Kiêng cho nước, cho lửa
Theo quan niệm dân gian, nước và lửa tượng trưng cho tài lộc, may mắn. Vì vậy, trong ngày mùng 1 tránh việc đi xin nước, xin lửa và đặc biệt kiêng cho nước, cho lửa. Nếu phạm phải điều này, tức là mất lộc trong cả năm, tiền bạc làm ra cũng không giữ được. Thậm chí, gặp phải điều xui xẻo, tai hoạ.
Trong tục xưa còn có lệ thuê người gánh nước vào sáng mùng 1 Tết. Những người gánh nước cũng được mừng tuổi, cả chủ nhà lẫn người gánh thuê cả năm sẽ đều may mắn.
Kiêng mai táng
Vào ngày mùng 1, gia đình nào có tang cũng sẽ cất khăn tang 3 ngày để tránh xui xẻo và đón năm mới trọn vẹn niềm vui. Nếu chẳng may có người nhà mất vào ngày mùng 1, gia chủ sẽ không phát khăn tang mà để đợi đến sáng mùng 2 mới phát tang và mai táng. Những gia đình có tang đều tránh đi chúc Tết, thăm hỏi gia đình người khác.
Kiêng đánh thức người khác vào sáng mùng 1
Nếu đi chúc Tết sáng mùng 1, gặp gia chủ đang ngủ, khách không nên đánh thức họ dậy mà đợi người đó tỉnh táo mới được chúc. Nhiều người cho rằng làm như vậy sẽ khiến người ta bị “trù ẻo” cả năm phải nằm trên giường.
Người nhà cũng không đánh thức nhau dậy vào sáng mùng 1 vì quan niệm người nằm ngủ sẽ chịu sự thúc giục về công việc, cuộc sống trong suốt năm.
Kiêng quét nhà
Kiêng quét nhà ngày Tết chính là một trong những tục lệ đã được lưu truyền lâu đời cho đến ngày nay. Từ những điển tích xưa, người dân quan niệm, quét nhà 3 ngày Tết là sẽ quét hết đi tiền tài, may mắn và vận đỏ trong năm mới. Vì thế mà trong ngày 30 Tết, dù cho có bận rộn đến đâu đi nữa mọi người cũng sẽ cố gắng dọn dẹp, quét nhà cửa trước giao thừa để tránh 3 ngày Tết phải quét nhà cửa. Nếu nhà bẩn mọi người chỉ nhặt rác mà không động đến chổi quét nhà.
Ở Nam Bộ người ta còn cho rằng khi đã quét sạch nhà cửa thì sẽ cất chổi đi. Nếu như gia đình nào mà những ngày Tết bị mất chổi thì cả năm đó sẽ bị trộm vào nhà trộm của cải.
Kiêng vay mượn tiền bạc
Nhiều người cho rằng không nên vay mượn tiền bạc vào những ngày đầu xuân năm mới. Bởi sự vay mượn báo hiệu điềm xấu, sự túng thiếu sẽ đến với người đi vay mượn trong cả năm tới. Bên cạnh đó, mọi người tránh nhắc nợ nhau vào ngày đầu xuân năm mới.
Kiêng động tới dao, kéo
Dao kéo là những vật mang sát khí, do đó nên hạn chế động vào chúng trong ngày đầu năm, nhất là mùng 1 Tết. Để khắc phục điều này, các gia đình nên cất bớt dao kéo, chỉ nên để lại những cái cần dùng.
Kiêng giặt quần áo vào mùng 1, mùng 2
Theo quan niệm dân gian, hai ngày đầu năm là ngày sinh thủy thần, do đó kiêng giặt quần áo sẽ giúp tránh mạo phạm thần thánh, dẫn đến xui xẻo. Ngoài ra nên tránh mặc quần áo màu đen - trắng bởi hai màu này tượng trưng cho sự tang tóc, điều xui xẻo. Do đó, vào ngày Tết mọi người thường mặc những bộ quần áo mới với nhiều màu sắc sặc sỡ như đỏ, vàng, mong muốn một năm mới gặp nhiều may mắn, vui vẻ.
Kiêng sử dụng kim chỉ
Người xưa quan niệm rằng, việc may vá trong năm mới sẽ khiến gia chủ vất vả, khổ sở, chịu cảnh thiếu trước hụt sau trong năm đó. Nhiều người còn quan niệm rằng, phụ nữ có thai đụng tới kim chỉ trong ngày mồng 1 Tết sẽ gặp xui cho con.
Kiêng ăn cháo, kiêng một số món ăn vào sáng mùng 1 Tết
Bởi, người xưa cho rằng chỉ có những gia đình nghèo khổ mới phải ăn cháo, do đó ngày mùng 1 Tết nên nấu cơm để ăn. Bên cạnh đó, sáng ngày đầu năm, muôn thần sẽ tề tựu, việc ăn cơm nóng cũng thể hiện sự tôn kính với tổ tiên và các vị thần linh.
Trong những ngày đầu năm, người Việt thường không ăn thịt vịt, thịt chó, cá mè, mực, ốc,… vì theo quan niệm dân gian, những món ăn này sẽ mang tới điềm xấu. Ngoài ra, một số vùng còn không ăn tôm vì sợ đi giật lùi như tôm, từ đó công việc sang năm sẽ lùi chứ không tiến.
Không đi chúc Tết sáng mùng 1
Người xưa quan niệm tránh đi chúc Tết sáng đầu năm vì không muốn xông đất nhà người khác. Với người Việt Nam, người xông đất rất quan trọng, ảnh hưởng đến cả gia đình trong một năm. Do vậy, ngày mùng 1 Tết thường chỉ đi thăm họ hàng, người thân.
Kiêng cãi vã, va chạm ngày đầu năm
Vào những ngày Tết, mọi người thường cố giữ hòa khí, không tranh cãi, gắt gỏng dù có khó chịu đến thế nào để cả năm vui vẻ, hòa thuận và đoàn kết. Những ngày này dù trẻ nhỏ có nghịch ngợm, phạm lỗi thì người lớn cũng chỉ cười xòa bỏ qua, tránh quát mắng, lớn tiếng.
Đặc biệt là những người có cãi vã, xích mích từ trước thì cũng tránh va chạm gây bất hòa trong những ngày đầu năm.
Ngoài ra, tránh những cảm xúc tiêu cực như khóc lóc, buồn tủi, bực tức. Nếu bất đắc dĩ phải rơi vào hoàn cảnh không vui, chúng ta nên cố gắng kìm chế để hưởng thụ một năm mới trọn vẹn niềm vui bên người thân, bạn bè, gia đình. Và đặc biệt trong ngày Tết nếu ai khóc, buồn bã và bực tức thì cả năm sẽ phải khóc, có nhiều chuyện buồn, lo lắng, suy nghĩ. Vì thế người ta kiêng kỵ điều này để tránh gặp phải xui xẻo cả năm.
*Mọi thông tin trong bài chỉ có tính chất tham khảo!
