Trong y học cổ truyền, toàn bộ cây đào như hoa (đào hoa), quả (đào tử), nhân đào (đào nhân), lá (đào diệp), đào chi (cành đào), rễ (đào căn), nhựa đào đều được sử dụng để làm thuốc chữa bệnh.
Hoa đào có vị đắng, tính bình không độc, có công dụng hạ túc thủy, trừ đàm ẩm, tiêu tích tụ, lợi đại tiện, tiểu tiện, trị phong cuồng.
Tác dụng nổi bật của hoa đào là giảm nếp nhăn, chống lão hóa, làm sáng da.
Hoa đào có tác dụng đẩy lùi lão hóa, giúp da trắng hồng, căng mịn
- Giảm nếp nhăn chống lão hóa: Bạch Chỉ, Bạch Liễm, Bạch Truật mỗi vị 30 g, Bạch phụ tử, Bạch linh bỏ vỏ (khử bì), Bạch tế tân mỗi vị 9g, Bạch cập 15g.
Các vị trên làm khô, tán thành bột mịn, trộn lẫn với bột hoa đào (phơi âm can) đem hòa với lòng trắng trứng gà nặn thành hoàn to bằng đầu ngón tay út, bỏ lọ kín dùng dần. Dùng mỗi tối sau khi rửa mặt, lấy nước ấm hoặc sữa tươi, nước ép bí đao hòa với bột thuốc thành dạng sệt bôi lên mặt thành một lớp mỏng, để khoảng 60 phút rồi rửa lại bằng nước sạch.
- Chữa nám, tàn nhang: Theo “Thiên kim dực phương”: Lấy 250g nụ đào gần nở để tự khô trong bóng râm, Bạch chỉ 30g. Cho hai thứ ngâm trong 1 lít rượu trắng trong vòng một tháng. Mỗi tối trước khi đi ngủ, uống một chén nhỏ (20 – 30ml), và dùng chính rượu đó xoa đều lên mặt. Thực hiện hằng ngày trong vòng một tháng các vết nám, tàn nhang sẽ biến mất.
Ngoài ra, trong Nam dược thần hiệu của Đại y Thiền sư Tuệ Tĩnh cũng ghi lại một số phương thuốc dùng hoa đào để làm đẹp da.
- Làm trắng da toàn thân: Dùng 150 hoa đào, nhân hạt bí đao190g , vỏ quýt 75g, tất cả đều phơi âm can, tán bột mịn, uống ngày 2 lần, mỗi lần khoảng 7,5g với nước ấm sau ăn. Nếu muốn da trắng thì thêm nhân hạt bí đao, còn nếu muốn da đỏ hồng hào thì thêm hoa đào. Uống trong 50 ngày thì da mặt trắng, uống đến 100 ngày thì da dẻ toàn thân trắng hồng.
- Làm sáng da mặt: Vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch lấy hoa đào phơi khô âm can, tán bột; mùng 7 tháng 7 chích lấy máu ở mào con gà trống, trộn với bột hoa đào rồi bôi lên da mặt, sau 2 - 3 ngày màng thuốc bong ra thì da mặt trở nên tươi sáng như hoa.
- Trị trứng cá, mụn nhọt: Hoa đào và nhân hạt bí đao với lượng bằng nhau, phơi khô (hoa đào phơi âm can), tán bột, hòa với mật ong bôi lên vùng da bị mụn. Ngoài ra, để trị mụn nhọt vùng lưng theo “Thánh tễ tổng lục” dùng bột hoa đào hòa với dấm đặc rồi bôi lên vùng lưng có mụn nhiều lần trong ngày.
- Thanh nhiệt tiêu viêm, hoạt huyết hóa ứ, dưỡng da trắng mềm, trị mụn, chống lão hóa: Hoa đào (lấy vào mùa xuân), hoa sen (lấy vào mùa hè), hoa phù dung (lấy vào mùa thu) lượng bằng nhau, phơi khô (âm can) rồi đem tán thành bột mịn. Dùng mỗi tối, lấy thuốc này hòa với mật ong lượng vừa đủ đắp lên mặt, để khoảng 60 phút rồi dùng nước ấm rửa sạch.
Tiến sĩ - Lương y Phùng Tuấn Giang