“Mái nhà chung” của người yêu quốc tế ngữ
Cuối tháng 7 năm 2020, Không gian sinh hoạt cộng đồng Quốc tế ngữ Esperanto - KK (phiên âm theo tiếng Esperanto được đọc là “kôkô”) đã được khai trương tại 57 Trần Quốc Toản, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. “Việc có được một địa điểm để các nhà Quốc tế ngữ có thể gặp mặt, tương tác, trao đổi và học hỏi lẫn nhau là sự khao khát lớn lao của các nhà Quốc tế ngữ Việt Nam qua nhiều thế hệ. Đây là nơi có vai trò rất quan trọng trong việc thu hút sự chú ý, quan tâm của cộng đồng bên ngoài giới Esperanto, để có thể quảng bá và giới thiệu ngôn ngữ, văn hóa Esperanto; qua đó giới thiệu nét đặc trưng, thanh lịch, truyền thống lịch sử của đất nước, con người Việt Nam, đặc biệt là mảnh đất, con người Hà Nội ra thế giới, góp phần nhỏ bé vào công tác đối ngoại nhân dân của Thủ đô; góp phần vào phong trào Quốc tế ngữ thế giới, một phong trào vì hòa bình, coi tất cả các dân tộc trên thế giới đều là anh em, không có chiến tranh và bạo lực”, chị Trịnh Huyền, đại diện nhóm điều hành KK cho biết.
Với mục tiêu đó, nửa năm qua, tại địa điểm này, KK đã tổ chức các khóa học tiếng Esperanto trực tiếp và online, các buổi nói chuyện về quốc tế ngữ, triển lãm, thư viện, hoạt động ngoại khóa… Mỗi lớp học ở đây thường có từ 20-25 học viên. Các học viên đến từ khắp các tỉnh thành trong cả nước. Người làm giáo viên, bác sỹ, nhân viên ngân hàng, có cả các em học sinh 14-15 tuổi và học viên trên 90 tuổi. Tất cả đều được miễn phí.
“Tôi biết đến Quốc tế ngữ chưa lâu nhưng thấy đây là ngôn ngữ rất hay. Nếu trên thế giới có thứ gì đó ngăn cách mọi người với nhau thì đó chính là ngôn ngữ. Và chính Esperanto là ngôn ngữ xoá nhòa rào cản đó. Hơn nữa, so với tiếng Việt và tiếng Anh, tôi thấy nó còn dễ học hơn”, anh Đinh Hoàng Lộc (24 tuổi), học viên của lớp học tại KK chia sẻ.
Tham gia giảng dạy chính ở các lớp học Esperanto là cô gái trẻ Trần Hoan, một người trẻ tiêu biểu cho phong trào Quốc tế ngữ ở Việt Nam. Ngay từ năm thứ nhất đại học, Hoan đã biết và theo học Esperanto. Sau khi tốt nghiệp trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội, Hoan bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc và theo đuổi Esperanto. Cô tham gia Hội Quốc tế ngữ toàn cầu và trở thành tình nguyện viên ở nhiều nước trên thế giới. “Nhờ đó, tôi cảm thấy mình đã trưởng thành nhiều hơn trong quá trình làm việc với bạn bè quốc tế, đặc biệt là những thanh niên châu Âu trong tổ chức, quản lý, giáo dục và đào tạo. Những trải nghiệm, kinh nghiệm ấy chắc chắn sẽ rất hữu ích cho tôi khi hoạt động trong các phong trào thanh niên tại Việt Nam”, Trần Hoan cho biết.
Nhờ những đóng góp tích cực cho phong trào thanh niên Quốc tế ngữ, năm 2015, Hoan được nhận Bằng khen của Liên hiệp các Tổ chức hữu nghị Việt Nam. Cô cũng vinh dự được bầu làm Chủ tịch của Tổ chức Thanh niên Quốc tế ngữ toàn cầu.
“Tôi muốn chứng minh cho mọi người thấy, Esperanto là một ngôn ngữ thực tế giúp chúng ta có nhiều cơ hội học tập, trau dồi kinh nghiệm hơn. Cho đến nay, tôi vẫn muốn thay đổi cách nhìn nhận của các bạn trẻ Việt Nam và châu Á về Esperanto. Qua đó, thanh niên sẽ yêu thích Esperanto hơn và cùng chung tay để phát triển, mở rộng tầm ảnh hưởng của ngôn ngữ này”, Trần Hoan tâm niệm.
Con đường ngắn nhất để ra thế giới
Một điểm đặc trưng khiến ngôn ngữ này được lòng nhiều người đó là rất dễ học. “Ngôn ngữ này khác với các ngôn ngữ tự nhiên là không có ngoại lệ trong ngữ pháp và từ vựng, không phải chia động từ rắc rối như tiếng Pháp, không có 6 cách như tiếng Nga và không viết một đàng phát âm một nẻo như tiếng Anh. Chữ viết thì theo mẫu tự Latinh quen thuộc với mọi người. Chỉ cần học vài buổi cũng đã có thể giao tiếp cơ bản”, chị Nguyễn Thị Phương Mai, Chủ tịch Hội Quốc tế ngữ Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Quốc tế ngữ Việt Nam phân tích.
Gần 25 năm bén duyên với Quốc tế ngữ, là người từng tham gia rất nhiều đại hội Quốc tế ngữ trên toàn thế giới, chị Phương Mai cho biết, trong các sự kiện của Quốc tế ngữ không hề có phiên dịch, dù đến từ Anh, Pháp, Mỹ hay Việt Nam thì cũng đều nói một ngôn ngữ chung là Esperanto. Và khi đã dùng chung một ngôn ngữ thì mọi người đều coi nhau như anh em một nhà.
“Chính tôi là người đã trải nghiệm điều đó. Năm 1997, khi mới bắt đầu học Quốc tế ngữ, tôi đã đánh liều viết thư tay sang Nhật ngỏ ý muốn tham dự đại hội Quốc tế ngữ của nước bạn. Tôi rất bất ngờ khi họ lập tức gửi lời mời. Và khi sang đó, dù không biết tiếng Nhật, không có người quen, chỉ biết duy nhất tiếng Esparento nhưng tôi vẫn được họ tiếp đón như người nhà, hoàn toàn miễn phí”, chị kể.
Bản thân chị Trịnh Huyền cũng có những trải nghiệm thú vị ngay từ những buổi đầu làm quen với Quốc tế ngữ. “Sau buổi học tiếng Esperanto thứ 3, tôi đã nhận được nhiệm vụ tiếp một đoàn khách từ cộng đồng Quốc tế ngữ ở nước ngoài sang Việt Nam. Tôi đã đưa họ đi chơi vòng quanh phố cổ, hồ Hoàn Kiếm, giới thiệu văn hoá Việt Nam… Mặc dù thỉnh thoảng bí từ, tôi vẫn phải dùng tiếng Anh, vẫn phải mang từ điển ra tra từ, nhưng mọi người vẫn rất vui vẻ, như thể đã quen biết nhau từ lâu. Họ còn nhiệt tình dạy tôi một số từ mới và mời tôi sang thăm đất nước họ”, chị kể.
Phong trào Quốc tế ngữ ở Việt Nam mở ra cơ hội cho những người trẻ bước ra thế giới 
Hội Quốc tế ngữ Hà Nội thu hút nhiều thành viên từ mọi ngành nghề, lứa tuổi Nhiều bạn trẻ khi tìm đến Quốc tế ngữ thường băn khoăn là học để làm gì, học xong làm sao xin được việc khi mà ở Việt Nam ngôn ngữ này chưa thông dụng. Tuy nhiên, theo chị Trịnh Huyền, việc biết Quốc tế ngữ lại mang đến cho các bạn trẻ một cơ hội rất lớn khi xin việc ở nước ngoài. “Nếu học tiếng Anh, tiếng Pháp có thể khó xin việc ở các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, thì khi tham gia cộng đồng Quốc tế ngữ, bạn dễ dàng tìm được việc như giáo viên dạy tiếng, biên dịch, làm tình nguyện viên cho các hội Quốc tế ngữ của các nước… Nói chung, nếu các bạn trẻ đang tìm kiếm cơ hội để ra thế giới thì Esperanto chính là tấm giấy thông hành hiệu quả nhất”, chị Trịnh Huyền nói.
Esperanto là ngôn ngữ quốc tế được bác sĩ Zamenhof, người Ba Lan sáng tạo ra và công bố năm 1887. Ước muốn của vị bác sĩ này là một khi con người có ngôn ngữ chung, mọi xung đột sẽ giảm đi và con người sẽ ứng xử với nhau trong hoà bình. Trải qua 134 năm, Esperanto đã liên tục phát triển ra khắp các châu lục, trở thành phương tiện giao tiếp thông thường của nhiều thế hệ những người sử dụng Quốc tế ngữ trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, nói là mới mẻ nhưng thật ra Hội Quốc tế ngữ Việt Nam đã được thành lập năm 1957. Hiện nay, Hội trực thuộc Liên hiệp các Tổ chức hữu nghị Việt Nam.
