Bà nói: “Bạn bè tôi phần đông đã qua đời, hoặc giải nghệ từ lâu. Khán giả của tôi nhiều người cũng không còn nữa. Nhưng niềm đam mê ca hát trong tôi vẫn vẹn nguyên như ngày nào”.
Đắt sô
TP HCM hiện nay không còn là một thành phố sôi động về nhạc rock như những thập niên 1990, nhiều rocker chuyển sang dòng nhạc khác, một số không tìm được chỗ diễn, riêng Candy Xuân thì khác, bà vẫn có những khán giả riêng, những đêm diễn đông nghẹt khán giả. Gặp tôi ở Yoko Bar, chuẩn bị cho suất diễn bắt đầu từ lúc 10 giờ tối, bà nói: “Chạy sô! Vừa hát một sô xong, hối hả chạy lại đây diễn tiếp tới 12 giờ đêm”.
Candy Xuân là một nữ rocker nổi tiếng trong phong trào nhạc trẻ, nhạc rock của Sài Gòn những năm 1970. Với khuôn mặt bầu bĩnh, giọng hát nhẹ nhàng sâu lắng nhưng cũng luôn bốc lửa, một thân hình cao ráo và vốn ngoại ngữ tốt, Candy Xuân là thần tượng một thời của khán giả Sài Gòn. Nữ ca sĩ diễn rất nhiều ở các quán bar với những nghệ sĩ rock nổi tiếng nhất. “Gia đình tôi không muốn tôi theo nghiệp ca hát, nhưng tôi đam mê nên quyết theo – Ca sĩ lão thành kể - Tôi được học hành tử tế, trong trường học tiếng Pháp, lúc đầu tôi hát tiếng Pháp trong trường, sau đi hát nhạc rock thì hát tiếng Anh”.
Một khán giả khi xem clip Candy Xuân biểu diễn trước 1975 đã thốt lên: “Bắt được cái clip y của ca sĩ Candy Xuân hay quá nên chia sẻ với anh em coi chung cho vui. Thật ra mình cũng không biết là ai cho nên phải hỏi cao thủ mới biết được đây là ca sĩ Candy Xuân lẫy lừng một thời… Mấy chục năm trước mà ca sĩ Việt Nam mình đã trình diễn sống động, hấp dẫn và lôi cuốn như thế này”.
Ca sĩ Candy Xuân được xem là người chuyên hát dòng nhạc Quốc tế tại Sài Gòn với những ca khúc bất hủ như Bản tình ca của đời ta (La Femme De Mon Amie), Chiều vắng (Le Pe›nitencier), Anh vẫn biết (Et Pourtant), Anh không còn yêu em (Je Ne T’aime Plus)… Các phòng trà đánh giá: “Với tình yêu âm nhạc, nhiều khán giá đánh giá nữ ca sĩ vẫn giữ được tiếng hát nồng nàn không xuống phong độ, như không có tuổi và trẻ theo năm tháng”.
Âm nhạc, số phận
Ca sĩ Candy Xuân nói: “Khi tôi đi hát, tất nhiên tôi quan tâm tới thù lao, vì tôi không muốn xin tiền gia đình khi mình đã lớn rồi. Vì sao tôi hát ở Club Mỹ ư? Đơn giản là diễn ở đó thù lao rất cao, rất nhiều tiền. Mà tuổi trẻ thì cũng cần tiền chứ. Có lúc, tôi nghĩ công việc cũng khá nguy hiểm, nhưng khi đã lên sân khấu, mọi thứ đều không còn quan trọng bằng ca hát”. Đôi khi, đi hát nhạc quốc tế cũng là một điều gì đó thuộc về danh dự: “Ban đầu người ta nghĩ rằng các ca sĩ trẻ chúng tôi không thể hát tốt nhạc Mỹ, vì trước đó chúng tôi chỉ hát nhạc Pháp thôi. Chúng tôi cũng muốn chứng tỏ rằng chúng tôi có thể biểu diễn tốt tất cả mọi thứ âm nhạc chứ không riêng gì nhạc Việt và nhạc Pháp!”.
Nhớ lại những năm tháng biểu diễn với các nghệ sĩ gạo cội, những người giờ đây đã giải nghệ hoặc qua đời, bà nhận xét: “Thời của tôi, việc tập tành học hành, biểu diễn rất kỹ lưỡng và chuyên nghiệp. Chẳng hạn nghệ sĩ trống sẽ đệm cho tôi hát tối nay, anh Huỳnh Hiệp từng được gia đình gửi qua Mỹ học trống từ nhỏ rồi mới về nước biểu diễn. Phần nhiều nghệ sĩ là sinh viên các trường đại học danh giá”.
Buổi biểu diễn của Candy Xuân tối cuối tuần ở Yoko Bar bắt đầu với những ca khúc sôi động với ban nhạc nổi tiếng Sinco Band. Nhiều thành viên ban nhạc này cũng chơi rock từ trước 1975. Nghệ sĩ Công Danh, cây ghi ta nổi tiếng và nghệ sĩ trống Huỳnh Hiệp cùng Candy Xuân tạo ra bầu không khí âm nhạc rock kinh điển rất hấp dẫn. Khán phòng đông nghẹt không chỗ trống, tiếng vỗ tay liên tục vang lên, rất nhiều khán giả nước ngoài. Khi buổi diễn kết thúc, có bốn cô gái ngoại quốc tới xin chụp ảnh cùng ca sĩ Candy Xuân.
Sau năm 1975, có thời điểm nhạc rock hầu như không được biểu diễn. Mỗi người đi làm một công việc khác nhau. Nhiều người đi nước ngoài. Ca sĩ Candy Xuân nói: “Trước năm 1975, thật ra tôi chưa diễn chung lần nào với Huỳnh Hiệp và Công Danh, bởi lúc đó có rất nhiều band và band nào diễn ở đâu thì thường diễn ở suốt ở đó thôi. Sau này, chúng tôi mới tìm nhau, cùng chơi chung thứ âm nhạc mà chúng tôi yêu thích thời trẻ”. Âm nhạc đã kết nối những mảnh vỡ của phong trào nhạc trẻ phong trào rock 1970 lại với nhau. Nghệ sĩ Công Danh nhận xét về nữ ca sĩ cuối cùng còn sót lại từ thập niên 1970: “Cô Candy Xuân hát rất hay và làm chủ sân khấu rất tốt”. Ban nhạc của họ thường diễn ở Acoustic Bar, Yoko Bar, Chu Bar và nhiều nơi khác nữa. Mỗi buổi biểu diễn của các nghệ sĩ gạo cội đều đông khán giả hơn hẳn các buổi diễn khác.
Ca sĩ Candy Xuân thường nói về lai lịch, nội dung bài hát cho khán giả nghe, hiểu thêm về bài hát. Từ nội dung ca từ, bà sẽ biểu diễn nó với một sắc thái phù hợp. Khán giả được nghe hát, vừa được kể chuyện về tác phẩm. Dĩ nhiên, bà dẫn chuyện cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh, tiếng Pháp.
Hát, xe máy, mưa…
“Tôi không phải là người may mắn trong cuộc sống – Candy Xuân nói – Hôn nhân của tôi tan vỡ và tôi sống cùng con cháu. Tôi tự nuôi sống mình như xưa nay vẫn thế. Mỗi tuần tôi diễn ba tối hoặc nhiều hơn, mỗi tối đi hát mấy điểm. Tôi trở về nhà lúc 12 giờ đêm, một mình đi xe máy vượt quãng đường mười mấy cây số để về nhà. Hiện giờ, tuần nào cũng vẫn như vậy”.
Ca sĩ cho biết cuộc sống không dư giả và nếu thuê xe ôm chở đi hát thì chẳng còn đồng nào cát xê nữa. Ở tuổi 70, với chiếc xe máy cũ, với đôi kính cận dày cộp, mặc rất nhiều áo ấm, trùm áo mưa kín mít, ca sĩ đi xe máy từ trung tâm thành phố ra Thủ Đức, nơi cô con gái đang sống ở đó. Vào mùa mưa, mưa ngập khắp nơi, triều cường bủa vây, nữ ca sĩ vẫn luôn đến điểm diễn đúng giờ, thậm chí sớm hơn các bạn trẻ. Và trở về sau cùng. Candy Xuân vẫn là ca sĩ hát bài cuối cùng của chương trình để cám ơn khán giả! Bà rời trung tâm thành phố để ra ngoại thành khi đã quá nửa đêm.
“Đôi khi tôi không hiểu lấy đâu ra sức lực để đi hát như thế này – Ca sĩ 70 tuổi tâm sự - Nhiều người khuyên tôi nên ở nhà, nhất là con gái tôi. Nhưng tôi thấy chính âm nhạc cho tôi sức mạnh. Tôi không cảm thấy mệt mỗi khi đứng trên sân khấu. Tôi có thể hát vài chục bài liên tục, nhưng tôi nhường bớt sân khấu cho các bạn trẻ”.
Rất nhiều khán giả của Candy Xuân từ những năm 1970 vẫn tìm về Việt Nam để nghe bà hát. Thậm chí hàng năm, vẫn có vài chương trình mà những khán giả hải ngoại về để thưởng thức Candy Xuân và các nghệ sĩ nổi danh thập niên 1970 biểu diễn. Cả khán giả và nghệ sĩ cùng sống lại thời trai trẻ của họ. Những chương trình âm nhạc như vậy chỉ mở cửa đón riêng những khách là khán giả từ những năm 1970!
Tuy vậy, khán giả đông nhất của nữ rocker 70 tuổi vẫn là các bạn trẻ, tuổi teen. “Âm nhạc kinh điển có sức sống vượt thời gian – bà nói – anh có thể thấy tất cả chương trình của tôi biểu diễn, 80% là các bạn trẻ ngồi dưới. Họ rất giỏi ngoại ngữ và thích nghe thứ âm nhạc đích thực, không màu mè kỹ xảo, những bài hát có nội dung bổ ích”.
Candy Xuân vẫn bốc lửa tuổi 70
“Cô Candy Xuân hát có hồn. Khi band Sinco diễn, khán giả luôn thích vì tinh thần của họ nữa chứ không chỉ vì trình độ. Họ luôn cho khán giả thấy đam mê âm nhạc của họ tới đâu!”.
Nghệ sĩ Trần Hoài Anh, chủ quán Yoko bar
Vẻ đẹp của âm nhạc
Âm nhạc với bà Candy Xuân không chỉ là giải trí mà nó là văn hóa. Bà nói: “Tôi đến với âm nhạc vì vẻ đẹp của nó. Là ca sĩ rock đi hát toàn club Mỹ nhưng cho đến giờ tôi không uống rượu, không uống cà phê. Tôi sống một cuộc đời đơn giản chỉ vì tôi yêu âm nhạc”. Cuộc sống chỉn chu có lẽ cũng giúp ca sĩ có tuổi nghề hát rock kéo dài hơn nửa thế kỷ.
Con cháu bà nhiều người yêu thích âm nhạc, chơi nhạc cụ tốt, có những người nối nghiệp làm ca sĩ rock. Ca sĩ Tố Phương, cháu gọi Candy Xuân bằng bác nói: “Bác thường động viên khuyến khích các cháu đi theo con đường nghệ thuật và bà tự hào về điều đó”.
Buổi biểu diễn cuối tuần tại Yoko bar kéo dài tới 12 giờ đêm. Khán giả xin chụp ảnh chung cùng Candy Xuân khiến bà phải nán lại thêm nữa. Khi các nghệ sĩ khác đã về hết và quán sắp đóng cửa, ca sĩ mới lên chiếc xe máy của mình, quấn chặt áo mưa, lầm lũi từ quận 3 đi ra Thủ Đức trong cơn mưa tầm tã.
8/2019
