Ông Saif al-Islam Gaddafi đã bị quân đội ở thị trấn Zintan, phía tây bắc Libya bắt giữ sau cuộc nổi dậy với sự hỗ trợ của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) vào năm 2011. Ông tuyên bố sẽ khởi động một chiến dịch quân sự chống lại các nhóm khủng bố xung quanh thủ đô Tripoli.
Saif Gaddafi từng được xem là người thừa kế chế độ Libya, tốt nghiệp trường Kinh tế London, là con người hiện đại, hòa nhập tốt với giới thượng lưu Anh.
Trong những tuần gần đây, Saif đã tiết lộ với một quan chức Mỹ, rằng ông đang tập hợp lực lượng chiếm quyền kiểm soát thị trấn Sabratha và tuyên bố sẽ chiến đấu với Tripoli.
Một phát ngôn viên của Saif Gaddafi cho biết, năm 2011, sau khi cha bị sát hại, ông đã tuyên bố sẽ ở lại Libya để bảo vệ lãnh thổ hoặc "chết như một con chiên tử vì đạo".
Theo nguồn tin này, các lực lượng chiến đấu tại Sabratha chống lại Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), các băng nhóm di dân bất hợp pháp và các trùm buôn lậu dầu mỏ... là những thành viên chủ chốt ủng hộ Saif al-Islam.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ Saif Gaddafi có nhận được sự hỗ trợ tài chính từ lực lượng nào khác từ bên ngoài hay không.
Các quan sát viên cho biết, họ nghi ngờ việc con trai ông Gaddafi sẽ là mối đe dọa nghiêm trọng đối với thủ đô Tripoli. Thực tế hơn Saif Gaddafi có thể nổi lên như một lực lượng chính trị nếu ông được phép tham gia cuộc bầu cử vào năm tới. Hiện Saif Gaddafi đang bị tòa án hình sự quốc tế buộc tội ác chống lại nhân loại.
Mattia Toaldo, một thành viên chính sách cao cấp của Hội đồng Đối ngoại châu Âu cho biết: "Việc triển khai quân sự tại mảnh đất này không có lợi cho ông ấy. Ông ấy có thể mơ, nhưng ông ấy không thể đi đâu cả".
Libya hiện có hai quốc hội đối nghịch với nhiều tranh chấp giữa các lãnh chúa và giới quân phiệt. Một thỏa thuận mong manh dưới sự hậu thuẫn của Liên hợp quốc nhằm thống nhất đất nước này sẽ hết hiệu lực vào ngày 17/ 12.
Nếu không có sự thỏa thuận giữa các phe phái để sửa đổi và mở rộng hiệp định, có những lo ngại rằng quân đội hùng mạnh hiện nay do tướng Khalifa Hifter, người đứng đầu Quân đội quốc gia Libya (LNA), đang nắm quyền ở phía đông, sẽ tìm cách chiếm Tripoli và lật đổ Thủ tướng Fayez al-Sarraj và chính quyền của ông vốn được Liên hợp quốc hậu thuẫn.
Ông Hifter được Ai Cập, Nga và Các Tiểu vương quốc Arập thống nhất ủng hộ. Trong khi đó, Thủ tướng Fayez al-Sarraj tại cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 2/12 đã yêu cầu của ông Trump củng cố vai trò tích cực hơn của Mỹ, bao gồm đảm bảo an ninh cá nhân cho chính ông và chính phủ của ông, nhưng bị từ chối.
Thỏa thuận do Liên hợp quốc hậu thuẫn năm 2015 đã thất bại trong việc ràng buộc các thành phần tại Libya, gián tiếp tạo ra một hội đồng tổng thống ở Tripoli, được cho là sẽ thành lập một chính phủ thống nhất và Hạ viện ở miền đông Libya được cho là phê chuẩn chính phủ thống nhất, nhưng vẫn chưa làm được như vậy.
Đặc phái viên Liên hợp quốc Ghassan Salamé, người được giao nhiệm vụ tìm cách giữ cho tiến trình hòa bình Libya cho biết, bất kỳ luật bầu cử nào được Libya thông qua phải mở cửa cho tất cả mọi người, kể cả những người trung thành từ chế độ cũ và Saif Gaddafi.
