Đứng tạo dáng cho một bức ảnh làm lịch treo tường, Keito Kobayashi, trong bộ đồng phục của lính cứu hỏa, hướng ánh mắt về nơi xa xăm, đầu ngẩng cao đầy kiêu hãnh. Phần chú thích bên dưới, chàng thanh niên 29 tuổi miêu tả bản thân là một nhân viên địa trắc kiêm lính cứu hỏa bán thời gian "để bảo vệ gia đình và thôn xóm".
Kobayashi, cùng 10 thanh niên khác ở làng Otari, xuất hiện trong bộ ảnh lịch đặc biệt. Bộ lịch này được thực hiện với một mục đích duy nhất là giúp các thanh niên độc thân trong làng nhanh chóng tìm được "ý trung nhân". Kobayashi tâm sự trong phần chú thích rằng anh đang tìm kiếm một người phụ nữ với "nụ cười đẹp" và cùng anh đi du ngoạn vòng quanh thế giới, theo Guardian.
Otari, ngôi làng nằm ở phía tây bắc tỉnh Nagano được mệnh danh là vùng núi Alps của Nhật Bản, cách thủ đô Tokyo hơn 4 tiếng đi bằng tàu hỏa, đang loay hoay đối mặt với vấn đề già hóa dân số và tỉ lệ sinh giảm. Hiện nay dân số của làng chỉ bằng 1/3 so với khoảng 60 năm trước xuống còn 2.795 người. Theo Viện Quốc gia về Nghiên cứu Dân số và An sinh Xã hội, nếu bài toán về dân số không được giải quyết, dân số làng Otari sẽ tiếp tục giảm thêm 32% nữa tới năm 2060.
Tính đến cuối tháng ba năm ngoái, làng Otari chỉ có 275 nam và 218 nữ trong độ tuổi 20 và 30. Phụ nữ trong làng có xu hướng bỏ quê lên thành phố để tìm kiếm việc và mở rộng mối quan hệ, trong khi đó, trách nhiệm "nối dõi tông đường", kế nghiệp việc kinh doanh của gia đình và chăm sóc người già lại níu chân nam thanh niên ở lại làng. Kết quả, nhiều đàn ông ở Otari đến tuổi lập gia đình không thể tìm được vợ.
Làng Otari không phải là địa phương duy nhất ở Nhật Bản đang "đau đầu" vì vấn đề dân số. Theo một nghiên cứu gần đây của chính phủ, một nửa số thị trấn trên khắp nước Nhật đang đứng trước nguy cơ "bị xóa sổ" vì tỉ lệ sinh giảm. Trong báo cáo tựa đề "Local Extinctions", hội đồng chính sách Nhật Bản nhận định các thị trấn và làng mạc sẽ ngừng hoạt động vào năm 2040 nếu số lượng phụ nữ trong độ tuổi 20 - 39 tiếp tục giảm.
'Khoản đầu tư hợp lý'
Đóng vai trò tư vấn cho lãnh đạo trong làng, cựu cán bộ ngoại giao Yuki Nozaki Quilkey đã đề xuất ý tưởng thực hiện bộ ảnh sau khi thấy bộ ảnh lịch nhằm gây quỹ từ thiện của lính cứu hỏa New York thành công vang dội.
Theo cô Yuki, giải pháp giúp làng Otari hồi sinh là thu hút những trí thức trẻ có tay nghề, chán cuộc sống xô bồ nơi phồn hoa đô thị và muốn chuyển về nông thôn sống.
Làng Otari ngập trong tuyết trắng vào mùa đông. Ảnh: Tsugaike Kogen. Ngoài "chiến dịch chống ế" cho thanh niên trong làng, cô Yuki còn là người đứng sau một loạt chương trình hành động giúp Otari "thay máu". Cô đề xuất chuyển những căn nhà lớn bỏ hoang tới những vị trí giao thông thuận tiện hơn để hấp dẫn những doanh nhân trẻ khởi nghiệp. Hai công ty công nghệ năm tới sẽ mở văn phòng làm việc tại một căn nhà có tuổi đời 250 năm vừa được sửa chữa, nâng cấp.
"Đã đến lúc cần bỏ thái độ dửng dưng và thực sự bắt tay vào làm gì đó để tạo ra sự thay đổi", cô Yuki nói. "Bộ ảnh lịch chỉ là bước đầu tiên của quá trình thay đổi tư duy. Đó là khoản đầu tư hợp lý".
"Ở đây hiếm khi anh có cơ hội gặp phụ nữ trẻ, tôi nói theo kinh nghiệm cá nhân đấy nhé!", Kobayashi giải thích lý do anh dễ dàng "tuyển mộ" dàn mẫu nam cho bộ ảnh.
Kể từ khi bộ lịch được phát hành, làng Otari đã nhận được thư hỏi thăm thông tin từ 8 phụ nữ, trong số đó 4 người thậm chí gửi ảnh chân dung và sơ yếu lý lịch tới.
'Tôi không muốn sống độc thân mãi'
"Chúng tôi vẫn chưa có giải pháp đột phá cho tình trạng suy giảm dân số", lãnh đạo làng Hisashi Matsumoto thừa nhận. "Dân số có lẽ sẽ tiếp tục giảm nhưng nếu chúng tôi có thể thuyết phục mỗi gia đình đẻ ba đứa con thì ít nhất cũng có thể ngăn đà giảm".
Các cặp vợ chồng ở Otari mỗi khi sinh con sẽ được chính quyền địa phương "thưởng nóng" một khoản tiền mặt. Chưa kể các bé sau này đi học sẽ hưởng mức học phí thấp. Tuy nhiên, các biện pháp trên không thực sự hiệu quả.
Daniel Hunter, một thanh niên Australia 21 tuổi, đang học nghề ở làng Otari. Ảnh: Guardian. "Trong lúc đó, tôi chỉ mong muốn người dân trong làng sống một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc hết mức có thể. Và chúng tôi sẽ tạo điều kiện để những cư dân mới chuyển đến đây cũng cảm thấy như vậy", ông Matsumoto hứa hẹn.
Daniel Hunter, một thanh niên Australia 21 tuổi đang học nghề xây dựng ở Otari, đã yêu ngôi làng này ngay từ lần đầu tiên đến đây. Hunter vẫn độc thân nhưng đó không phải là động cơ chính thúc đẩy chàng thanh niên làm mẫu cho bộ ảnh lịch. Hunter chỉ muốn quảng bá hình ảnh cho ngôi làng anh yêu quý.
"Đây là một cơ hội để cho mọi người thấy có người nước ngoài đang sống vui vẻ ở làng Otari", Hunter nói và tiết lộ năm nào cha mẹ anh cũng sang Nhật nghỉ đông với con trai. "Tôi nghĩ mình sẽ ở đây lâu đấy, nhưng cũng có lúc tôi ước giá như không khí náo nhiệt hơn một chút".
Thanh niên làng Otari sẵn sàng thử đủ cách để tìm nửa kia của mình nhưng nếu bảo họ rời bỏ quê nhà thì câu trả lời sẽ là không.
"Tôi sẽ không chuyển lên thành phố vì còn bận điều hành việc kinh doanh của gia đình", Fujiwara, chàng trai tháng 5 trong bộ lịch, nói. "Trong trường hợp, tôi chuyển đến một nơi có nhiều phụ nữ hơn thì cũng phải cạnh tranh với nhiều đàn ông hơn mà thôi".
Không ai kỳ vọng rằng bộ lịch sẽ thu hút phụ nữ trẻ đổ về làng và tất cả thanh niên địa phương sẽ thoát ế rồi những đứa trẻ kháu khỉnh sẽ đồng loạt ra đời. Nhưng anh Fujiwara hy vọng Otari sẽ được nhiều người biết đến hơn.
"Tôi từng sống ở Tokyo hồi học đại học và tôi nhớ mình đã mệt mỏi như thế nào mỗi sáng bắt tàu điện ngầm đến trường", Kobayashi nói. "Còn ở đây cuộc sống hoàn toàn không có chỗ cho sự căng thẳng... Tôi chưa bao giờ nghĩ tới việc rời bỏ quê hương. Nhưng mà tôi cũng không muốn độc thân thế này mãi", Kobayashi băn khoăn.
