Spider-Man: No Way Home là phim thứ ba trong loạt tác phẩm về Người Nhện, lần này do Tom Holland vào vai nhân vật Peter Parker.
Gần sáu năm về trước, Vũ trụ điện ảnh Marvel (MCU) lần đầu giới thiệu nhân vật Người Nhện đến với vũ trụ siêu anh hùng trong bộ phim Captain America Civil War. Thay vì đi theo lối mòn từ hai phiên bản Người Nhện trước đó (lần lượt do Tobey Maguire và Andrew Garfield thủ vai) với câu chuyện mở đầu đã quá quen thuộc: Một cậu học sinh thông minh bị nhện phóng xạ cắn và phải đối mặt với cái chết của người bác Ben yêu dấu, lần này Người Nhện của Tom Holland lại bị vứt vào một trận chiến giữa các siêu anh hùng. Vì thế nên ngay từ lúc đầu, Peter Parker mới này chưa tạo được sự gần gũi như những đàn anh của mình. Tuy nhiên điều này đã dần thay đổi qua từng phần phim Spider-Man Homecoming, Far from Home và mới đây nhất là No Way Home.
Có thể thấy sự trưởng thành của Người Nhện thông qua cấu trúc Hành trình người hùng (Hero’s Journey) của Joseph Campbell (1904 - 1987, nhà văn, học giả nổi tiếng người Mỹ). Về cơ bản, đây là một cấu trúc kể chuyện phổ biến, trong đó một nhân vật phải đương đầu với những xung đột và nghịch cảnh để đạt được thứ họ mong muốn, vinh quang trở về nhà và trở thành một con người mới. Đây chính là cuộc hành trình người hùng của Peter Parker trên con đường học làm Người Nhện thực thụ thay vì chỉ đơn thuần là một danh xưng. Cậu có một khởi đầu non nớt, vụng về trong Homecoming, tiếp đến là sự tiến bộ vượt bậc trong kĩ năng và cả suy nghĩ trong Far from Home, và cuối cùng là chạm đáy tuyệt vọng rồi vươn lên trở thành một Người Nhện đích thực trong No Way Home.
Có nhận xét cho rằng nhân vật Người Nhện của Tom Holland là phiên bản được “nuông chiều” nhất so với hai phiên bản còn lại. Song, No Way Home đã thử thách cậu bằng cách tước đoạt đi mọi thuận lợi, ép cậu phải đối mặt với hậu quả của việc làm người hùng giấu mặt. Điều này làm đảo lộn cuộc sống thường ngày lẫn tương lai sau này của cậu và tất cả những người có liên luỵ. Bộ phim đã đẩy bi kịch lên mức cao nhất để dạy cho Peter Parker trẻ cái giá của việc làm Người Nhện, đó là sự đơn độc và hi sinh lợi ích bản thân để phục vụ cho lợi ích chung.
Dù đau buồn là thế nhưng tấn bi kịch này vẫn giữ lại chút từ bi cho Peter: Lần đầu tiên trong sự nghiệp làm anh hùng cậu đã được gặp hai phiên bản già dặn hơn của bản thân đến từ vũ trụ khác cũng với những câu chuyện khác để rồi cậu có thể tìm được sự an ủi và những bài học đắt giá từ hai người “anh” của mình. Sự xuất hiện của hai Người Nhện tiền nhiệm là một điều kiện cần cho sự phát triển của Peter trẻ vì họ có vai trò như một chiếc phanh hãm không cho cậu đi vượt lằn ranh đạo đức và trở thành kẻ sát nhân.
Tôi cho rằng mặc dù “hành trình người hùng” của mỗi chúng ta sẽ ngày càng mang tính cá nhân hơn, nhưng nó lại có ý nghĩa kết nối con người lại với nhau, những người đã học được lòng trắc ẩn, kiên nhẫn và sự đồng cảm qua những hành trình giống nhau. Và chỉ khi biết bỏ qua những hình mẫu con người mà ta nên trở thành, tập trung vào mẫu người ta muốn hoặc có thể trở thành, thì khi đó ta mới thực sự là người kể chuyện của đời mình. Chỉ như vậy mới phá bỏ được mọi chuẩn mực, khuôn mẫu trong cuộc sống và thực sự được tự do để tồn tại.
Nhân vật Người Nhện trong MCU đã cho ta thấy dù cho được đứng ngang hàng cùng với những vị thần và pháp sư tối thượng có khả năng thay đổi thực tại, cậu vẫn chỉ là một cậu nhóc có những vấn đề đời thường không khác những con người bình thường chúng ta là bao. Cậu cũng có một gia đình để yêu thương, cũng phải lo lắng về việc được vào đại học mong muốn của mình. Như cựu Trưởng ban biên tập của Marvel Axel Alonso từng nói: “Khi bạn thấy một nhân vật mặc trang phục xanh và đỏ kín từ đầu đến chân, đó có thể là bạn, đó có thể là bất cứ ai”. Bạn, tôi, hay bất cứ ai cống hiến cuộc đời mình vì một mục đích cao cả hơn đều có thể trở thành “Người Nhện”.
Spider-Man: No Way Home không chỉ là cái kết hoàn hảo cho bộ ba phần phim của Tom Holland để mở ra một chương mới mà còn là lời tri ân gửi tới hai Người Nhện tuổi thơ của phần lớn người hâm mộ. Từng câu thoại trong phim có thể hiểu như là lời hỏi thăm của chính những nhân vật tuổi thơ đó gửi gắm tới các cô/cậu bé từng dõi theo họ từ thuở bé giờ đã trưởng thành với những trách nhiệm riêng của bản thân. Bộ phim đã đưa nhân vật Người nhện của MCU về đúng với quỹ đạo của mình, đó là một người hùng giấu mặt đơn độc và bị người đời nghi hoặc nhưng vẫn quyết tâm đứng lên và tạo hi vọng cho người khác kể cả khi cậu tuyệt vọng nhất. Bởi “Sức mạnh to lớn đi kèm với trách nhiệm lớn lao”.
