Trung tâm sinh lý Thần kinh lâm sàng thuộc khoa Nội Thần kinh, bệnh viện Quân y 175 là một trong những đơn vị tiên phong trong việc triển khai điều trị bằng TMS. Trong đó, nhóm bệnh nhân trầm cảm được điều trị với kích thích từ trường xuyên sọ với chuỗi kích thích Theta- burst tại đơn vị cho thấy sự cải thiện đáng kể trong việc điều trị. Hơn 90% bệnh nhân tham gia điều trị cho thấy sự cải thiện đáng kể thông qua các đánh giá lâm sàng và từ chính cảm nhận của người bệnh.
 |
Theo ThS. BS Hoàng Tiến Trọng Nghĩa, Trưởng khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Quân y 175, Kích thích Theta- burst (TBS) là một dạng kích thích từ trường xuyên sọ được phát triển gần đây và đã được FDA (Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) chứng nhận để điều trị trầm cảm. Điều trị với TBS tại bệnh viện Quân y 175 khác với điều trị kích thích từ trường xuyên sọ lặp lại rTMS truyền thống như thế nào và đối tượng bệnh nhân có thể được hưởng lợi từ hình thức điều trị mới này? Cùng nhau đến với những thông tin dưới đây để tìm hiểu.
Theo BS Lý Minh Đăng, bác sĩ điều trị khoa Nội Thần kinh cho biết, trầm cảm ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại bởi nhiều yếu tố tác động môi trường xã hội và môi trường sống. Đặc điểm chính của trầm cảm là khí sắc trầm dai dẳng, và cảm thấy mất hứng thú. Một người được xem là bị trầm cảm khi có ít nhất 5 trong 9 triệu chứng sau và kéo dài ít nhất hai tuần (theo DSM V- Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần, phiên bản thứ năm):
1) Tâm trạng buồn bã, chán nản gần như cả ngày: Có thể nhận biết chủ quan qua cảm giác buồn chán, trống rỗng hoặc khách quan bởi người khác (ví dụ như thấy người bệnh hay khóc…).
2) Giảm hứng thú hoặc niềm vui trong hầu như tất cả mọi hoạt động.
3) Giảm hay tăng cân một cách đáng kể mà không phụ thuộc vào chế độ ăn (thay đổi hơn 5% trọng lượng cơ thể) hoặc giảm hay tăng cảm giác thèm ăn so với mọi ngày.
4) Mất ngủ hay ngủ quá mức.
5) Quá kích động hoặc quá chậm chạp (có thể quan sát bởi những người khác chứ không đơn thuần là cảm giác chủ quan.
6) Mệt mỏi hoặc cảm giác mất năng lượng.
7) Cảm giác vô dụng, tội lỗi quá mức hoặc ảo tưởng mỗi ngày.
8) Giảm khả năng suy nghĩ, tập trung, thiếu quyết đoán.
9) Suy nghĩ thường xuyên về cái chết, có ý định tự tử lặp đi lặp lại nhiều lần.
Hơn thế nữa, trầm cảm cũng đã được chứng minh là xuất hiện khi có nhiều bệnh lý đi kèm với các bệnh lý thực thể. Trong số này có các bệnh về tim mạch, tiểu đường, viêm khớp, hen suyễn và loãng xương.
 |
Kích thích Theta burst
Trong quy trình kích thích Theta- burst tại bệnh viện Quân y 175, bệnh nhân được ngồi trên ghế và cuộn kích thích từ được đặt trên đầu họ tại vị trí cho phép thiết bị phát xung từ trường kích thích vào các vùng não chứa các cấu trúc thần kinh được cho là có liên quan đến sự xuất hiện của các triệu chứng trầm cảm- vỏ não trước trán lưng bên. Khi phiên TBS bắt đầu, cuộn kích thích từ sẽ phát ra các trường điện từ điều hòa hoạt động thần kinh của các cấu trúc não bên dưới một cách an toàn nhưng giúp giảm đáng kể các triệu chứng trầm cảm.
Ưu điểm của kích thích Theta Burst
TMS và đặc biệt là Kích thích Theta- burst mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân đang điều trị trầm cảm, bao gồm các ưu điểm:
Hiệu quả được công nhận
Theo thời gian, TBS trong điều trị trầm cảm đã được chứng minh là có hiệu quả làm giảm sự xuất hiện và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng trầm cảm. Sự kết hợp giữa hiệu quả và khả năng dung nạp đối với nhiều bệnh nhân đã giúp nó có được sự công nhận FDA.
Trái ngược với các hình thức TMS truyền thống, Kích thích Theta- burst cho phép điều trị TBS kích thích trực tiếp các vùng sâu hơn của não, làm tăng hiệu quả điều trị.
Khả năng dung nạp cao
Giống như điều trị TMS, điều trị trầm cảm bằng kích thích TBS không gây ra bất kỳ tác dụng phụ đáng kể hoặc lâu dài nào. Điều này làm cho TBS đặc biệt thích hợp cho những bệnh nhân đang gặp phải các tác dụng phụ của các hình thức điều trị khác, chẳng hạn như kích thích điện hoặc thuốc chống trầm cảm .
Quy trình điều trị ngắn gọn nhưng vẫn hiệu quả
Ưu điểm nổi bật của Kích thích Theta- burst là các phiên điều trị được rút ngắn so với TMS: bệnh nhân điều trị tại khoa Nội Thần kinh, bệnh viện Quân y 175 với TMS truyền thống thường kéo dài từ 20 - 40 phút trong khi phương TBS được áp dụng gần đây thực hiện trong khoảng hơn 3 phút, giúp dễ dàng hơn trong việc chủ động sắp xếp thời gian của bệnh nhân.
Điều này cho phép nhiều bệnh nhân có lịch trình bận rộn tranh thủ thu xếp thời gian điều trị trong khi vẫn có thể duy trì các công việc hằng ngày như làm việc, học tập, chăm sóc gia đình và các hoạt động khác của họ. Điều này đặc biệt quan trọng vì quá trình điều trị kéo dài vài tuần, thường kéo dài từ 4 đến 5 tuần, sau đó là các đợt điều trị duy trì với tần suất ít hơn.
Phối hợp tốt với các phương pháp điều trị khác
Đây là một phương pháp điều trị không xâm lấn và có thể kết hợp với các hình thức điều trị trầm cảm khác như thuốc chống trầm cảm, liệu pháp nhận thức hành vi. Trên thực tế, điều trị TBS kết hợp thuốc chống trầm cảm có thể nâng cao hiệu quả tổng thể của kế hoạch điều trị, từ đó mang lại kết quả tốt hơn khi so sánh với một liệu trình điều trị thuốc độc lập.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng trầm cảm là nguyên nhân số một gây ra tình trạng khuyết tật kéo dài, khiến trầm cảm trở thành yếu tố tàn tật hàng đầu khiến tuổi thọ của một người bị rút ngắn. Đây cũng là bệnh tật gây ra gánh nặng chăm sóc đứng thứ ba trên thế giới và được dự đoán sẽ trở thành một trong những nguyên nhân hàng đầu vào năm 2030.
