Nhập nhằng giới tính

> Lắng nghe học sinh nói

Các xét nghiệm và giám định nhiễm sắc thể sẽ biết được từ sớm việc lưỡng tính ở trẻ.  Ảnh: L.N .

Tìm lại chính mình

Dẫn đứa “con trai” 10 tuổi của mình đến Khoa Di truyền BV Từ Dũ TP HCM thăm khám, chị Nguyễn Thị M. 36 tuổi ở Bình Dương cho biết, lúc mới sinh cháu cả nhà phát hiện vùng kín của trẻ có dấu hiệu bất thường.

Tuy nhiên, ai cũng nghĩ do bẩm sinh nên không quan tâm. Đến khi bé 10 tuổi, chị Minh phát hiện “con trai” của mình giống như con gái, hay tè dầm, mỗi lần đi tiểu tiện thường ngồi.

Thấy lạ chị đưa cháu đến khoa di truyền thăm khám, các bác sĩ cho biết con chị bị “lưỡng tính giả”. Bác sĩ Phùng Như Toàn- Khoa Di truyền BV Từ Dũ cho biết, trường hợp con của chị Minh là lưỡng tính giả ở nam, nghĩa là bộ nhiễm sắc thể vẫn là XY như mọi đàn ông khác, nhưng bộ phận sinh dục lại giống nữ.

“Nguyên nhân là hoóc môn nam testosteron và MIS - một chất cần cho sự phát triển giới tính nam - không được tiết ra đủ”- bác sĩ Toàn cho biết.

Lê Thị L.A, 15 tuổi ở quận Gò Vấp (TP HCM) rầu rĩ khi được đưa đi tư vấn tại bệnh viện, vì thấy mình ngày càng giống đàn ông. Đã 15 tuổi nhưng L.A ngực không phát triển và đặc biệt không có kinh nguyệt.

Tại khoa Di truyền BV Từ Dũ, sau khi làm xét nghiệm và giám định lại nhiễm sắc thể, các bác sĩ cho biết, L.A. là nam. Mẹ của L.A. chị Hoàng Thị Thủy, cho biết: “Tôi rất sốc khi biết tin này, nhưng phải tìm cách để trả lại giới tính đúng cho con”.

Không chỉ trong giấy khai sinh của L.A. giới tính được ghi là “nữ” mà trong mắt mọi người từ 15 năm qua L.A. cũng được xem là “cô bé dễ thương”.

Khoa Di truyền BV Từ Dũ, mỗi ngày tiếp nhận vài trường hợp như vậy đến khám và tư vấn về giới tính.

Theo các bác sĩ, có nhiều cháu lúc mới sinh ra không phát hiện được lưỡng tính nên trong giấy khai sinh vẫn nghiễm nhiên ghi giới tính “nam” cho dù con gái, hoặc “nữ” cho dù là con trai.

Bác sĩ Mai Bá Tiến Dũng- Phó Khoa Nam học BV Bình Dân TPHCM cho biết, nơi đây vừa tiếp nhận “anh” Nguyễn Văn H. 32 tuổi, với giới tính không rõ ràng.

Theo lời bệnh nhân lúc mới sinh H. giống con gái nên khi đặt tên có kèm chữ “Thị” nhưng đến lúc dậy thì H. ngày càng giống nam hơn nên đã đi đòi lại giới tính chính xác.

Sau nhiều năm gian truân, thuyết phục lãnh đạo xã nơi anh ở anh đã được đổi chữ lót từ “Thị” thành “Văn”. Tại khoa Nam học, anh H. được các bác sĩ chỉnh lại bản năng đàn ông của mình, bởi theo các bác sĩ nhiễm sắc thể của H. là nam (XY).

Cần được can thiệp sớm

Theo bác sĩ Mai Bá Tiến Dũng, có rất nhiều dạng người lưỡng tính như: lưỡng tính giả ở nữ, nghĩa là bệnh nhân là nữ, có buồng trứng nhưng do tuyến thượng thận sản xuất quá nhiều hoóc môn nam nên bộ phận sinh dục ngoài bị nam hóa.

Trường hợp nam hóa nặng có thể tạo nên đoạn niệu đạo - âm vật giống như người nam có tinh hoàn ẩn. “Nguyên nhân thường gặp nhất là hội chứng thượng thận sinh dục. Một số trường hợp do mẹ có dùng thuốc chứa androgen khi mang thai, mẹ bị u nam hóa buồng trứng”- bác sĩ Dũng nói.

Trong khi đó, lại xuất hiện bệnh nữ hóa có tinh hoàn. Đó là người bệnh có tinh hoàn và có bộ nhiễm sắc thể XY, là đàn ông nhưng cơ quan sinh dục ngoài không biệt hóa thành dương vật.

Họ có âm đạo nhưng thường bị tịt một đầu, không có tử cung, vòi tử cung có nhưng kém phát triển. Đến khi dậy thì, ngực lớn lên nhưng không hành kinh, các tinh hoàn thường ở trong bụng hay ống bẹn.

Những trường hợp này thường gọi là lưỡng tính giả ở nam nhưng thực tế những người này vẫn xem mình hoàn toàn là “gái” do có bộ phận sinh dục ngoài như người nữ, lại được nuôi dạy như con gái.

Theo bác sĩ Tiến Dũng với những trường hợp lưỡng tính giả nếu can thiệp sớm, có thể giúp bệnh nhân trở lại là những người bình thường.