>> Bắt tạm giam Nguyên Bí thư Huyện ủy ở Bắc Ninh
 |
| Lò gạch ở huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. Ảnh: CTV. |
Lúng túng hành chính, mạnh tay hình sự?
Nhiều năm trước, hàng trăm lò gạch dọc con sông Đuống thuộc địa bàn huyện Gia Bình (Bắc Ninh) là nguồn thu nhập chính của nhiều hộ dân địa phương, song chính những lò gạch này lại gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.
Tháng 8-2006, để hạn chế tác hại cho sản xuất nông nghiệp, UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành quyết định yêu cầu các chủ lò gạch chỉ được phép đốt lò từ 1-10, và kết thúc vào 10-3 năm sau.
Ngày 15-6-2009, Chủ tịch UBND huyện Gia Bình Nguyễn Văn Hải ký công văn gửi UBND tỉnh Bắc Ninh, đề nghị cho phép 439 khẩu lò trên địa bàn được đốt một mẻ chớp nhoáng, trong thời gian sau khi thu hoạch xong lúa Xuân, từ 18-6 đến 25-6, với lý do thời điểm này hầu hết các chủ lò đã tập kết gạch mộc vào lò, nếu không đốt lò trước khi lũ lên, gạch mộc sẽ hỏng, thiệt hại ước tính trên 329 tỷ đồng. Hơn nữa, việc đốt lò thời gian này không ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.
Đề xuất trên không được lãnh đạo tỉnh chấp nhận. Ngày 16-6-2009, theo chỉ đạo của tỉnh, Huyện ủy và UBND huyện mời lãnh đạo 5 xã và một số phòng ban họp bàn dừng việc đốt các lò gạch. Tuy nhiên, đêm 17-6 và ngày hôm sau, nhiều lò gạch ở Gia Bình đã đồng loạt nổi lửa. Từ việc này, 6 tháng sau, nguyên Bí thư Huyện ủy Trần Thế Thụ đã bị khởi tố, bắt giam.
Quan điểm cột tội
Theo cáo trạng, tháng 6-2009, ông Thụ đã chỉ đạo hai cuộc họp giữa các cơ quan chức năng của huyện để ra quyết định trái với tỉnh, cho phép các lò gạch được đốt từ ngày 18 đến 22-6-2009; chỉ đạo thu tiền các chủ lò (tổng số hơn 7,7 tỷ đồng). Hành vi này dẫn đến hậu quả các chủ lò gạch phải bồi thường thiệt hại sản xuất nông nghiệp cho nông dân gần 18 triệu đồng; gây thất thu thuế trên 1,5 tỷ đồng; gây khiếu kiện kéo dài...
Cáo trạng cũng cáo buộc, trong năm 2008, ông Thụ đã có các hành vi tương tự, chỉ đạo thu tiền của các chủ lò gạch gần 3,7 tỷ đồng, và các chủ lò gạch phải đền bù thiệt hại cho nông dân hơn 40 triệu đồng.
Nhiều điều chưa thỏa đáng
Về hành vi "lợi dụng…" của ông Thụ, hiện đang có nhiều tranh cãi. Các vụ án "lợi dụng…" trước nay, bị can đều có hành vi tư lợi. Trong vụ án này, cáo trạng không chỉ ra ông Thụ tư lợi cho bản thân, chỉ nêu ông "thu vén cho lợi ích cục bộ địa phương" (tiền thu của các chủ lò gạch được địa phương sử dụng xây dựng đường giao thông).
Nhiều người theo dõi vụ án cho rằng, việc chỉ đạo cho phép đốt lò của ông Thụ xuất phát từ mong muốn số gạch mộc trị giá 329 tỷ đồng không bị hỏng; xét về mối lợi cho xã hội thì số tiền này lớn hơn rất nhiều lần so với thiệt hại mà cáo trạng nêu; trong trường hợp này, việc truy cứu trách nhiệm hình sự ông Thụ có cần thiết? (Riêng việc quy kết ông Thụ "gây thất thu thuế", Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh đã có văn bản khẳng định hoàn thuế cho các chủ lò là đúng pháp luật, không hiểu sao cáo trạng vẫn cột trách nhiệm ông Thụ vào việc này).
Đông đảo người dân Bắc Ninh chờ phiên tòa được mở, để theo dõi xem các uẩn khúc trên được giải đáp ra sao.
