Nơi yên nghỉ của Hải Thượng Lãn Ông vừa được UNESCO vinh danh
TPO - Nơi yên nghỉ của đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác nằm ở núi Minh Tự, phía trước là dòng sông Ngàn Phố ở huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh). Vừa qua UNESCO đã vinh danh Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác.
Lê Hữu Trác (SN 1724-1791) tên thật là Lê Hữu Huân, hiệu Hải Thượng Lãn Ông. Đại danh y Lê Hữu Trác sinh ra và lớn lên trong gia đình khoa bảng ở làng Liêu Xá, huyện Đường Hào (nay thuộc huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên). Tuy nhiên, cuộc đời ông chủ yếu gắn bó vùng đất quê ngoại ở Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh - nơi ông không màng đến công danh phú quý.
Hải Thượng Lãn Ông là bậc đại danh y không chỉ giỏi về y thuật, nhân thuật, mà còn là nhà tư tưởng, nhà khoa học lớn, nhà giáo dục, nhà văn bậc thầy của dân tộc Việt Nam. Ông luôn tìm tòi nghiên cứu, chữa bệnh, làm thơ và là tác giả của nhiều bộ sách lớn có giá trị như Hải Thượng y tông tâm lĩnh, Thượng kinh ký sự...
Quần thể di tích Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác trải dài trên một cung đường gần 8 km, bao gồm khu mộ cùng tượng đài của Đại danh y ở xã Sơn Trung, chùa Tượng Sơn ở xã Sơn Giang và Khu nhà thờ Hải Thượng Lãn Ông ở xã Quang Diệm.
Sinh thời ông thường thả diều trên đỉnh núi Giả và hồ Sen. Trước khi đại danh y mất, ông dặn dò con cháu diều rơi ở đâu thì mai táng ông ở đó. Vị trí diều rơi chính là nơi mộ ông bây giờ, nằm ở chân núi Minh Tự, xã Sơn Trung. Trong ảnh là những cánh diều sáo tranh tài tại Lễ hội Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác năm 2023.
Lê Hữu Trác mất ngày 15 tháng Giêng năm Tân Hợi 1791, thọ 67 tuổi. Ngôi mộ nằm ở chân núi Minh Tự, đầu hướng lên đỉnh cao nhất của dãy, chân mộ chiếu thẳng vào dãy núi Trường Sơn. Nơi đây được trồng một khóm trúc nhỏ vừa có mục đích là làm dấu khi diều rơi xuống, vừa thể hiện khí chất ngay thẳng, thanh cao của Lê Hữu Trác.
Nơi an nghỉ của Hải Thượng Lãn Ông có địa thế tuyệt vời. Nơi có khe nước không bao giờ cạn, trước mặt là sông Ngàn Phố nước trong xanh, xung quanh là đồi núi.
Sau nhiều thăng trầm lịch sử, nơi Hải Thượng Lãn Ông an nghỉ đã được tôn tạo khang trang vào năm 2004.
Từ vị trí lăng mộ, vượt qua hơn 260 bậc thang lên đỉnh núi cao là khu tượng đài. Công trình tượng đài nằm trên đỉnh núi Minh Tự, lọt thỏm giữa rừng xanh bạt ngàn.
Tượng đài Lê Hữu Trác nằm trên núi cao, được dựng với hơn 1.600 tấn đá cẩm thạch. Khu tượng đài có dòng chữ “Đức - Lưu - Quang” khắc trên tảng đá nguyên khối nặng hơn 17 tấn. Phía sau tượng đài có 2 bức phù điêu khắc ghi những lời răn dạy của Đại danh y về y đức, y thuật.
Quần thể Khu di tích Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác tại huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa - lịch sử về đại danh y.
Ngày 21/11, phiên họp Đại hội đồng Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) lần thứ 42 đã thông qua nghị quyết phê chuẩn danh sách các “Danh nhân văn hóa và sự kiện lịch sử niên khóa 2024-2025”, trong đó có hồ sơ kỷ niệm 300 năm ngày sinh của danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác.
