Theo đó, cơ quan điều tra đề nghị truy tố hai bị can Trần Tiến Tuân (SN 1985, quê Thanh Hoá) và Bùi Quốc Tùng (SN 1986, ở Hà Nội) - là nhà thầu thi công về hành vi “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”.
Theo kết luận điều tra của Công an Hà Nội, ngôi nhà số 41 Cửa Bắc thuộc sở hữu của ông Đỗ Văn Chiu và bà Ngô Thị Đồi, cả hai ông bà đã chết và không để lại di chúc. Bà Nguyễn Thị Vân (SN 1934) là người thuê lại từ năm 1956 đến nay. Do nhà xuống cấp, không đảm bảo an toàn nên bà Vân có đơn xin cải tạo, sửa chữa lại.
Sau khi được chấp thuận, bà Vân ký hợp đồng phá dỡ nhà cũ và đào móng với Trần Tiến Tuân trị giá 16 triệu đồng. Tuân thuê lại Bùi Quốc Tùng và Tùng đã gọi Trần Văn Minh (SN 1979, quê tỉnh Vĩnh Phúc) lái máy xúc thực hiện đào móng. Do biện pháp thi công không đảm bảo kỹ thuật khiến nhà liền kề đổ sập, hậu quả làm 2 người tử vong và 3 người bị thương.
Kết quả giám định xác định nguyên nhân chủ yếu và trực tiếp dẫn đến đổ sập nhà 43 Cửa Bắc là do quá trình đào móng số nhà 41 không thực hiện biện pháp cừ chắn thích hợp để bảo vệ móng với nền đất dưới móng của nhà số 43.
Ngoài ra, việc đào hố móng nhà 41 bằng cơ giới gây rung động, việc vỡ đường ống cấp nước trong quá trình đào móng góp phần làm nhão, thay đổi trạng thái của đất nền dưới móng, làm suy giảm khả năng chịu tải đất nền dưới móng.
Mặt khác, nhà 43 từng cơi nới nâng tâng nhưng không gia cường mở rộng móng trong khi thân nhà này có sơ đồ kết cấu kém ổn định cho nên đã sập đổ đột ngột khi có tác động bất ngờ của tải trọng ngang do việc đào móng nhà 41 gây ra.
Cũng theo kết luận điều tra, Trần Tiến Tuân và Bùi Quốc Tùng là nhà thầu thi công phá dỡ, đào móng nhà số 41 Cửa Bắc nhưng không có bằng cấp chứng chỉ về xây dựng, bản thân chưa được đào tạo qua trường lớp. Trong quá trình thi công, không thực hiện đúng các biện pháp thi công theo hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt, không thực hiện các biện pháp an toàn đối với các công trình xung quanh dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Cùng với việc xác định nguyên nhân dẫn đến sập nhà, kết luận điều tra bổ sung của cơ quan điều tra cũng xác định vai trò, trách nhiệm của Trần Văn Minh – người lái máy xúc làm vỡ đường ống cấp nước trong quá trình thi công đào móng số nhà 41 Cửa Bắc là một nguyên nhân gây sập đổ nhà liền kề (nhà 43 Cửa Bắc) gây hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản.
Theo cơ quan điều tra, mặc dù ông Trần Văn Minh là người lái máy xúc đào móng nhưng hành vi của ông Minh không vi phạm các quy định cụ thể nào về xây dựng trong các lĩnh vực khảo sát, thiết kế thi công, sử dụng nguyên liệu, vật liệu, máy móc… Ông Minh chỉ là người làm thuê, thực hiện chỉ đạo thi công của Trần Tiến Tuân và Bùi Quốc Tùng. Hơn nữa nguyên nhân chủ yếu và trực tiếp dẫn đến đổ sập đột ngột căn nhà 43 Cửa Bắc là do biện pháp thi công xây dựng nhà số 41 không hợp lý, biện pháp thi công thuộc trách nhiệm của nhà thầu và chủ đầu tư. Do đó, hành vi của ông Minh không phạm tội.
Cơ quan điều tra xác định, bà Nguyễn Thị Vân là chủ đầu tư xây dựng công trình 41 Cửa Bắc đã lựa chọn nhà thầu thi công không đủ năng lực thi công công trình khi thuê Tuân và Tùng, không kiểm tra biện pháp thi công, biện pháp an toàn vệ sinh môi trường. Hành vi của bà Vân cấu thành tội “Vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”. Tuy nhiên, hiện bà Vân đã 83 tuổi, sau khi xảy ra vụ án bà Vân cùng gia đình tích cực khắc phục hậu quả, nên Cơ quan CSĐT miễn truy cứu trách nhiệm hình sự.
