Gần 3 năm trước, ngày 16/10/2017, ông Bình bị Viện KSND Tối cao khởi tố tội danh trên theo Khoản 3, Điều 296 Bộ luật Hình sự năm 1999. Ông Bình được tại ngoại, cấm đi khỏi nơi cư trú. Ngày 30/11/2019, ông Bình được tạm đình chỉ điều tra để Phân viện Khoa học Hình sự (Bộ Công an) tại TP.Hồ Chí Minh giám định một số hồ sơ liên quan vụ án.
Ngày 11/5/2020, Phân viện Khoa học hình sự tại TP Hồ Chí Minh có kết quả giám định. Đến ngày 3/8, ông Mai Văn Linh, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao ký quyết định hủy bỏ quyết định tạm đình chỉ điều tra để phục hồi điều tra.
Theo hồ sơ tố tụng, năm 2012, TAND tỉnh Sóc Trăng xử phúc thẩm vụ kiện ly hôn chia tài sản giữa ông Đặng Văn Muôn và bà Trần Thị Lẫm. Theo phán quyết, ông Muôn được sở hữu căn nhà nhưng phải trả cho bà Lẫm hơn 1,7 tỷ đồng.
Sau khi có bản án, bà Lẫm làm đơn yêu cầu thi hành án nhưng rút đơn, cam kết không khiếu nại về sau. Tuy nhiên, khi biết chồng cũ bán nhà cho bà Nguyễn Thị Ngọc (ngụ địa phương), thì bà Lẫm làm đơn khởi kiện gửi đến TAND TP Sóc Trăng yêu cầu tòa tuyên hủy hợp đồng mua bán nhà giữa ông Muôn và bà Ngọc, đồng thời áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời cấm giao dịch mua bán tài sản liên quan là căn nhà ở phường 6, TP Sóc Trăng.
Thẩm phán Nguyễn Văn Thanh Bình được Chánh án TAND TP Sóc Trăng lúc bấy giờ là ông Võ Hoàng Anh (sau này là Phó Chánh án TAND tỉnh Sóc Trăng) phân công thụ lý vụ kiện. Tháng 2/2013, ông Bình ký quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời cấm ông Muôn và bà Ngọc chuyển nhượng, mua bán căn nhà.
Trước quyết định này, bà Ngọc làm đơn khiếu nại kèm theo các tài liệu chứng minh bà Lẫm không còn liên quan đến căn nhà. Tuy nhiên, Chánh án TAND TP Sóc Trăng đã bác khiếu nại của bà.
Do quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, bà Ngọc không làm được thủ tục sang tên nhà đất cho người khác và phải đền tiền cọc 2 tỷ đồng. Bà Ngọc gửi đơn yêu cầu TAND TP Sóc Trăng bồi thường cho bà theo Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
Theo cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao, bà Lẫm không còn quyền lợi liên quan đến căn nhà của ông Muôn. Bản án đã tuyên ông Muôn được quyền sở hữu toàn bộ căn nhà. Khi bà Lẫm gửi đơn khởi kiện, theo quy định pháp luật, tòa phải trả đơn; nếu nhận đơn thì phải xác minh đủ căn cứ thụ lý hay không. Ông Bình đã không xác minh mà vẫn thụ lý vụ kiện này.
Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao nhận định, thẩm phán Bình biết rõ quyết định của mình là sai trái nhưng vì động cơ cá nhân trong công vụ nên đã bất chấp pháp luật.
Hậu quả từ quyết định trái luật của ông Bình khiến bà Ngọc phải chịu tiền phạt cọc 1,9 tỷ đồng do không bán được nhà. Ngoài số tiền phạt cọc thì bà Ngọc còn yêu cầu tòa án bồi thường 5,9 tỷ đồng. Từ đó, cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao xác định hành vi ra quyết định trên của ông Bình là trái pháp luật.