Chủ đầu tư “siêu dự án” tháo chạy
Đầu năm 2007, được UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt dự án Khu đô thị sinh thái Chánh Mỹ với tổng diện tích 372,55ha, tọa lạc tại phường Chánh Mỹ, thành phố Thủ Dầu Một. Tỉnh cũng giao cho Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) làm chủ đầu tư dự án. Lúc bấy giờ, HUD đã triển khai thi công đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật với sản lượng thực hiện 462 tỷ đồng/962 tỷ đồng giá trị dự toán phần xây lắp toàn dự án, đạt 48%. Đơn vị này cũng triển khai đầu tư một số dự án thành phần, bao gồm nhà ở cho người thu nhập thấp, khu biệt thự ven sông Sài Gòn, 33 ô công viên cây xanh.
Được biết, tổng chi phí đầu tư vào dự án đến hiện tại khoảng 1.052 tỷ đồng. Do trong quá trình thực hiện dự án gặp khó khăn, HUD đã nhiều lần kiến nghị UBND tỉnh Bình Dương cho phép Doanh nghiệp này được phân lô bán nền, điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án và thực hiện đầu tư các dự án thành phần theo từng giai đoạn cho phù hợp với nhu cầu về nhà ở. HUD cũng xin dừng thực hiện giai đoạn 2 và hoàn trả lại một phần diện tích giai đoạn 1 và toàn bộ đất giai đoạn 2.
Sau đó, “siêu dự án” được phân lô bán nền vẫn không khả thi, một lần nữa HUD tiếp tục kiến nghị UBND tỉnh Bình Dương thu hồi chủ trương đầu tư và các quyết định giao đất cho công ty này đối với diện tích khoảng 230ha. Do không thể “ôm” nổi một dự án đô thị quá lớn, HUD đã “tháo chạy”. Khi chủ đầu tư HUD “bỏ của chạy lấy người”, một doanh nghiệp vừa “thôi nôi” là Công ty cổ phần phát triển đô thị Nam Á (thành lập năm 2017) đến xin nhận tiếp quản, tự thỏa thuận hoàn trả các chi phí đã bỏ ra cho nhà đầu tư cũ.
Tuy nhiên, do chủ đầu tư cũ là HUD để lại số nợ quá lớn khiến chủ đầu tư mới chưa thể thống nhất được phương án giải quyết để ôm “siêu dự án” này. Theo thông tin từ phía Cục Thế tỉnh Bình Dương, dự án Khu đô thị Chánh Mỹ hiện đang nợ đọng số tiền thuế rất lớn (số tiền nợ gần bằng kinh phí đầu tư dự án). Theo thông kê thuế từ năm 2014, số tiền sử dụng đất chưa nộp, bị truy thu là hơn 648 tỷ đồng. Cũng chính thời điểm này, phía chủ đầu tư HUD không thể gánh được nợ và các khó khăn khác buộc phải “tháo chạy”.
Những hệ lụy từ “siêu dự án” bỏ hoang
Để thực hiện dự án Khu đô thị Chánh Mỹ, các cơ quan chức năng đã phải giải tỏa 1.314 hộ dân. Tuy nhiên, tính đến nay, chủ đầu tư mới chỉ thu hồi mặt bằng của 973 hộ với diện tích 305,2 ha, trong đó có 34,4 ha đất công. Tại dự án này, một số hàng mục như đường, hệ thống thoát nước, cột đèn chiều sáng… đã được thi công nhưng sau đó ngưng lại và đến nay các công trình đã xuống cấp, không thể sử dụng.
Theo quan sát của PV Tiền Phong, “siêu dự án” hàng trăm ha đất tại đây ngoài một vài công trình đầu tư dang dỡ, bên trong dự án là bãi cỏ hoang. Người dân địa phương đem trâu, bò vào chăn thả. Tại đây, một tòa nhà được chủ đầu tư xây dựng để làm trụ sở Ban Điều hành dự án, do không sử dụng, lâu ngày khiến tòa nhà xuống cấp, hoang tàn. “Có thể do nhằm thu hút người dân, chủ đầu tư đã cho xây dựng trụ sở mới UBND phường Chánh Mỹ, trường học. Tuy nhiên, trụ sở các đơn vị này nằm sâu trong diện tích hoang của của án khiến người dân khó tìm. Người dân địa phương đến trụ sở thành phố còn gần và dễ hơn đến phường vì quá xa”, một người dân bày tỏ.
Trong khi đó, ông Ng.V.T (một người dân sống tại dự án) cho biết thêm, người dân sống tại dự án đô thị Chánh Mỹ gặp rất nhiều khó khăn. Ông T. nói: “Dự án treo hơn chục năm khiến cuộc sống chúng tôi bị đảo lộn. Khu tái định cư chưa được cấp sổ, xây dựng nhà và sửa sang lại nhà không được khiến người dân rất thiệt thòi. Trước đây, khi dự án chưa hình thành, chúng tôi có đất canh tác hoa màu để sinh sống. Thế nhưng, hiện tại đất bị thu hồi hết không còn để trồng trọt, đời sống gặp khó khăn vì phải tìm việc khác để làm”.
“Do dự án đầu tư đứt đoạn, các công trình chưa hoàn thiện, hệ thống thoát nước chưa có nên mỗi lần mưa xuống là nước ngập vào nhà. Cứ mưa xuống là nhà ngập nước, dù vậy chúng tôi không biết cầu cứu vào đâu. Rất nhiều hệ lụy từ dự án gây ra, người dân đến chính quyền địa phương để phản ánh nhưng không ai giải quyết. Cơ quan chức năng “đá bóng” trách nhiệm, chủ đầu tư dự án hiện tại cũng không biết là ai nên khi muốn phản ánh cũng không biết đi đâu”, bà Tr.T.V (người dân sống ở dự án đô thị Chánh Mỹ) cho biết thêm.
Hỏi những người dân sống xung quanh dự án Khu đô thị Chánh Mỹ, họ cho biết rất nhiều hộ dân bị thu hồi đất nhưng đến nay vẫn chưa nhận tiền đền bù, có trường hợp đã nhận nhưng chưa đủ. Sau khi bị thu hồi đất, một số hộ dân tái định cư tại chỗ nhưng do không có đất canh tác nên phải đi làm thuê. Trong khi đó, nhiều hộ dân khác rời địa phương để tìm đến các vùng đất khác để thuê đất canh tác. “Chủ đầu tư dự án bỏ chạy, hàng trăm ha đất bỏ hoang, chúng tôi nhìn thật xót xa. Những tưởng dự án sẽ giúp người dân khá hơn nhưng hiện tại đời sống người dân quanh dự án bị đảo lộn”, ông Đ.T.L (một người dân phường Chánh Mỹ) thở dài.
Liên quan đến “siêu dự án” đô thị bỏ hoang, đại diện chính quyền phường Chánh Mỹ cho biết, người dân sống tại dự án có đến chính quyền địa phương phản ánh những khó khăn, vướng mắt và phường đã ghi nhận. UBND phường Chánh Mỹ đã hỗ trợ về mặt pháp lý cho người dân trong phạm vi thuộc thẩm quyền. “Dự án đang được một chủ đầu tư mới tiếp quản và đang từng bước đầu tư xây dựng trở lại. Hiện tại vẫn còn một số hộ dân chưa thỏa thuận được giá đền bù nên chưa đến nhận tiền”, đại diện phường Chánh Mỹ cho biết.
Cục Thuế tỉnh Bình Dương cho biết, đơn vị này đã ra đến 9 thông báo thu tiền sử dụng đất nhưng đến nay, chủ đầu tư mới nộp 35,94 tỷ đồng, tương ứng với khoảng 23ha đất ở được giao. Hiện tại, chủ đầu tư HUD còn nợ thuế đến hơn 648 tỷ đồng. Theo chủ đầu tư, hoạt động kinh doanh của dự án gặp rất nhiều khó khăn, HUD mới triển khai kinh doanh nền thuộc khu 53ha trên tổng diện tích đã nộp tiền sử dụng đất là 23ha.