ĐH Quốc gia là cơ sở giáo dục đại học công lập phát triển theo định hướng đại học nghiên cứu; là trung tâm đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ, nghiên cứu khoa học cơ bản và chuyển giao công nghệ đa ngành, đa lĩnh vực chất lượng cao, được Nhà nước ưu tiên đầu tư phát triển.
ĐH Quốc gia chịu sự quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT, của các bộ, ngành khác và Uỷ ban nhân dân các cấp nơi ĐH Quốc gia đặt địa điểm, theo quy định của pháp luật.
ĐH Quốc gia có tư cách pháp nhân, có con dấu hình Quốc huy và tài khoản riêng; là đầu mối được giao các chỉ tiêu kế hoạch.
Dự thảo nêu rõ, ĐH Quốc gia có 10 nhiệm vụ và quyền hạn:
Trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển, các đề án, dự án quan trọng của Đại học quốc gia sau khi có ý kiến của Bộ Giáo dục và Đào tạo và các bộ, ngành liên quan;
Báo cáo Thủ tướng Chính phủ các quyết nghị của Hội đồng ĐH Quốc gia về việc thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, đề án phát triển của ĐH Quốc gia và các nội dung khác theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ;
Tổ chức các hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế theo quy định của pháp luật; đào tạo bồi dưỡng nhân tài khoa học; chuyển giao tri thức và cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế;
Nghiên cứu, cung cấp luận cứ khoa học cho việc xây dựng chiến lược, chủ trương, chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; đề xuất và thực hiện các chương trình nghiên cứu khoa học trọng điểm quốc gia;
Quản lý, điều hành sử dụng, chia sẻ các nguồn lực và cơ sở vật chất dùng chung trong ĐH Quốc gia đảm bảo tính hữu cơ, đồng bộ và hiệu quả; huy động nguồn lực của xã hội để xây dựng ĐH Quốc gia thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học đạt chuẩn quốc tế;
Thực hiện chế độ thông tin, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước; chịu trách nhiệm giải trình trước xã hội và chịu sự kiểm tra, thanh tra của Bộ GD&ĐT, Thanh tra Chính phủ, các bộ, ngành có liên quan, UBND TP Hà Nội và UBND TP Hồ Chí Minh nơi ĐH Quốc gia đặt trụ sở theo quy định;
ĐH Quốc gia có quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cao trong các hoạt động về đào tạo; nghiên cứu khoa học và chuyển giao tri thức; tài chính và tài sản; hợp tác quốc tế; tổ chức bộ máy và nhân sự, được quy định cụ thể trong Quy chế tổ chức và hoạt động của Đại học quốc gia và các cơ sở giáo dục đại học thành viên do Thủ tướng Chính phủ ban hành;
ĐH Quốc gia được thí điểm đào tạo các chương trình mới, các mô hình tổ chức đào tạo, nghiên cứu khoa học mới chưa được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành sau khi có ý kiến của Bộ GD&ĐT và các bộ, ngành có liên quan;
ĐH Quốc gia được làm việc trực tiếp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Khi cần thiết, Giám đốc ĐH Quốc gia báo cáo Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ban, ngành về những vấn đề liên quan đến hoạt động và phát triển của Đại học quốc gia;
Thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn khác do cấp có thẩm quyền giao và theo quy định của pháp luật.
