Mỹ đã tử vong do sử dụng thuốc quá liều trong năm 2017, tăng hơn 20.000 trường hợp so với năm 2001. Số ca tử vong liên quan đến opioid tổng hợp bao gồm fentanyl tăng gấp đôi so với năm 2016 và hiện nay đã lên tới 30.000 ca.
